11:39 01/03/2019

Khả năng đạt thỏa thuận thương mại Mỹ-Trung trở nên bấp bênh

Bình Minh

Ông Trump cảnh báo rằng ông sẵn sàng rút lui khỏi một thỏa thuận thương mại với Trung Quốc nếu thỏa thuận đó không đủ tốt

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (trái) và Tổng thống Mỹ Donald Trump - Ảnh: AP.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (trái) và Tổng thống Mỹ Donald Trump - Ảnh: AP.

Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 28/2 cảnh báo rằng ông sẵn sàng rút lui khỏi một thỏa thuận thương mại với Trung Quốc nếu thỏa thuận đó không đủ tốt. Lời cảnh báo này được đưa ra bất chấp cố vấn của ông Trump "khoe" đã đạt bước tiến lớn trong đàm phán thương Mỹ-Trung.

"Tôi luôn sẵn sàng quay đi", ông Trump nói trong cuộc họp báo chiều ngày thứ Năm tại Hà Nội, sau khi hội nghị thượng đỉnh lần thứ hai giữa ông với Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong Un bất ngờ bị rút ngắn và không đạt một thỏa thuận nào.

"Tôi không bao giờ ngại rút khỏi một thỏa thuận. Và tôi cũng có thể làm điều đó với Trung Quốc, nếu thỏa thuận không tốt", ông nói.

Trong hơn 7 tháng đã trôi qua của cuộc chiến thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, Mỹ đã áp thuế lên 250 tỷ USD hàng Trung Quốc và Bắc Kinh đáp trả bằng cách áp thuế lên 110 tỷ USD hàng Mỹ.

Theo kế hoạch ban đầu, Mỹ sẽ tăng thuế bổ sung đối với 200 tỷ USD hàng Trung Quốc lên mức 25% từ 10% bắt đầu từ ngày 1/3 nếu hai bên không đạt thỏa thuận. Tuy nhiên, vào tuần trước, ông Trump tuyên bố hoãn kế hoạch nâng thuế này do đàm phán có tiến triển.

Kể từ đó, chính quyền Mỹ không đưa ra thêm được những thông tin cụ thể về cuộc đàm phán.

"Vòng đàm phán tuần trước rất tuyệt vời", cố vấn kinh tế Nhà Trắng Larry Kudlow nói với CNBC hôm thứ Năm. "Chúng tôi đang tiến tới một thỏa thuận lớn, có tính lịch sử", ông Kudlow nói thêm.

Ông Kevin Hassett, Chủ tịch Hội đồng Cố vấn kinh tế Nhà Trắng, cũng tỏ ra lạc quan, nói với Fox Business Network rằng Đại diện thương mại Mỹ (USTR) Robert Lighthizer và Phó thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc đã vạch ra được "bản phác thảo một thỏa thuận về tài sản trí tuệ và thương mại… có ý nghĩa thực sự đối với cả hai bên".

Ông Hassett cũng nói thêm rằng chi tiết cuối cùng của thỏa thuận cần phải được sự nhất trí của ông Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình khi hai nhà lãnh đạo có cuộc gặp tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago của nhà ông Trump ở Florida.

Theo một số nguồn tin, cuộc gặp này có thể diễn ra vào cuối tháng 3.

Trong khi đó, ông Lighthizer, nhà đàm phán thương mại cấp cao nhất của chính quyền ông Trump, tỏ ra thận trọng hơn. Ngày thứ Năm, ông Lighthizer nói rằng những vấn đề giữa Mỹ với Trung Quốc là "quá nghiêm trọng" để có thể được giải quyết chỉ bằng lời hứa của Bắc Kinh về mua thêm hàng hóa Mỹ.

Ngoài ra, vị Đại diện thương mại cũng nói Mỹ sẽ duy trì sự cảnh báo về áp thuế quan đối với hàng Trung Quốc trong nhiều năm, cho dù hai bên có đạt thỏa thuận. Ngoài ra, ông Lighthizer nói bất kỳ thỏa thuận Mỹ-Trung nào cũng phải bao gồm một điều khoản quy định Trung Quốc không được phá giá đồng Nhân dân tệ và phải công bố thông tin kịp thời về bất kỳ động thái can thiệp nào vào thị trường ngoại hối.

Những tuyên bố này của giới chức Mỹ được đưa ra trong bối cảnh Mỹ vừa thắng Trung Quốc trong một vụ kiện tại Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Phán quyết của WTO kết luận rằng việc Trung Quốc trợ giá lúa mì và gạo trong nước là vượt quá các quy định của tổ chức.

Chính quyền ông Trump kể từ khi lên nắm quyền đã liên tục chỉ trích WTO, định chế có trụ sở ở Geneva, Thụy Sỹ, là thiếu năng lực trong việc kiềm chế các hành vi thương mại mà chính sách kinh tế phi thị trường của Trung Quốc.