Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 7/5 đã lên tiếng kêu gọi các phần tử ly khai thân Moscow ở Ukraine hoãn tiến hành trưng cầu dân ý vào ngày 11/5 như đã dự kiến. Động thái này của người đứng đầu điện Kremlin được cho là có khả năng đưa Ukraine thoát khỏi bờ vực bị bạo lực chia rẽ đất nước.

Theo tin từ Reuters, đây là tín hiệu đầu tiên mà ông Putin đưa ra cho thấy ông sẽ không chấp nhận cuộc trưng cầu dân ý mà các phần tử nổi loạn thân Nga dự kiến tổ chức ở miền Đông Ukraine vào ngày Chủ nhật tuần này. Cuộc trưng cầu dân ý này được lên kế hoạch nhằm mục đích giành độc lập cho hai tỉnh ở miền Đông. Các nhà phân tích tin rằng, các phần tử nổi loạn sẽ nghe theo lời kêu gọi của ông Putin và hoãn cuộc bỏ phiếu.

Thị trường chứng khoán Nga phản ứng tích cực trước động thái trên của Tổng thống, với chỉ số RTS có thời điểm tăng khoảng 6% ngay sau khi ông Putin phát biểu.

Diễn biến mới này có thể được xem như một bước đột phá trong cuộc khủng hoảng tệ hại nhất trong quan hệ Đông-Tây kể từ thời chiến tranh lạnh. Ông Putin cũng nói rằng, Moscow đang rút quân khỏi biên giới với Ukraine.

Tuy nhiên, Tổ chức hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), Lầu năm góc và Nhà Trắng cho biết chưa nhận thấy tín hiệu nào về việc Nga rút quân khỏi biên giới. Nga được cho là đang tập trung hàng chục nghìn quân ở biên giới phía Đông với Ukraine nhằm chuẩn bị cho một cuộc tấn công vào nước này để bảo vệ những người nói tiếng Nga.

“Chúng tôi kêu gọi các đại diện ở Đông Nam Ukraine, những người ủng hộ thành lập nhà nước liên bang Ukraine, hoãn cuộc trưng cầu dân ý dự kiến tiến hành vào ngày 11/5”, ông Putin nói. Tổng thống Nga nói rằng, điều này sẽ giúp tạo điều kiện cho đối thoại giữa chính quyền ở Kiev và các phần tử ly khai.

“Chúng tôi đã được thông báo rằng, lực lượng của chúng tôi ở biên giới Ukraine là một mối quan ngại. Chúng tôi đã rút lực lượng này. Hôm nay, họ không còn ở biên giới Ukraine nữa mà đang ở những vị trí nơi họ thực hiện những nhiệm vụ thông thường về luyện tập trên thao trường”, ông Putin phát biểu.

Tổng thư ký NATO Anders Rasmussen nói trong chuyến thăm Ba Lan: “Nga nên tuân thủ các cam kết quốc tế và dừng việc hậu thuẫn các phần tử ly khai, rút quân khỏi biên giới, để có thể tìm ra giải pháp chính trị cho cuộc khủng hoảng”.

Phát biểu trên của ông Putin được đưa ra tại Moscow sau các cuộc đàm phán với người đứng đầu Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE). OSCE cho biết sẽ sớm đề xuất một lộ trình để tháo ngòi khủng hoảng ở Ukraine.

Một lãnh đạo phe ly khai của Ukraine nói sẽ xem xét lời kêu gọi của ông Putin về hoãn trưng cầu dân ý tại một cuộc họp diễn ra ngày hôm nay (8/5) của Quốc hội Nhân dân tự phong. “Chúng tôi rất tôn trọng Tổng thống Putin. Nếu ông ấy xem đây là việc cần làm, dĩ nhiên chúng tôi sẽ thảo luận”, ông này nói với Reuters ở Donetsk thuộc miền Đông Ukraine, nơi các phần tử ly khai đã tuyên bố thành lập “Cộng hòa Nhân dân Donetsk” độc lập.

Nhà Trắng tuyên bố, cuộc trưng cầu dân ý “bất hợp pháp” này cần được hủy thay vì chỉ hoãn lại.