16:05 20/07/2017

“Bác” phương án giữ lại gần 3.800 tỷ đồng khi cổ phần HUD

Mai An

Bộ Tài chính và Kế hoạch và Đầu tư không đồng tình với đề xuất cho phép HUD giữ lại 3.797 tỷ đồng

<font face="Arial, Verdana"><span style="font-size: 13.3333px;">Khu đô thị mới kiểu mẫu Linh Đàm (Hà Nội) là dự án đô thị mới đầu tiên do HUD đầu tư và triển khai xây dựng.</span></font>
<font face="Arial, Verdana"><span style="font-size: 13.3333px;">Khu đô thị mới kiểu mẫu Linh Đàm (Hà Nội) là dự án đô thị mới đầu tiên do HUD đầu tư và triển khai xây dựng.</span></font>
Trong văn bản trả lời công văn số 4423 của Văn phòng Chính phủ về phương án cổ phần hóa Tổng công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị (HUD), cả hai bộ Tài chính và Kế hoạch và Đầu tư đều không đồng tình với đề xuất của Bộ Xây dựng là cho phép HUD giữ lại 3.797 tỷ đồng tại thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp.

HUD muốn giữ lại 3.797 tỷ đồng

Theo phương án cổ phần hóa Tổng công ty Đầu tư phát triển Nhà và Đô thị (HUD) đang được trình Thủ tướng Chính phủ, giá trị doanh nghiệp được xác định tại thời điểm cuối năm 2014 khoảng 10.900 tỷ đồng, trong đó vốn nhà nước hơn 3.405 tỷ đồng. Hiện HUD đang sở sữu 43 dự án tại các đô thị lớn Hà Nội, Tp. HCM, Thanh Hóa, Bình Dương, Đồng Nai.

Trong tờ trình Chính phủ, Bộ Xây dựng đề xuất Thủ tướng cho phép HUD để lại khoản tiền hơn 3.797 tỷ đồng tại thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp ngày 31/122014 với lý do là khoản trích trước chi phí đầu tư kết cấu hạ tầng trong các dự án kinh doanh bất động sản của HUD. 

Theo Bộ Xây dựng, sau khi chuyển thành công ty cổ phần, HUD vẫn phải có trách nhiệm thực hiện toàn bộ công việc để hoàn thành đồng bộ dự án theo quy định, nên nguồn trích trước 3.797 tỷ đồng nêu trên nếu sử dụng không hết, giá trị chênh lệch còn lại sẽ thực hiện nộp ngân sách nhà nước.

Liên bộ không đồng tình

Trước kiến nghị trên của Bộ Xây dựng, trong văn bản góp ý của mình, Bộ Tài chính cho biết, căn cứ ý kiến của Bộ Xây dựng và báo cáo tài chính tại từi đi báo cáo tài chính của HUD tại thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp có số dư hơn 3.797 tỷ đồng là nguồn đã trích trước chi phí đầu tư kết cấu hạ tầng tại 17 dự án bất động sản. 

Nhưng nội sung hồ sơ phương án cổ phần hóa HUD thì trong số 17 dự án này, có một số khu đô thị HUD thực hiện đã chuyển nhượng hết cho khách hàng đối với phần diện tích kinh doanh nhà thấp tầng và các căn hộ chung cư cao tầng, đã hạch toán doanh thu, kết chuyển chi phí (trong đó có chi phí đầu tư hạ tầng), và hạch toán thu nhập. 

Các khu đô thị này về cơ bản đã hoàn thành, đã bàn giao cho người mua nhà, hệ thống hạ tầng như đường giao thông khu vực, giao thông nội bộ, cây xanh, điện, nước… Hơn nữa, các khu đô thị này đã được bàn giao cho địa phương và ban duy tu các công trình hạ tầng kỹ thuật đô thị thuộc sở xây dựng địa phương quản lý. Ví dụ như các dự án: Khu đô thị Mỹ Đình II, Khu đô thị Văn Quán, Khu đô thị bán đảo Linh Đàm, Khu Bắc Linh Đàm, khu nhà ở và văn phòng làm việc Hoa Lư, Giảng Võ…

Tuy nhiên, theo Bộ Tài chính, về nguyên tắc, việc trích trước chi phí  đầu tư hạ tầng phải tương ứng với doanh thu và diện tích đất đã đầu tư của dự án. Đối với các dự án đã hoàn thành, đã bàn giao cho địa phương quản lý, đồng nghĩa với việc HUD không phải tiếp tục đầu tư hạ tầng các dự án này nữa. 

