Hạ viện Mỹ ngày 18/12 đã tiến hành luận tội Tổng thống Donald Trump về hai cáo buộc gồm lạm dụng quyền lực và cản trở Quốc hội. Theo dự kiến, Thượng viện Mỹ sẽ tiến hành xét xử ông Trump vào đầu năm 2020 trên cơ sở nội dung luận tội của Hạ viện.

Hai cuộc luận tội ông Trump với hai nội dung khác nhau đã được tiến hành ngay trong buổi tối ngày thứ Tư ở Washington. Mỗi cuộc luận tội diễn ra sau một cuộc bỏ phiếu của các nghị sỹ trong Hạ viện do Đảng Dân chủ chiếm đa số.

Trong cả hai cuộc bỏ phiếu được xem là đi vào lịch sử, gần như 100% nghị sỹ Dân chủ trong Hạ viện bỏ phiếu thuận với việc luận tội ông Trump, nhưng không có một phiếu thuận nào từ các nghị sỹ Cộng hòa. Ở cuộc bỏ phiếu thứ nhất, có 230 phiếu thuận và 197 phiếu chống. Cuộc bỏ phiếu thứ hai có 229 phiếu thuận và 198 phiếu chống.

Hai nội dung luận tội ông Trump

Ông Trump bị luận tội sau một cuộc điều tra kéo dài ba tháng do Hạ viện khởi xướng. Cuộc điều tra diễn ra trên diện rộng và được thúc đẩy bởi nhiều ủy ban khác nhau thuộc Hạ viện, bất chấp sự phản đối mạnh mẽ của Nhà Trắng và các nghị sỹ Cộng hòa.

Ông Trump là vị Tổng thống thứ ba trong lịch sử Mỹ bị luận tội, và là Tổng thống Mỹ duy nhất bị luận tội trong khi đang chuẩn bị tranh cử nhiệm kỳ thứ hai. Ông đối mặt với hai cáo buộc trong cuộc luận tội này.

Cáo buộc thứ nhất cho rằng ông lạm dụng quyền lực khi đóng băng viện trợ của Mỹ cho Ukraine nhằm gây sức ép buộc Tổng thống Ukraine mở một cuộc điều tra nhằm vào đối thủ chính trị của ông Trump ở Mỹ - cựu Phó tổng thống Joe Biden, ứng viên tiềm năng của Đảng Dân chủ cho cuộc đua vào Nhà Trắng năm tới.

Phe Dân chủ cho rằng hành động này của ông Trump đối với Ukraine đồng nghĩa với việc ông dùng địa vị Tổng thống Mỹ để gây ra "sự can thiệp của một chính phủ nước ngoài, cụ thể là Ukraine, vào cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ 2020".

Điều 1 của báo cáo luận tội cho rằng thông qua hành vi như vậy, ông Trump "cho thấy rằng ông sẽ tiếp tục là một nguy cơ đối với an ninh quốc gia và Hiến pháp Mỹ nếu tiếp tục nắm quyền Tổng thống, và ông đã hành động theo cách hoàn toàn không phù hợp với luật pháp".

Cáo buộc thứ hai cho rằng ông Trump cản trở Quốc hội khi yêu cầu các quan chức và nhân viên Nhà Trắng chống lại yêu cầu ra đối chất và cung cấp thông tin của Ủy ban Tình báo thuộc Hạ viện trong cuộc điều tra luận tội. "Như vậy, Tổng thống Trump đã lợi dụng quyền lực của Tổng thống để chống lại các yêu cầu hợp pháp của Hạ viện", điều 2 của báo cáo luận tội cáo buộc.

"Nước Mỹ đang ổn hơn bao giờ hết"

Đảng Dân chủ khởi xướng cuộc điều tra luận tội đối với ông Trump sau khi phát hiện có một cuộc điện thoại giữa ông Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy vào hôm 25/7, trong đó ông Trump gợi ý ông Zelenskiy mở cuộc điều tra nhằm vào ông Biden và con trai ông Biden. Hôm thứ Ba tuần này, ông Trump gửi một lá thư với những lời lẽ giận dữ tới Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi, gọi cuộc điều tra luận tội ông là "một âm mưu đảo chính bất hợp pháp, mang tính chất đảng phái".

"Chính các vị mới là những người đang can thiệp vào bầu cử Mỹ", ông Trump viết trong lá thư. "Chính các vị mới là những người phá hoại nền dân chủ Mỹ và cản trở công lý".

Ông Joe Biden, người có khả năng trở thành đối thủ trực tiếp của ông Trump trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ 2020 - Ảnh: Reuters.

