11:24 08/04/2017

Những phát ngôn đáng chú ý trong cuộc gặp Trump - Tập

An Huy

“Tôi cho rằng mối quan hệ được Chủ tịch Tập và tôi phát triển sẽ là một mối quan hệ nổi bật”

Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cùng đi dạo trong khu vườn của khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago ở Florida, Mỹ ngày 7/4 - Ảnh: Reuters.
Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cùng đi dạo trong khu vườn của khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago ở Florida, Mỹ ngày 7/4 - Ảnh: Reuters.
Trong cuộc thảo luận diễn ra ngày 7/4 tại Florida, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã hối thúc Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nỗ lực hơn nữa trong việc kiềm chế chương trình hạt nhân của Triều Tiên và giúp thu hẹp thâm hụt thương mại khổng lồ Mỹ-Trung.

Hãng tin Reuters cho biết, khép lại cuộc gặp thượng đỉnh hai ngày ở khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago của gia đình Trump, hai nhà lãnh đạo cùng nhấn mạnh bầu không khí tích cực của các cuộc trao đổi, đồng thời cố gắng không đi sâu vào những khác biệt lớn vốn là nguyên nhân xích mích giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.

“Chúng tôi đã đạt được tiến bộ lớn trong mối quan hệ với Trung Quốc”, ông Trump nói với các nhà báo khi đoàn đại biểu hai nước ngồi quanh bàn làm việc với cờ Mỹ và cờ Trung Quốc xen kẽ nhau. 

“Chúng tôi sẽ còn có thêm những tiến bộ. Tôi cho rằng mối quan hệ được Chủ tịch Tập và tôi phát triển sẽ là một mối quan hệ nổi bật”.

“Và tôi tin rằng nhiều trong số những vấn đề có thể rất xấu sẽ không còn nữa”, ông Trump nói thêm, nhưng không đưa ra chi tiết cụ thể.

Đáp lời Tổng thống Mỹ, ông Tập cũng nói những điều tích cực. 

“Chúng tôi đã hiểu sâu về nhau hơn, và đã xây dựng được một niềm tin. Tôi tin rằng chúng tôi sẽ tiếp tục phát triển ổn định mối quan hệ thân tình… Vì ổn định và hòa bình của thế giới, chúng tôi sẽ hoàn thành trách nhiệm lịch sử của mình”, Chủ tịch Trung Quốc phát biểu.

“Tôi đồng ý với ông 100%”, ông Trump nói.

Mới tuần trước, Trump viết trên mạng xã hội Twitter rằng nước Mỹ không thể tiếp tục bỏ qua cho mức thâm hụt thương mại khổng lồ và tình trạng thất thoát việc làm hơn nữa. Trump cũng viết rằng cuộc gặp của ông với ông Tập “sẽ là một cuộc gặp rất khó khăn”.

Tuy nhiên, trong cuộc gặp kéo dài hai ngày 6-7/4, ông Trump không những tỏ ra mềm mỏng hơn mà còn tuân thủ đầy đủ các quy tắc ngoại giao. Trước cuộc gặp, giới chức Trung Quốc đặc biệt lo ngại về việc Tổng thống Mỹ có thể có những hành động sai kịch bản ngoại giao và khiến ông Tập bối rối.

Mặc dù vậy, những vấn đề gai góc trong quan hệ Mỹ-Trung vẫn chưa thể được giải quyết ngay. Sau cuộc gặp, Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson nói rằng cuộc thảo luận giữa hai nhà lãnh đạo là “rất thẳng thắn và trung thực”.

“Tổng thống Trump và Chủ tịch Tập đã nhất trí mở rộng các lĩnh vực hợp tác, song song với quản lý các khác biệt trên cơ sở tôn trọng lẫn nhau”, ông Tillerson nói với các nhà báo.

Các trợ lý của ông Trump cũng tiết lộ rằng Tổng thống Mỹ đã giữ đúng lời hứa về bày tỏ với ông Tập những quan ngại của Mỹ đối với chính sách thương mại của Trung Quốc. Về phần mình, ông Tập đã nhất trí về một kế hoạch đàm phán thương mại 100 ngày nhằm tăng cường xuất khẩu của Mỹ sang Trung Quốc để giảm thâm hụt thương mại Mỹ-Trung.

Bộ trưởng Bộ Thương mại Mỹ Wilbur Ross cho hay, phía Trung Quốc đã thể hiện mong muốn giảm thặng dư thương mại của nước này với Mỹ như một cách để kiềm chế lạm phát của Trung Quốc. “Đây là lần đầu tiên tôi nghe họ nói tới điều này trong khuôn khổ song phương”, ông Ross nói.

Tuy nhiên, ông Ross từ chối cho biết Mỹ đã sẵn sàng hay chưa cho việc “dán nhãn” Trung Quốc là một quốc gia thao túng tỷ giá đồng tiền - điều mà ông Trump khi còn tranh cử đã hứa sẽ làm ngay trong ngày đầu tiên cầm quyền.

Theo ông Tillerson, ông Tập đã nhất trí tăng cường hợp tác để kiềm chế chương trình hạt nhân và tên lửa của Triều Tiên, nhưng chưa đưa ra được công thức mới nào để khiến Triều Tiên từ bỏ thái độ thách thức hiện nay. Ngoại trưởng Mỹ cũng cho biết ông Tập nhất trí với ông Trump rằng sự phát triển hạt nhân của Triều Tiên đã đạt tới “một giai đoạn rất nghiêm trọng”.

Sau cuộc gặp, ông Trump và ông Tập đã cùng nhau đi dạo trong khu vườn của Mar-a-Lago, khu nghỉ dưỡng sang trọng mang phong cách Tây Ban Nha. Có thể nhận thấy hai nhà lãnh đạo đã nói chuyện vui vẻ trong cuộc đi dạo này.

Ông Tillerson nói ông Trump đã nhận lời mời thăm Trung Quốc của ông Tập. Ngoài ra, Tổng thống Mỹ và Chủ tịch Trung Quốc cũng nhất trí nâng cấp một diễn đàn đối thoại Mỹ-Trung bằng cách đưa ông Trump và ông Tập trở thành hai người đứng đầu diễn đàn này.

Phủ bóng lên cuộc gặp Trump-Tập đầu tiên là cuộc tấn công bằng tên lửa của Mỹ vào Syria vào đêm ngày 6/4 nhằm đáp trả vụ tấn công bằng vũ khí hóa học hôm 3/4 mà phương Tây cáo buộc chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad gây ra. Đây là cuộc tấn công trực tiếp đầu tiên của Mỹ nhằm vào quân đội chính quyền Assad - người được Nga hậu thuẫn - trong 6 năm nội chiến ở Syria.

Cuộc tấn công này của Mỹ được xem là một lời cảnh báo mạnh mẽ đối với Triều Tiên, và rộng hơn là đối với Trung Quốc, đồng minh của Bình Nhưỡng, cũng như những quốc gia khác như Iran và Nga. Ông Trump dường như muốn gửi đi một thông điệp rằng ông sẵn sàng dùng tới vũ lực nếu cần.

Ông Tillerson cho biết trong cuộc gặp với ông Tập, ông Trump cũng đã nói về những lo ngại của Mỹ đối với hoạt động xây dựng của Trung Quốc trên biển Đông.