13:48 31/03/2017

Cuộc chiến mới giữa Trump và nghị sỹ Cộng hòa bảo thủ

Bình Minh

“Chúng tôi sẽ phải chiến đấu với họ và những người Dân chủ vào năm 2018”, Tổng thống Mỹ viết sáng 30/3

Tổng thống Mỹ Donald Trump - Ảnh: Reuters.<br>
Tổng thống Mỹ Donald Trump - Ảnh: Reuters.<br>
Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 30/3 chỉ trích mạnh các nghị sỹ bảo thủ trong Đảng Cộng hòa, những người đã phá hỏng dự luật y tế mà ông hậu thuẫn. Động thái này của Trump bị cho là khoét sâu thêm mâu thuẫn trong nội bộ đảng - một trong những nguyên nhân chính khiến các kế hoạch lập pháp của chính quyền mới gặp trở ngại.

Theo hãng tin Reuters, ông Trump đã dọa sẽ khiến các thành viên của Freedom Caucus - một khối gồm các nghị sỹ Cộng hòa bảo thủ trong Hạ viện Mỹ - phải thất bại trong cuộc bầu cử Quốc hội vào năm tới nếu họ tiếp tục cản trở ông.

“Freedom Caucus sẽ khiến toàn bộ chương trình nghị sự của Đảng Cộng hòa gặp thách thức nếu họ không về cùng đội. Chúng tôi sẽ phải chiến đấu với họ và những người Dân chủ vào năm 2018”, ông Trump viết trong một dòng trạng thái trên mạng xã hội Twitter sáng 30/3.

Các nghị sỹ trong Freedom Caucus ngay lập tức đáp trả Tổng thống. Raul Labrador, một trong những người sáng lập Freedom Caucus, lên Twitter kêu gọi ông Trump: “Hãy nhớ ai là những người bạn thực sự của ông. Chung tôi đang cố gắng giúp ông thành công”.

Mối quan hệ xấu đi giữa Trump với cánh bảo thủ trong Đảng Cộng hòa ở Hạ viện có thể sẽ khiến các dự luật mà ông ủng hộ khó lòng được thông qua, trong đó phải kể đến dự luật cải tổ thuế, một dự luật mới về y tế, và ngân sách cho việc xây dựng một bức tường ngăn biên giới Mỹ-Mexico.

Trump đã đổ lỗi cho Freedom Caucus khiến dự luật xóa bỏ và thay thế đạo luật y tế Obamacare thất bại hồi tuần trước. Trong khi đó, Freedom Caucus lại nói rằng dự luật này không tiến đủ xa để xóa bỏ Obamacare.

Việc thông qua ngân sách Chính phủ Mỹ cho năm tài khóa tới cũng được dự báo là một công việc khó khăn, xét đến sự chia rẽ hiện nay trong Đảng Cộng hòa. Trump và Freedom Caucus muốn cắt giảm mạnh ngân sách cho các chương trình trong nước. Trong khi đó, các nghị sỹ Cộng hòa theo trường phái ôn hòa phản đối đề xuất về cắt giảm những chương trình được lòng dân như ngân sách cho làm sạch môi trường và bữa ăn miễn phí cho người cao tuổi.

Nếu không có một kế hoạch ngân sách nào được thông qua trước ngày 28/4, một phần Chính phủ Mỹ có thể phải ngừng hoạt động.

Phái Freedom Caucus trong Hạ viện Mỹ có khoảng hơn 35 thành viên, chiếm khoảng 15% trong tổng số 237 hạ nghị sỹ. Tuy nhiên, ảnh hưởng của nhóm này lớn hơn tỷ lệ mà họ chiếm trong Hạ viện Mỹ, bởi nếu thiếu sự ủng hộ của một số lượng nghị sỹ như vậy, Trump không thể đưa các dự luật của ông qua cửa Hạ viện, chẳng hạn dự luật y tế vốn không nhận được sự ủng hộ của bất kỳ nghị sỹ Dân chủ nào.

Ông Dan Meyer, một cựu cố vấn các vấn đề lập pháp thời Tổng thống George W. Bush, cho rằng nhóm Freedom Caucus đang đe dọa phá hỏng các chính sách của ông Trump, do vậy Nhà Trắng chỉ còn cách hoặc cố gắng hợp tác với phe bảo thủ này, hoặc dịch chuyển chính sách về phía tả để thu hút sự ủng hộ của phe Dân chủ.

Một số nghị sỹ Cộng hòa đã bất bình trước sự chia rẽ trong nội bộ đảng đến nỗi đã công khai nói những điều vốn thường chỉ được nói trong những cuộc họp phòng kín.

Hạ nghị sỹ Chris Collins, một đồng minh của ông Trump và là một thành viên của Tuesday Group, một nhóm nghị sỹ Cộng hòa theo trường phái ôn hòa, nói rằng nhóm của ông rất giận Freedom Caucus, đến nỗi sẽ không bao giờ gặp nhóm này nữa. Ông Collins cũng cáo buộc Freedom Caucus đang tìm cách đổ lỗi cho cánh ôn hòa gây ra thất bại của dự luật y tế.

Các nghị sỹ Cộng hòa trong Thượng viện Mỹ đã lên tiếng cảnh báo về sự chia rẽ trong nội bộ đảng này tại Hạ viện, đồng thời kêu gọi đoàn kết. Thượng nghị sỹ John McCain nói nếu ông là người cầm quyền ở Nhà Trắng, ông sẽ nỗ lực hàn gắn chia rẽ trong đảng, thay vì thổi bùng căng thẳng.

“Người làm việc đó phải là Tổng thống”, McCain, người đôi khi mâu thuẫn với ông Trump, phát biểu. Vị Thượng nghị sỹ gửi lời tới ông Trump: “Hãy ngồi xuống với họ và nói với họ rằng tình thế đang cấp bách lắm rồi”.