11:54 19/05/2008

“Trùm” khai khoáng đi lên từ tay trắng

Mạnh Tuấn

Từ một tù nhân mãn hạn với hai bàn tay trắng, Robert M.Friedland đã tạo cho mình được khối tài sản cá nhân ước tính lên tới 1,5 tỷ USD

Điều tạo ra sự khác biệt giữa Robert M. Friedland với những người bình thường chính là khả năng dám nghĩ, dám làm cùng những tham vọng lớn ngay từ khi còn trẻ.
Điều tạo ra sự khác biệt giữa Robert M. Friedland với những người bình thường chính là khả năng dám nghĩ, dám làm cùng những tham vọng lớn ngay từ khi còn trẻ.
Ông được coi là “ông trùm” trong lĩnh vực khai khoáng của thế giới với khối tài sản cá nhân ước tính lên tới 1,5 tỷ USD; là nhân vật đứng thứ 317 trong bảng xếp hạng tỷ phú của thế giới của Tạp chí Forbes; là thần tượng của nhiều người, đặc biệt là giới trẻ.

Đó là Robert M.Friedland - người đã trải qua những bước thăng trầm hiếm thấy của cuộc đời, từ một tù nhân mãn hạn  với hai bàn tay trắng nhưng bằng sự kết hợp hoàn hảo giữa ý chí bền bỉ sắt đá với bộ óc kinh doanh sáng tạo, đã vươn lên và thành công rực rỡ trong lĩnh vực khai khoáng.

Điều tạo ra sự khác biệt giữa Robert M. Friedland với những người bình thường chính là khả năng dám nghĩ, dám làm cùng những tham vọng lớn ngay từ khi còn trẻ. Nhờ sớm được trải nghiệm từ cuộc sống thực tế, tới đầu thập niên 80, Robert M.Friedland chính thức đặt chân vào lĩnh vực khai thác, kinh doanh khoáng sản và khẳng định khả năng tại các khu mỏ phía Tây Bắc nước Mỹ.

Sau khi thành lập doanh nghiệp khai khoáng Ivanhoe Mines Ltd, Robert M.Friedland mở rộng thị trường khai thác ra nhiều quốc gia và khu vực trên thế giới. Hiện nay, với các công ty đầu mối đặt tại Vancouver, Canada và chi nhánh Ivanhoe Energy, Ivanhoe Corporation hoạt động trong lĩnh vực khai thác dầu khí, hóa dầu, gas, khí đốt, kim cương, vàng... trên phạm vi nhiều quốc gia khu vực châu Mỹ, châu Phi và châu Á. Trong đó, Ivanhoe Mines Ltd. là một tên tuổi lớn trong lĩnh vực khai khoáng của thế giới.

Thay đổi để thích ứng và nâng tầm chiến lược

Bước vào năm 2008, cùng với những biến động trên thị trường dầu và vàng bạc thế giới, Ivanhoe Mines Ltd. thuộc quyền điều hành của nhà tỷ phú người Mỹ, cũng đã có những động thái điều chỉnh về chiến lược. Mục đích là để mang lại cho Ivanhoe Mines Ltd. những triển vọng phát triển mới và cũng để thể hiện rõ những tham vọng ngày một lớn của đương kim Chủ tịch Robert M.Friedland.

Ngày 18/3 vừa qua, thông tin về sự kiện Robert M.Friedland được bầu vào vị trí chủ tịch của một trong những chi nhánh lớn nhất của Tập đoàn Ivanhoe Mines Ltd., đã được đăng tải trên các tờ báo lớn của nhiều quốc gia trên thế giới. Điều này cho thấy khả năng và tầm ảnh hưởng mạnh mẽ của Robert M. Friedland tại tập đoàn khai khoáng hàng đầu thế giới do ông sáng lập và điều hành.

