Chính phủ đã có chỉ đạo cụ thể về phương án xử lý những khó khăn của Công ty Cổ phần Sắt Thạch Khê (TIC).

Cụ thể, theo Thông báo số 164/TB-VPCP, việc cơ cấu lại Công ty Cổ phần Sắt Thạch Khê sẽ được xem xét quyết định khi hai dự án lớn sau được phê duyệt: khai thác, tuyển quặng mỏ sắt Thạch Khê và nhà máy sản xuất phôi thép công suất 2 triệu tấn/năm.

Thời gian qua, Chính phủ đã giao cho Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam, Tổng công ty Thép Việt Nam và Tổng công ty Khoáng sản và Thương mại Hà Tĩnh là doanh nghiệp nhà nước, có kinh nghiệm hoạt động trong lĩnh vực khai thác, chế biến khoáng sản làm nòng cốt để triển khai thực hiện hai dự án lớn nói trên.

Tuy nhiên, quá trình triển khai còn nhiều bất cập, bộ máy tổ chức chưa triển khai đúng, để xảy ra tình trạng chậm, kéo dài, huy động vốn cho dự án thấp.

Để hai dự án trên sớm được triển khai có hiệu quả về kinh tế, xã hội và bảo vệ môi trường, Thủ tướng yêu cầu các cổ đông của TIC phải góp đủ vốn để khẩn trương triển khai các công tác liên quan, lập báo cáo đầu tư hai dự án trên trình cấp thẩm quyền thẩm định, phê duyệt theo quy định.

Thủ tướng Chính phủ cũng chỉ đạo, trước mắt Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam, Tập đoàn Sông Đà, Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam, Tập đoàn Công nghiệp Tàu thủy Việt Nam phải thoái vốn tại Công ty Cổ phần Sắt Thạch Khê để tập trung nguồn vốn cho nhiệm vụ sản xuất kinh doanh chính của doanh nghiệp.

Thủ tướng cũng yêu cầu TIC dừng việc bóc đất tầng phủ mỏ sắt Thạch Khê, Hà Tĩnh. Cho phép bán quặng thu hồi khai thác trong tầng phủ đã được bóc cho các doanh nghiệp trong nước sản xuất phôi thép.

Hồi tháng 4/2011, Bộ Công Thương đã chủ trì cuộc họp đặc biệt về việc tái cơ cấu tỷ lệ góp vốn của TIC vì một số cổ đông đã không thực hiện việc góp vốn theo lộ trình đã cam kết, khiến tiến độ thực hiện dự án bị đe dọa.

TIC ra đời cách đây gần 4 năm, với vốn điều lệ 2.400 tỷ đồng. Mục tiêu của công ty là đầu tư khai thác mỏ sắt Thạch Khê để cung cấp quặng sắt trước hết cho nhu cầu luyện thép ở trong nước và dành một phần xuất khẩu, sau đó sẽ đầu tư xây dựng và vận hành nhà máy luyện phôi thép, với công suất ban đầu 2 triệu tấn/năm và tiếp tục mở rộng khi có điều kiện thuận lợi.

TIC có 9 cổ đông chính, gồm Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (chiếm 30%); Tổng công ty Khoáng sản và Thương mại Hà Tĩnh (24%), Tổng công ty Thép Việt Nam (20%); Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (4%), Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (5%), Tổng công ty Sông Đà (5%), Tập đoàn Công nghiệp Tàu thủy Việt Nam (5%), Công ty TNHH Sản xuất - Xuất nhập khẩu Bình Minh (4%) và Công ty Cổ phần Khoáng sản và Luyện kim Thăng Long (3%).

Đáng chú ý là trong số này, ngoài Tập đoàn Công nghiệp Tàu thủy Việt Nam (Vinashin) gặp khủng hoảng và không thể góp vốn, một số cổ đông khác cũng “quên” nghĩa vụ của mình.

Trong năm 2010, các cổ đông đã không đóng góp 1.300 tỷ đồng vốn góp theo cam kết, mà chỉ góp được 221,5 tỷ đồng còn thiếu của năm 2009 để thực hiện dự án.

Với việc có tới 4/9 cổ đông được rút khỏi dự án, chắc chắn lượng vốn góp và cơ cấu cổ phần sẽ được tính toán lại.

Mỏ Thạch Khê được xem là mỏ sắt lớn nhất khu vực Đông Nam Á, được phát hiện từ năm 1960, với trữ lượng khoảng 544 triệu tấn. Mỏ nằm cách thành phố Hà Tĩnh khoảng 8 km về phía Đông Bắc, cách bờ biển Đông 1,6 km và cách cảng Vũng Áng 66 km. Theo đánh giá, tổng sản lượng quặng khai thác từ mỏ Thạch Khê có thể đạt mức 370 - 400 triệu tấn. Thời gian đầu có thể khai thác 10 - 15 triệu tấn/năm và tăng lên trong những năm tiếp theo.