Việc Hạ viện luận tội ông Trump được xem là đòn mạnh nhất mà ông từng hứng chịu trong sự nghiệp chính trị. Trong lúc cuộc luận tội diễn ra, ông Trump đang tiến hành một cuộc vận động ủng hộ trước đám đông gồm 10.000 cử tri ở Battle Creek, bang Michigan.

"Tôi chẳng có cảm giác đang bị luận tội gì cả", ông Trump nói. "Nước Mỹ đang ổn hơn bao giờ hết. Chúng tôi chẳng làm gì sai trái cả".

"Sau 3 năm với những cuộc săn phù thủy, những trò lừa dối và âm mưu, tối nay, những người Dân chủ ở Hạ viện đang tìm cách vô hiệu hóa lá phiếu mà hàng chục triệu người Mỹ yêu nước đã bỏ trong cuộc bầu cử năm 2016", ông Trump nói, đồng thời tuyên bố rằng phe Dân chủ sẽ phải trả giá trong cuộc bầu cử tiếp theo.

Ảnh hưởng đến bầu cử 2020?

Theo hãng tin Bloomberg, các cuộc thăm dò dư luận thời gian qua cho thấy tỷ lệ người Mỹ ủng hộ việc luận tội ông Trump chưa khi nào vượt xa mức 50%. Ngoài ra, hầu như không có bằng chứng nào cho thấy việc bị đưa ra luận tội đặt ông Trump vào một vị thế chính trị xấu hơn trước thềm cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ 2020.

Nói về kết quả hai cuộc bỏ phiếu về luận tội ông Trump, bà Pelosi phát biểu: "Tôi không thể tự hào hơn được nữa về dũng khí đạo đức của các nghị sỹ trong Hạ viện".

Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi, người dẫn đầu nỗ lực của Đảng Dân chủ nhằm đưa ông Trump ra luận tội - Ảnh: The National Interest.

Thủ lĩnh phe Cộng hòa tại Hạ viện, nghị sỹ Kevin McCarthy, thì nói rằng di sản của các nghị sỹ Dân chủ tại Hạ viện sẽ là "cuộc luận tội mang tính đảng phái cao nhất và có mức độ tin cậy thấp nhất trong lịch sử Mỹ". "Đây là một cuộc luận tội dựa trên những chuyện nhặt nhạnh và tin đồn. Nói một cách đơn giản: chẳng có căn cứ nào cho việc luận tội này", ông McCarthy nói.

Sau khi Hạ viện hoàn tất việc luận tội ông Trump, Thượng viện Mỹ sẽ tiến hành một phiên xét xử vào tháng tới với sự chủ trì của Chánh án Tòa án Tối cao Mỹ John Roberts. Nếu 2/3 Thượng viện Mỹ thông qua nội dung luận tội ông Trump, thì ông sẽ bị phế truất. Tuy nhiên, điều này khó xảy ra vì Thượng viện đang do Đảng Cộng hòa nắm đa số.

"Tổng thống tin tưởng Thượng viện sẽ lập lại trật tự, bình đẳng và quy trình tố tụng hợp pháp - tất cả những vấn đề đã bị Hạ viện phớt lờ", thư ký báo chí Nhà Trắng Stephanie Grisham tuyên bố sau cuộc luận tội ở Hạ viện. "Tổng thống đã chuẩn bị sẵn sàng cho các bước tiếp theo và tin tưởng mình sẽ được minh oan hoàn toàn".

Hiện chưa rõ việc luận tội ông Trump có ảnh hưởng đến quyết định của cử tri Mỹ khi đi bỏ phiếu trong cuộc bầu cử diễn ra vào tháng 11/2020. Chi phí và mức độ sẵn có của các dịch vụ y tế, cũng như sức khỏe nền kinh tế hiện đang là những vấn đề mà cử tri Mỹ quan tâm nhiều nhất trong các cuộc thăm dò dư luận gần đây. Ngoài ra, trong 10 tháng tới, cũng có thể xuất hiện những sự kiện tác động nhiều đến chiến dịch vận động tranh cử của các ứng viên.

"Mọi việc diễn biến nhanh đến nỗi chúng tôi không thể dự báo được liệu những vấn đề quan trọng hiện nay sắp tới có còn quan trọng nữa hay không", chuyên gia Kyle Kondik, người phụ trách trang web về dự báo Sabato’s Chrystal Ball thuộc Trung tâm Chính trị học, Đại học Virginia, phát biểu.