Ngày 22/4, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước đã ban hành Thông tư số 10/2011/TT-NHNN, quy định tiêu chí lựa chọn cổ đông chiến lược đối với ngân hàng thương mại nhà nước khi cổ phần hoá. Thông tư này có hiệu lực từ ngày 1/6/2011.

Theo thông tư, việc phê duyệt cổ đông chiến lược đối với ngân hàng thương mại nhà nước được thực hiện theo quy định tại Nghị định số 109/2007/NĐ-CP ngày 26/6/2007 của Chính phủ về chuyển doanh nghiệp 100% vốn nhà nước thành công ty cổ phần và các quy định liên quan khác của pháp luật.

Nhìn chung, cổ đông chiến lược của ngân hàng thương mại nhà nước cổ phần hóa phải đảm bảo đáp ứng các yêu cầu: vó lợi ích chiến lược phù hợp với chiến lược phát triển của ngân hàng thương mại nhà nước cổ phần hóa; không tạo ra sự xung đột lợi ích; không tạo ra sự độc quyền trong cạnh tranh không lành mạnh đối với khách hàng, nhà đầu tư khác của ngân hàng thương mại nhà nước cổ phần hoá và đối với các tổ chức tín dụng khác.

Đối với cổ đông chiến lược nước ngoài, phải đáp ứng tối thiểu các tiêu chí sau:

- Là tổ chức tín dụng nước ngoài hoặc tổ chức tài chính nước ngoài, có tổng tài sản tối thiểu tương đương 20 tỷ USD vào năm trước năm đăng ký tham gia cổ đông chiến lược;

- Có trên 5 năm kinh nghiệm hoạt động quốc tế;

- Được các tổ chức xếp hạng tín nhiệm độc lập quốc tế (Moody’s, Standard & Poor, Fitch Rating...) xếp hạng ở mức có khả năng thực hiện các cam kết tài chính và hoạt động bình thường ngay cả khi tình hình, điều kiện kinh tế biến đổi theo chiều hướng không thuận lợi; Không là cổ đông chiến lược, cổ đông lớn, cổ đông sáng lập tại bất kỳ tổ chức tín dụng nào tại Việt Nam;

- Có cam kết bằng văn bản về việc hỗ trợ ngân hàng thương mại nhà nước cổ phần hóa trong các lĩnh vực theo quy định tại thông tư này và cam kết gắn bó lâu dài với ngân hàng thương mại nhà nước cổ phần hóa.

Đối với cổ đông chiến lược trong nước, phải đáp ứng tối thiểu các tiêu chí sau:

- Là doanh nghiệp có kinh nghiệm, năng lực quản trị tốt;

- Có tổng tài sản tối thiểu 3.000 tỷ đồng vào năm trước năm đăng ký tham gia cổ đông chiến lược;

- Có đủ nguồn vốn góp;

- Có tỷ lệ lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE) trên 15%, tỷ lệ lợi nhuận trên tài sản có (ROA) trên 1% của năm liền kề trước năm đăng ký tham gia cổ đông chiến lược, có lợi nhuần ròng dương trong ba năm liên tiếp trước năm đăng ký tham gia cổ đông chiến lược;  Không có nợ xấu tại các tổ chức tín dụng;

- Không là cổ đông chiến lược, cổ đông lớn, cổ đông sáng lập tại bất kỳ tổ chức tín dụng nào tại Việt Nam vào thời điểm đăng ký tham gia cổ đông chiến lược;

- Có cam kết bằng văn bản về việc hỗ trợ ngân hàng thương mại nhà nước cổ phần hóa trong một hoặc một số lĩnh vực theo quy định tại thông tư này;

- Có cam kết bằng văn bản không chuyển nhượng số cổ phần được mua trong thời gian tối thiểu 5 năm kể từ ngày mua cổ phần, trở thành cổ đông chiến lược và không thực hiện các giao dịch nào với ngân hàng thương mại nhà nước cổ phần hoá dẫn đến xung đột lợi ích và tạo ra sự độc quyền hoặc cạnh tranh không lành mạnh với khách hàng, nhà đầu tư khác của ngân hàng thương mại nhà nước cổ phần hoá và đối với các tổ chức tín dụng khác;

Đối với cổ đông chiến lược trong nước là tổ chức tín dụng, ngoài các điều kiện nêu trên đối với cổ đông chiến lược trong nước, phải đáp ứng thêm các tiêu chí: đảm bảo duy trì các hạn chế để đảm bảo an toàn trong hoạt động của tổ chức tín dụng theo quy định của Ngân hàng Nhà nước; có tỷ lệ an toàn vốn (CAR) năm liền kề trước năm đăng ký tham gia cổ đông chiến lược trên 10%; có tỷ lệ nợ xấu năm liền kề trước năm đăng ký tham gia cổ đông chiến lược dưới 2%; tổ chức tín dụng không được mua cổ phần của ngân hàng thương mại nhà nước cổ phần hóa mà ngân hàng thương mại nhà nước cổ phần hóa là cổ đông, thành viên góp vốn của tổ chức tín dụng đó vào thời điểm đăng ký tham gia cổ đông chiến lược.

Căn cứ quy định tại thông tư này, ngân hàng thương mại nhà nước cổ phần hóa xây dựng cụ thể tiêu chí lựa chọn cổ đông chiến lược, đưa vào nội dung đề án cổ phần hóa ngân hàng thương mại nhà nước (đối với ngân hàng thương mại nhà nước đang cổ phần hóa) hoặc phương án lựa chọn cổ đông chiến lược (đối với ngân hàng thương mại nhà nước đã cổ phần hóa) trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, và chỉ được sử dụng tiêu chí lựa chọn cổ đông chiến lược để thực hiện lựa chọn cổ đông chiến lược sau khi được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.