Năm 1988, sau khi thành lập Ivanhoe Mines Ltd., Robert M. Friedland đã nắm giữ vị trí Chủ tịch Tập đoàn kiêm Chủ tịch chi nhánh Ivanhoe Capital Corporation và cuối cùng là Chi nhánh Ivanhoe Energy Inc. Với hoạt động chủ yếu là khai thác dầu và khí đốt tại vịnh San Joaquin của California, vịnh Sacramento Gas, vịnh Permian Basin của Texas và tỉnh Hồ Bắc và Tứ Xuyên của Trung Quốc, Ivanhoe Energy Inc. là một doanh nghiệp lớn trong lĩnh vực khai thác dầu khí và được trang bị nhiều loại trang thiết bị công nghệ hóa dầu hiện đại như công nghệ khai thác dầu nặng hay công nghệ sản xuất nhựa tổng hợp từ khí gas.

Theo dự báo của nhiều chuyên gia trong lĩnh vực khai thác năng lượng thì việc tiếp quản ngôi vị chủ tịch sẽ là bước khởi đầu cho những tính toán chiến lược của Robert M.Friedland nhằm đẩy mạnh các dự án khai thác dầu trong thời gian tới và tiến hành một loạt các chương trình cải tổ, bổ sung công nghệ mới, liên kết và tăng cường hệ thống quản lí của doanh nghiệp.

Ngày 31/3/2008, theo công bố của Gene Wusaty, Giám đốc điều hành của SouthGobi Energy Resorces - một chi nhánh chủ chốt của Ivanhoe Mines Ltd. đặt tại Mông Cổ, doanh nghiệp tiếp tục được Bộ trưởng Bộ Công nghiệp và Thương mại Mông Cổ cấp giấy phép cho dự án khai thác khoáng sản tại khu mỏ Ovoot Tolgoi nằm ở phía Nam nước này. Là một trong những dự án trọng điểm của Ivanhoe Mines Ltd., cách biên giới Trung Quốc 45 km, dự án Ovoot Tolgoi bắt đầu được khởi động từ tháng 5/2007 và sau gần 1 năm giải quyết vấn đề về môi trường đã được cấp phép hoạt động.

Trên cơ sở tận dụng những thế mạnh về nguồn nhân lực dồi dào của địa phương kết hợp với các chương trình liên kết hỗ trợ các loại thiết bị công nghệ hiện đại mới của các doanh nghiệp SouthGobi Region, Mineral Resorces và Petrolium Aurthority, khi dự án Ovoot Tolgoi chính thức đi vào hoạt động, SouthGobi Energy Resorces có thể đồng loạt triển khai các hoạt động khai thác vàng, sản xuất điện năng cung cấp cho thị trường Mông Cổ và Trung Quốc.

Gần đây nhất, ngày 10/4/2008, Ivanhoe Mines Ltd. tiếp tục công bố thông tin về chương trình hợp tác lớn với Tập đoàn vàng bạc quốc gia Trung Quốc China National Gold Group. Theo đó, Ivanhoe Mines Ltd. sẽ bán 42% cổ phần đang nắm giữ tại chi nhánh Jin Shan Gold Mines cho China National Gold Group và tiến hành một chương trình liên kết khai thác thị trường Trung Quốc.

Ngay từ năm 2002, sau khi nằm hoàn toàn dưới sự kiểm soát của Ivanhoe Mines Ltd., Jin Shan Gold Mines đã trở thành một mũi nhọn quan trọng nằm trong chiến lược khuếch trương và mở rộng hoạt động tại thị trường Trung Quốc của Robert M.Friedland. Với tham vọng từ Trung Quốc vươn ra thị trường khu vực châu Á-TBD, chiến lược liên kết với China National Gold Group vừa đảm bảo nâng cao được tiềm lực tài chính, vừa có được sự bổ sung quan trọng về công nghệ và sự hỗ trợ cần thiết về chính sách cho Ivanhoe Mines Ltd. trong thời gian tới.

Đánh giá về chương trình hợp tác này, Robert M.Friedland rất lạc quan tuyên bố: “Đây là bước khởi đầu quan trọng cho chương trình hợp tác chung của hai doanh nghiệp để hướng tới chiến lược khai thác thị trường vàng bạc Trung Quốc trong tương lai dài, từng bước tiến tới mục tiêu xây dựng một trung tâm sản xuất vàng bạc của khu vực và thế giới”.

