Tân Hoa xã dẫn báo cáo do cơ quan kiểm toán Trung Quốc công bố hôm 19/3 cho biết, 491 triệu Nhân dân tệ (tương đương 77,84 triệu USD) thuộc dự án đường sắt cao tốc nối liền Bắc Kinh - Thượng Hải đã bị các đơn vị thi công biển thủ.

“Các đơn vị thi công tuyến đường đã bỏ túi riêng và biển thủ 491 triệu Nhân dân tệ tiền được sử dụng cho công tác đền bù, giải phóng mặt bằng”, Văn phòng Kiểm toán quốc gia Trung Quốc (NAO) cho biết trong một báo cáo được đưa ra sau quá trình kiểm toán thực hiện từ tháng 6 tới tháng 9/2011.

Năm ngoái, các thanh tra kiểm toán của Trung Qốc cũng phát hiện được 187 triệu Nhân dân tệ trong dự án này đã bị thất thoát. Không rõ những phát hiện mới nhất có bao gồm số tiền vừa nêu hay không.
 
Theo báo cáo, sai phạm đã xuất hiện ngay từ công đoạn đấu thầu. Giá trị các vụ mua nguyên vật liệu không thông qua đấu thầu hợp lệ lên tới 849 triệu Nhân dân tệ.  Khoảng 419 triệu Nhân dân tệ khác đã bị lãng phí khi các chi tiết kỹ thuật trong bản thiết kế kính chắn gió tàu hỏa bị thay đổi hồi tháng 3/2011.

NAO cho biết, trường hợp nghiêm trọng nhất liên quan tới khoản tiền 340 triệu Nhân dân tệ, bị thất thoát trong phạm vi quản lý của nhà chức trách ở một quận phía bắc thành phố Thiên Tân. Kết quả kiểm toán còn thể hiện, các công ty xây dựng được giao thầu tuyến đường sắt còn nợ khoảng 8,25 tỷ Nhân dân tệ, bao gồm cả tiền lương công nhân, tính tới cuối tháng 5/2011.
 
Khai trương rầm rộ vào tháng 6/2011, tuyến đường xe lửa cao tốc dài 1.318 km, nối liền thủ đô Trung Quốc với thành phố Thượng Hải với vốn đầu tư 34 tỷ USD, được xem là "biểu tượng của chính sách đầu tư hạ tầng".

Tuy nhiên, kể từ khi đưa vào sử dụng tới nay, tuyến đường sắt này đã gặp nhiều sự cố mất điện khiến tàu liên tục nằm đường. Vụ tai nạn làm 40 người chết ở Chiết Giang hồi tháng 7/2011 càng gây lo ngại về các dự án đường sắt cao tốc của Trung Quốc. Mới đây, Tân Hoa xã đưa tin đoạn đường sắt cao tốc ở tỉnh Hồ Bắc bất ngờ đổ sập do mưa to.

Hàng loạt vụ bê bối tham nhũng đã được phát hiện và phanh phui kể từ khi Bộ trưởng Bộ Đường sắt Lưu Chí Quân bị cách chức hồi đầu năm 2011 với tội danh tham ô một khoản tiền tương đương với 100 triệu USD.

Đầu tháng này, tuần báo Trung Quốc Time Weekly đã đặt ra nghi vấn về chất lượng của tuyến tàu cao tốc trên, khi viện dẫn một nguồn tin cho biết các nhà thầu đã dùng cát để thay thế đá dăm làm nền của một số đoạn đường tàu. Thông tin này đã khiến nhiều nhà chuyên môn đặt lại câu hỏi: “Liệu Trung Quốc có đi quá nhanh hay không?”.

Khởi đầu từ năm 2007, dự án tàu cao tốc đã mang lại cho Bắc Kinh một hệ thống đường sắt cao tốc hàng đầu thế giới. Nhưng các nhà thầu bị chê thiếu kinh nghiệm, làm đến đâu biết đến đó, một số không áp dụng tiêu chuẩn an toàn. Theo các chuyên gia, thì điều quan trọng không phải là xây dựng càng nhanh càng tốt mà vấn đề an toàn đường sắt phải là trung tâm.