Theo báo cáo của Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc đưa ra hôm 12/4, tính đến cuối tháng 3 năm nay, dự trữ ngoại hối của Trung Quốc đã đạt mức 1.202 tỷ USD, tăng 37,36% so với cùng kỳ năm ngoái.

Cai Zhizhou, một chuyên gia kinh tế thuộc trường Đại học Bắc Kinh cho biết ông không ngạc nhiên về con số này và cho rằng việc dự trữ ngoại hối của Trung Quốc tăng mạnh là bình thường.

Dự trữ ngoại hối của Trung Quốc đạt mức 609,9 tỷ USD vào năm 2004, đạt 819,9 tỷ USD vào năm 2005 và 853,6 tỷ USD vào tháng 2 năm ngoái, đánh dấu việc nước này vượt qua Nhật Bản để trở thành nước có lượng dự trữ ngoại hối lớn nhất thế giới.

Theo ông Cai, thặng dư thương mại tăng cao chính là nhân tố chủ đạo khiến dự trữ ngoại hối của Trung Quốc tăng mạnh. Ông cũng cho rằng giá cả thấp của hàng hoá Trung Quốc là nguyên nhân dẫn đến thặng dư thương mại luôn ở mức cao của nước này.

Ông cho biết thêm: “Trung Quốc cần dự trữ ngoại hối để tránh những rủi ro về tài chính trong bối cảnh sự phụ thuộc vào lĩnh vực ngoại thương ngày càng tăng.”

Kể từ năm 2002 đến nay, thặng dư thương mại của Trung Quốc đã tăng ở mức 20% mỗi năm. Cùng với đó, tỷ lệ của kim ngạch xuất khẩu so với GDP của nước này đã tăng từ mức 30% lên 70%.

Trong quý 1 năm nay, thặng dư thương mại của Trung Quốc đạt mức 46,44 tỷ USD, gần gấp đôi so với mức 23,3 tỷ USD trong cùng kỳ năm ngoái.

Tuy nhiên, chính thặng dư thương mại tăng cao là nguyên nhân dẫn đến căng thẳng gia tăng trong quan hệ thương mại giữa Trung Quốc và các nước đối tác.

Để tạo ra sự cân bằng, Trung Quốc đã tăng thuế xuất khẩu đối với một số mặt hàng nhất định từ thép đến hàng dệt may và đang xem xét tăng thuế đối với một số mặt hàng khác.

Thặng dư thương mại của Trung Quốc tháng 3 năm nay của Trung Quốc giảm xuống mức 6,87 tỷ USD và đang có chiều hướng tiếp tục giảm. Đây là lần đầu tiên kể từ tháng 3 năm ngoái, thặng dư thương mại của nước này ở mức dưới 10 tỷ USD.

Theo ông Cai, một lượng dự trữ ngoại hối quá lớn có thể phản tác dụng vì đó là lý do chính dẫn tới tính thanh khoản quá cao ở Trung Quốc.

Ngân hàng Trung ương của Trung Quốc phải bỏ ra rất nhiều tiền cơ bản để mua dự trữ ngoại hối, khiến vấn đề về tính thanh khoản quá cao càng trở nên trầm trọng.

Nói cách khác, việc dự trữ ngoại hối của Trung Quốc tiếp tục tăng lên trên thực tế đã làm tăng thêm áp lực đối với việc tăng giá đồng Nhân dân tệ và ngược lại, sự tăng giá này lại gây áp lực lớn hơn đối với việc duy trì giá trị của dự trữ ngoại hối của nước này.

Theo tính toán, dự trữ ngoại hối của Trung Quốc sẽ đạt 2.900 tỷ USD vào năm 2010. Do đó, Trung Quốc đã lên kế hoạch thành lập một công ty đầu tư ngoại hối của Nhà nước.

Được biết, công ty này sẽ sử dụng khoảng 200 tỷ đến 250 tỷ USD để phát hành trái phiếu bằng đồng Nhân dân tệ. Số tiền thu được trước hết sẽ được sử dụng để đầu tư chiến lược vào các doanh nghiệp năng lượng như CNOOC.