Vượt lên những lầm lỡ của tuổi trẻ

Đứng trên đỉnh cao của tiền tài, danh vọng và là một trong số ít những doanh nhân của Mỹ thành công từ lĩnh vực khai khoáng, Robert M. Friedland cũng là một trong số ít những doanh nhân của thế giới đi lên từ những sai lầm của tuổi trẻ.

Sinh năm 1951 tại Chicago và lớn lên tại Boston trong một gia đình có bố là một kiến trúc sư người Đức nhập cư, khi còn là học sinh của trường trung học Bowdoin College tại Brunswick, Robert M. Friedland đã bộc lộ những tố chất thông minh hơn người với kết quả học tập rất cao và là một trong những học sinh tích cực nhất trong phong trào phản đối cuộc chiến tranh của Mỹ tại Việt Nam.

Tốt nghiệp trung học, Robert M. Friedland thi đỗ vào Trường Reed College tại Oregon (Mỹ) và sau đó tới Ấn Độ nghiên cứu đạo Phật. Khoảng thời gian sống và nghiên cứu tại Ấn Độ tuy không dài nhưng những chuyến đi nghiên cứu, khảo sát trong chương trình học đã làm cho Robert M. Friedland hiểu hơn về những khó nhọc của cuộc sống. Cũng bắt đầu từ đây, những tham vọng về một tương lai kinh doanh đã hình thành trong đầu Robert M. Friedland và cậu quyết tâm bằng mọi giá sẽ thực hiện cho bằng được.

Vào năm 1970, kỷ niệm đáng buồn nhất trong cuộc đời Robert M. Friedland đã xảy ra khi cậu bị bắt giam 6 tháng tại nhà tù Volkswagen. Khi đó mới tròn 19 tuổi và là sinh viên năm thứ hai của Trường Reed College, do ham kiếm tiền, Robert M. Friedland đã cùng một người bạn cùng lớp buôn 80.000 viên thuốc gây ảo giác LSD, một loại thuốc bị Chính phủ Mỹ cấm. Sau khi bị FBI bắt giữ, Robert M.Friedland đã bị tòa kết án 6 tháng tù giam tại nhà tù Volkswagen. Kết thúc thời gian cải tạo, Robert M.Friedland tiếp tục theo học đại học và tốt nghiệp với bản luận văn “Mô hình xã hội chủ nghĩa dân chủ và nhân văn tại Tanzania”.

Với hai bàn tay trắng, Robert M.Friedland đã tới khu mỏ khai thác vàng tại phía Tây Bắc nước Mỹ, khu vực có phong trào khai thác vàng rất rầm rộ trong thời điểm đó. Mặc dù chỉ là một “tân binh” trong đội quân tìm vàng song Robert M. Friedland lại có được bộ óc tư duy sáng tạo và khả năng phát hiện cơ hội kinh doanh vượt trội so với những người xung quanh. Trong khi mọi người đổ xô đi tìm vàng thì Robert M. Friedland lại nghĩ tới việc vay tiền để mua lại khu mỏ vàng Oregon bị bỏ hoang của Công ty Galactic để cải tạo và đưa vào khai thác.

Dồn tất cả các nguồn vốn đi vay được từ người thân, họ hàng, Robert M. Friedland cho nhập về một số loại trang thiết bị công nghệ khai khoáng khá hiện đại, thuê nhân công và bắt tay vào khai thác. Nhờ những bước đầu tư đúng hướng, hoạt động của doanh nghiệp ngày càng trở nên hiệu quả. Tới năm 1984, Robert M. Friedland tiếp tục mua về khu mỏ Summitville và đổi tên Công ty Galactic trước đây thành doanh nghiệp khai khoáng Galactic Resources Limited có chức năng vừa khai thác vàng vừa sản xuất hóa chất.