Vì thế, theo bộ này, khoản trích trước 3.797 tỷ đồng phải thực hiện hoàn nhập theo quy định, không được để lại như ý kiến đề xuất của Bộ Xây dựng trong phương án cổ phần hóa HUD. Bộ Tài chính cũng đề nghị Bộ Xây dựng rà soát lại khoản trích trước 3.797 tỷ đồng trong hồ sơ cổ phần hóa HUD, để xác định số liệu chính thức phải hoàn nhập tăng giá trị doanh nghiệp và giá trị vốn nhà nước theo quy định.

Trong khi đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, cho rằng, từ thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp đến nay đã gần 30 tháng và khoản chi phí trích trước này cũng đã được sử dụng một phần để hoàn thành các hạng mục cam kết. 

Do vậy, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Tài chính hướng dẫn cụ thể theo hướng tính toán lại số liệu đến thời điểm IPO và thực hiện quyết toán dứt điểm các khoản mục, trường hợp có chêch lệch thì ghi nhận đầy đủ vào giá trị vốn nhà nước tại doanh nghiệp khi thực hiện quyết toán công tác cổ hần hóa, đảm bảo không thất thoát vốn nhà nước.

"Không cần nhà đầu tư chiến lược"

Theo phương án cổ phần hóa HUD được Bộ Xây dựng trình Thủ tướng, sau khi cổ phần hóa nhà nước sẽ chiếm 51% vốn điều lệ, cổ phần bán ưu đãi cho người lao động 0,31%, cổ phần bán cho nhà đầu tư chiến lược 25%, cổ phần bán đấu giá công khai 23,69%. Đến năm 2020 sẽ giảm tỷ lệ phần vốn nhà nước nắm giữ tại HUD xuống dưới 50%.

Tuy nhiên, theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, HUD là doanh nghiệp hàng đầu Việt Nam về phát triển nhà ở và thị trường bất động sản nên không cần thiết phải có nhà đầu tư chiến lược (như đề xuất của Bộ Xây dựng). Bộ này đề nghị Bộ Xây dựng đấu giá rộng rãi, công khai toàn bộ phần vốn nhà nước thoái đợt này sau khi trừ số lượng cổ phần nhà nước và cán bộ nhân viên năm giữ nhằm tăng sức hấp dẫn trong việc đấu giá cổ phần lần đầu, tránh thất thoát vốn nhà nước.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng, nhà đầu tư chiến lược là những nhà đầu tư có thể hỗ trợ HUD sau cổ phần hóa về chuyển giao công nghệ mới, đào tạo nguồn nhân lực, nâng cao năng lực tài chính, quản trị doanh nghiệp… Tuy nhiên, xét trên các góc độ này thì việc dành 25% cổ phần cho nhà đầu tư chiến lược của HUD không thực sự cần thiết, ngược lại còn làm giảm tính cạnh tranh khi IPO. 

Hơn nữa, đến nay, HUD cũng chưa xác định được các đối tác là nhà đầu tư chiến lược khi IPO, văn bản góp ý của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, nhận xét.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng băn khoăn về thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp của HUD, vì theo quy định, việc công bố giá trị doanh nghiệp và IPO cách thời điểm xác định giá doannh nghiệp không quá 18 tháng, tuy nhiên, trường hợp của HUD đã quá 29 tháng nên không tránh khỏi khả năng có biến động về giá trị tài sản. 

Theo bộ này, trường hợp tiếp tục kéo dài thời gian cổ phần hóa HUD, Bộ này đề nghị phải báo cáo Thủ tướng cho phép phối hợp với Kiểm toán Nhà nước rà soát để cập nhật, bổ sung giá trị DN đến thời điểm gần nhất.

Bộ Tài chính thì cho rằng, việc xác định giá trị đất đai tại 43 dự án bất động sản HUD đang sở hữu,  đơn vị tư vấn VVFC và Bộ Xây dựng đã căn cứ vào giá đất do UBND các tỉnh, thành phố công bố để xác định giá trị đất đai tại các dự án là chưa hợp lý. 

Bởi, giá đất công bố này chỉ để tính tiền sử dụng đất khi nhà nước công nhận quyền sử dụng đất của hộ gia đình, cá nhân, trả tiền bồi thường đất đai… Do vậy, đây chưa phải là giá cụ thể để làm căn cứ tính giá trị quyền sử dụng đất tại 43 dự án bất động sản khi cổ phần hóa HUD theo luật đất đai.