15:21 29/09/2016

Ông Duterte tuyên bố “cuộc tập trận chung cuối cùng” với Mỹ

Bình Minh

Phát biểu này của ông Duterte được xem là một trong tín hiệu mạnh mẽ nhất về sự rạn nứt của một liên minh lịch sử

Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte - Ảnh: Getty/CNBC.<br>
Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte - Ảnh: Getty/CNBC.<br>
Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte ngày 28/9 một lần nữa làm lung lay mối quan hệ liên minh giữa nước này với Mỹ khi tuyên bố rằng cuộc tập trận quân sự chung sắp tới giữa hai nước sẽ là “lần cuối”. Theo tin từ Reuters, ông Duterte cũng thẳng thừng bác bỏ khả năng tiến hành tuần tra hải quân chung với Mỹ.

Vị tổng thống với nhiều phát ngôn gây tranh cãi của Philippines hứa sẽ tôn trọng hiệp ước an ninh lâu năm với Washington, nhưng nhấn mạnh rằng Trung Quốc phản đối cuộc tập trận chung giữa Mỹ-Philippines tại Philippines vào tuần tới. Ông nói sau lần này, sẽ không còn cuộc tập trận chung nào khác giữa hai nước.

“Tôi xin thông báo với Mỹ, đây sẽ là cuộc tập trận chung cuối cùng”, ông Duterte phát biểu tại một cuộc gặp với cộng đồng người Philippines tại Hà Nội trong chuyến thăm Việt Nam. “Tập trận chung Philippines-Mỹ: lần cuối cùng”.

Phát biểu này của ông Duterte được xem là một trong tín hiệu mạnh mẽ nhất về sự rạn nứt của một liên minh lịch sử mà Mỹ đã dựa vào để củng cố ảnh hưởng ở khu vực châu Á nhằm tạo đối trọng với sự nổi lên nhanh chóng của Trung Quốc.

Tuy nhiên, Ngoại trưởng Philippines Perfecto Yasay sau đó nói rằng phát biểu trên của ông Duterte đã bị đưa ra ngoài ngữ cảnh và vị Tổng thống đã bị hiểu nhầm.

Ông Yasay nói rằng điều duy nhất mà ông Duterte bác bỏ khả năng về các cuộc tuần tra chung với Mỹ bên ngoài phạm vi lãnh hải 12 hải lý tính từ bờ biển của Philippines. “Đó mới là những gì mà Tổng thống muốn nói”, ông Yasay nói với các nhà báo.

Tuy được Ngoại trưởng Philippines “đính chính”, những tuyên bố mới nhất của Duterte vẫn làm gia tăng những bất ổn trong quan hệ Manila-Washington, đồng thời có thể làm gia tăng mức độ phức tạp trong hoạt động ngoại giao khu vực và tình hình biển Đông.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ John Kirby nói phía Mỹ chưa nhận được bất kỳ thông báo chính thức nào từ phía Philippines về chấm dứt tập trận chung giữa hai nước.

“Trọng tâm của chúng tôi là mối quan hệ hiện tại và thúc đẩy mối quan hệ đó tiến về phía trước. Chúng tôi tiếp tục tin tưởng vào những cam kết an ninh quan trọng với Philippines. Chúng tôi hứa đáp ứng những cam kết đó và thắt chặt thêm mối quan hệ này”, ông Kirby phát biểu.

Quân đội Philippines và lực lượng thủy quân lục chiến Mỹ sẽ có cuộc tập trận đổ bộ chung thường niên từ ngày 4-12/10. Lãnh đạo quân đội hai nước cũng đã bắt đầu chuẩn bị cho các cuộc tập trận chung vào năm tới.

Kể từ khi lên cầm quyền, Tổng thống Duterte đã liên tục có những tuyên bố tiêu cực nhằm vào Mỹ. Ông cũng bày tỏ mong muốn “lập liên minh” với Nga và Trung Quốc.

Phát biểu ngày 28/9, Duterte nói sẽ không có cơ hội cho các cuộc tuần tra hải quân chung giữa Philipines với Mỹ vì làm như vậy có thể dẫn tới nguy cơ Philippines rơi vào xung đột với Trung Quốc.

Hiện Philippines chưa chính thức cam kết tham gia tuần tra chung với Mỹ ngoài lãnh hải của nước này trên biển Đông. Năm nay, Philippines đã có ít nhất 2 cuộc tuần tra chung với Mỹ trong lãnh hải nước này.

Chuyên gia an ninh Mỹ Richard Jacobson nói những phát biểu của Duterte có thể thúc đẩy Trung Quốc tận dụng mối quan hệ đi xuống giữa hai đồng minh lâu năm. “Mối quan hệ Mỹ-Philippines có thể trở nên căng thẳng, hoặc thậm chí là chao đảo”, ông Jacobson cảnh báo.

“Lợi ích địa chính trị của Mỹ ở khu vực này rất lớn nên Mỹ không muốn phản ứng với những phát ngôn hùng hổ của Duterte. Thái độ hiện nay của Washington là rất chín chắn, họ kiên nhẫn thay vì cảm thấy bị kích động”, vị chuyên gia nhận xét.