Tính trong khoảng thời gian từ năm 1984 tới năm 1992, tổng sản lượng vàng mà Galactic Resources Limited khai thác và cung cấp được cho thị trường đã tương đương với 81 triệu USD. Tuy nhiên, do đóng gần khu vực sông Alamosa và sông Terrace Reservoir nên hoạt động của Galactic Resources Limited đã tác động và hủy hoại nghiêm trọng môi trường sống cùng nhiều loài sinh vật. Do đó, tới năm 1992, Chính phủ đã buộc Robert M. Friedland phải tuyên bố giải thể Galactic Resources Limited và bồi thường khoản tiền hàng triệu USD cho việc tái tạo môi trường sống tự nhiên.

Xây dựng tập đoàn khai khoáng Ivanhoe Mines

Sau khi giải thể Galactic Resources Ltd, Robert M. Friedland tiếp tục tiến hành chương trình đầu tư vào dự án khai thác kim cương của doanh nghiệp Rutherford Ventures Corp thuộc quyền sở hữu của Jean Boulle tại các khu mỏ ở một số quốc gia thuộc khu vực châu Phi như Zaire, Sierra Leone, Namibia... và thu được thêm một số thành công đáng kể. Tới năm 1996, nhằm đẩy mạnh các dự án khai khoáng tại các khu vực có trữ lượng lớn trên thế giới, Robert M.Friedland đã thành lập Công ty khai khoáng Ivanhoe Mines Ltd đặt trụ sở chính tại Toronto, Canada.

Bằng kinh nghiệm và khả năng phán đoán chính xác của mình, Robert M. Friedland lần lượt tìm ra những khu mỏ đáng giá tại các quốc gia châu Á, châu Phi và châu Mỹ. Thông qua các chương trình thu hút vốn đầu tư của các doanh nghiệp địa phương như Royal Plastics, Shanghai Land, China Disabled Persons Federation, Rio Tinto Zinc, Voisey Bay..., Robert M. Friedland đã tạo cho Ivanhoe Mines Ltd những nguồn vốn bổ sung đáng kể, đồng thời có thể đưa các dự án trọng điểm đi vào hoạt động ổn định ngay từ giai đoạn đầu.

Ngoài khả năng huy động vốn và phán đoán chính xác các nguồn khoáng sản, Robert M.Friedland còn được coi là “Người tiên phong trong ứng dụng công nghệ hiện đại vào lĩnh vực khai khoáng”. Trong khi phần lớn các doanh nghiệp khai khoáng khác vẫn chủ yếu chỉ sử dụng những trang thiết bị thô sơ và chỉ tập trung vào khai thác một loại khoáng sản nhất định thì Robert M.Friedland đã có trong tay những loại trang thiết bị khai thác tiên tiến trị giá hàng triệu USD. Đây chính là “chìa khóa” giúp Ivanhoe Mines Ltd. vừa khai thác một cách hiệu quả những loại khoáng sản chính như vàng, kim cương, dầu mỏ, vừa tận dụng khai thác được thêm nhiều loại khoáng sản như đồng, nhựa dẻo và hóa chất.

Sau hơn 3 thập kỷ hoạt động liên tục trong lĩnh vực khai khoáng, Robert M.Friedland đã xây dựng thành công tập đoàn khai khoáng khổng lồ Ivanhoe Mines Ltd. với hàng trăm chi nhánh lớn nhỏ hoạt động tại nhiều quốc gia thuộc các châu lục khác nhau như Trung Quốc, Mông Cổ, Australia, Mỹ, Canada, Kazakhstan, Chilê, Namibia...

Bên cạnh các hoạt động khai thác khoáng sản, Ivanhoe Mines Ltd. còn mở rộng hoạt động sang lĩnh vực đầu tư tài chính, bất động sản và sản xuất các loại đồ trang sức vàng bạc và kim cương. Ngoài vị trí đứng đầu tập đoàn Ivanhoe Mines Ltd., hiện nay Robert M. Friedland cũng đang nắm giữ nhiều vị trí chủ chốt trong các tập đoàn công nghiệp khác như African Minerals, Tocqueville Gold, Scudder Gold & Precious Metals...