Tính đến 17h00 chiều nay (3/11, theo giờ Việt Nam), đảng Cộng hòa đang giành được 240/435 ghế tại Hạ viện Mỹ, áp đảo phe Dân chủ với 183 ghế. Như vậy, đảng Cộng hòa đã vượt số phiếu 218 cần có để nắm quyền kiểm soát Hạ viện.

Trong khi đó, tại cuộc bầu cử Thượng viện, đảng Dân chủ đang dẫn trước với 51 ghế, so với 46 ghế của đảng Cộng hòa. Theo đó, đảng Dân chủ đã vượt qua mức 51 ghế cần có để làm chủ Thượng viện. Dù vậy, đảng Cộng hòa cũng đã giành được thế áp đảo tại nhiều tiểu bang quan trọng.

Người dân Mỹ và khắp thế giới đang dõi theo kết quả bầu cử tại Mỹ, bởi thất bại tại Hạ viện của đảng Dân chủ sẽ là một cản trở lớn đối với chương trình nghị sự của Tổng thống Barack Obama, sau 2 năm ông chính thức trở thành “ông chủ” của Nhà Trắng.

Kết quả này phản ánh tâm trạng lo lắng của cử tri Mỹ đối với vấn đề kinh tế, cũng như uy tín của chính quyền Tổng thống Barack Obama và quốc hội do đảng Dân chủ của ông kiểm soát.

Theo giới quan sát, việc phe Cộng hòa giành đa số tại Hạ viện sẽ mở ra một giai đoạn giằng co trong tiến trình lập pháp của Mỹ và đảng này có thể tấn công hai chương trình hàng đầu của ông Obama, đó là cải cách bảo hiểm y tế và cải tổ tài chính.

Vì vậy, về đối nội, khả năng Tổng thống Obama sẽ vấp phải sự chống đối mạnh mẽ trong hai năm tới. Về đối ngoại, Tổng thống vẫn có thể có cách riêng trong Quốc hội để đề ra các chính sách giữ được vị thế và các tham vọng của nước Mỹ.

Nhân tố kinh tế được coi là quan trọng nhất trong cuộc bầu cử giữa kỳ này. Đây cũng là căn cứ chính để đảng Cộng hòa dựa vào, giành lại quyền kiểm soát Quốc hội từ phe Dân chủ.

“Người Mỹ bỏ phiếu cho vấn đề việc làm và tăng trưởng kinh tế và vì thế từ chối các chính sách của Tổng thống Obama”, Thomas Donohue, Chủ tịch Phòng thương mại Mỹ, nhóm vận động hành lang lớn nhất tại Mỹ, cho hay.

Trong một bài diễn văn trên đài phát thanh hôm 2/11, ông Obama nhấn mạnh: “Có thể tên tôi không có trong lá phiếu, nhưng tương lai nước Mỹ sẽ hướng tiếp về phía trước, chúng tôi sẽ tiếp tục tạo thêm nhiều việc làm, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế”.

Dự kiến trong cuộc họp báo tại Nhà Trắng ngày 3/11, Tổng thống Obama có bài phát biểu đầu tiên về cuộc bầu cử Quốc hội giữa kỳ. Đây được coi là bài phát biểu quyết định cho mục tiêu tái cử của ông Obama trong cuộc tổng tuyển cử năm 2012.

Trước đó, các cuộc thăm dò đều dự đoán đảng Dân chủ của Tổng thống Barack Obama có thể phải chịu một cú giáng nặng nề. Việc bà Nancy Pelosi hầu như chắc chắn phải rời ghế Chủ tịch Hạ viện, và thậm chí đảng này có nguy cơ mất nốt quyền kiểm soát ở cả Thượng viện.

Ngoài ra, các cuộc thăm dò trước bầu cử còn cho rằng, đảng Cộng hòa cũng sẽ giành đa số trong cuộc đua quan trọng vào 37 ghế thống đốc bang, tạo lợi thế cho họ trong việc quy hoạch lại các khu vực bầu cử (được thực hiện 10 năm một lần) vào năm tới.

Theo truyền thống, các cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ tổng thống thường gây khó khăn cho đảng nắm quyền kiểm soát Nhà Trắng.

Tỷ lệ ủng hộ Tổng thống Obama ngay trước cuộc bầu cử đã bị tụt xuống chỉ còn khoảng 40%, tương đương với mức ủng hộ Tổng thống tiền nhiệm của đảng Dân chủ Bill Clinton khi đảng này mất tới 54 ghế tại Hạ viện trong cuộc bầu cử năm 1994.

Theo thăm dò của Viện Gallup, phe Cộng hòa đang nhận được sự ủng hộ của 55% số cử tri nhiều khả năng đi bỏ phiếu, cao hơn 15% so với tỷ lệ ủng hộ đảng Dân chủ. Đây cũng là khoảng cách lớn nhất nghiêng về phía đảng Cộng hòa kể từ năm 1974.

Cuộc bầu cử quốc hội giữa nhiệm kỳ diễn ra hai năm một lần. Các nghị sỹ sẽ bầu lại toàn bộ 435 ghế tại Hạ viện và khoảng 1/3 số ghế trong tổng số 100 ghế tại Thượng viện.