09:36 24/05/2016

Thụy Sỹ sắp bỏ phiếu việc tặng 2.500 USD/tháng cho dân

Diệp Vũ

Kế hoạch mới nghe qua thì có vẻ là tốt, nhưng có hai điểm cần chú ý

Thụy Sỹ là một trong những quốc gia giàu nhất thế giới.<br>
Thụy Sỹ là một trong những quốc gia giàu nhất thế giới.<br>
Thụy Sỹ, một trong những quốc gia giàu nhất thế giới, đang thảo luận việc tặng cho mỗi người dân 2.500 USD/tháng, cho dù họ không làm công việc gì.

Theo tin từ Bloomberg, cuộc bỏ phiếu về vấn đề trên sẽ được Thụy Sỹ tiến hành vào ngày 5/6 tới. Trong cuộc bỏ phiếu, người dân nước này sẽ quyết định liệu Chính phủ sẽ trả thu nhập cơ bản vô điều kiện hàng tháng cho người dân để thay thế nhiều chương trình phúc lợi xã hội.

Những người đưa ra sáng kiến này chưa nêu rõ mức chi trả nên là bao nhiêu, nhưng đã gợi ý khoản 2.500 Franc Thụy Sỹ, tương đương 2.500 USD, cho mỗi người trưởng thành. Mỗi trẻ em có thể được nhận khoản thu nhập cơ bản vô điều kiện mỗi tháng bằng 1/4 số tiền mà mỗi người lớn nhận.

Kế hoạch mới nghe qua thì có vẻ là tốt, nhưng có hai điểm cần chú ý. Thứ nhất, khoản 2.500 USD/tháng chỉ vừa đủ để người Thụy Sỹ - một trong những quốc gia đắt đỏ nhất thế giới - vượt ngưỡng nghèo. Tại nước này, ngưỡng nghèo là mức thu nhập bằng 60% thu nhập khả dụng trung bình toàn quốc.

Thứ hai, khoản tiền tặng hàng tháng như vậy có thể sẽ là điều không bao giờ trở thành hiện thực. Các cuộc trưng cầu dân ý là “chuyện bình thường” trong nền dân chủ trực tiếp của Thụy Sỹ. Mỗi năm, nước này có thể tổ chức nhiều cuộc trưng cầu dân ý.

Sáng kiến thu nhập cơ bản được đưa ra bỏ phiếu sau khi bản đề xuất của sáng kiến này thu thập đủ 100.000 chữ ký cần thiết, dù các cuộc thăm dò dư luận gần đây cho thấy sáng kiến khó có thể tiến xa hơn.

Ý tưởng trả cho tất cả mọi người dân một khoản thu nhập cố định hàng tháng đã thu hút sự quan tâm của một số quốc gia như Canada, Hà Lan và Phần Lan, nhưng chưa thành sự thật ở quốc gia nào. 

Các nhà vận động đưa ra sáng kiến thu nhập cơ bản của Thụy Sỹ nói số tiền mà họ gợi ý sẽ cho phép người dân “một cuộc sống tươm tất”. Tuy vậy, nếu tính cả năm, khoan thu nhập này chỉ là 30.000 Franc, nhỉnh hơn chút ít mức nghèo ở Thụy Sỹ là mức 29.501 Franc.

Theo cơ quan thống kê Thụy Sỹ, năm ngoái, gần 1/8 người Thụy Sỹ sống dưới ngưỡng nghèo này, cao hơn so với tỷ lệ người nghèo ở Pháp, Đan Mạch và Na Uy. Trong số những người trên 65 tuổi ở Thụy Sỹ, 1/5 có nguy cơ rơi vào cảnh nghèo.

“Có thể bạn không chứng kiến cảnh nghèo cùng cực ở Thụy Sỹ. Nhưng vẫn có một số người không có đủ tiền, và có một số người làm việc nhưng không kiếm được đủ tiền”, giáo sư khoa học chính trị Andreas Ladner thuộc Đại học Lausanne cho biết.

Ông Yanis Varoufakis, cựu Bộ trưởng Bộ Tài chính Hy Lạp, một trong số những người ủng hộ sáng kiến thu nhập cơ bản, nói rằng cách làm này là cần thiết vì các thiết bị tự động hóa và người máy đang dần thay thế sức lao động của con người trong nhiều công việc.

“Một nước giàu như Thụy Sỹ có cơ hội để thực hiện cuộc thử nghiệm lớn này”, ông Varoufakis phát biểu.

Sáng kiến trên của Thụy Sỹ chưa đưa ra những điều kiện để cư dân không phải là công dân của nước này có thể được hưởng khoản thu nhập hàng tháng.

Chính phủ Thụy Sỹ phản đối sáng kiến này, cho rằng để làm được như vậy sẽ dẫn tới thuế cao hơn, gây tâm lý lười lao động và tình trạng thiếu kỹ năng. Nền kinh tế Thụy Sỹ hiện đang gặp khó do đồng Franc mạnh và các doanh nghiệp nước này cảnh báo sẽ chuyển hoạt động sản xuất tới những quốc gia có chi phí thấp hơn để giảm giá thành.

“Chúng tôi kết luận rằng sáng kiến như vậy có thể làm suy yếu nền kinh tế”, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Thụy Sỹ Alain Berset nói.

Ngoài ra, sáng kiến này cũng bị cử tri Thụy Sỹ phản đối. Các cuộc thăm dò dư luận cho thấy khoảng 60% cử tri không đồng tình với cách làm như vậy.