Hàng năm, thiệt hại do tai nạn giao thông gây ra đang kéo lùi sự phát triển của xã hội, giảm sức cạnh tranh của nền kinh tế, đồng thời làm xấu đi hình ảnh của một đất nước hòa bình, thân thiện như Việt Nam. Đáng nói là phần lớn các vụ tai nạn giao thông xảy ra đều xuất phát từ nguyên nhân là ý thức kém khi tham gia giao thông. Có văn hóa khi tham gia giao thông không chỉ thể hiện nét đẹp nhân cách của con người mà còn góp phần quảng bá hình ảnh con người Việt Nam ra với bạn bè quốc tế.

Chủ đề được bàn luận trong chương trình Hội nhập phát sóng trên VTV1 ngày 13/9 chính là văn hóa giao thông sẽ ảnh hưởng như thế nào tới quá trình hội nhập của một đất nước và làm thế nào để xây dựng văn hóa giao thông trong một thời đại mà hội nhập là tất yếu, với khách mời là GS.TS. Nguyễn Minh Thuyết - nguyên Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa Giáo dục Thanh thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội.

Khi nói tới hội nhập, chúng ta vẫn thường nói tới hội nhập kinh tế, thương mại, đầu tư, mà ít người nói tới hội nhập văn hóa giao thông, trong khi đây có thể coi là thước đo trình độ hội nhập của một quốc gia. Vậy cách ứng xử, ý thức hay cao hơn là văn hóa trong tham gia giao thông của chúng ta đang đứng ở đâu so với thế giới chúng ta đang hội nhập. Những người nước ngoài sẽ nghĩ gì khi tới một đất nước mà người dân, người tham gia giao thông có ý thức rất kém.

GS. Nguyễn Minh Thuyết nhận định văn hóa giao thông của một bộ phận người Việt Nam còn rất kém và điều này cũng thể hiện văn hóa ứng xử kém. Không những thế, điều này cũng thể hiện ý thức tôn trọng pháp luật rất kém của người Việt Nam. Khi người Việt Nam đem những văn hóa ứng xử như vậy vào hội nhập thì điều này chỉ chứng tỏ với thế giới rằng Việt Nam ta đang rất lạc hậu và điều này sẽ là cản trở chúng ta trong việc thiết lập quan hệ đối tác.

Trong khi tình hình giao thông ở Việt Nam hỗn loạn và lộn xộn như vậy, giao thông ở những nước phát triển lại hoàn toàn quy củ. Những chuyện như ít tiếng còi xe; nhường đường cho người đi bộ; dừng đèn đỏ, đi đúng làn đường theo luật giao thông… là việc hết sức bình thường ở những nước này.

Giáo sư Thuyết cho rằng, sở dĩ có những khác biệt như vậy giữa giao thông các nước phát triển và giao thông Việt Nam bởi người dân các nước này được giáo dục tốt về pháp luật và có ý thức thượng tôn pháp luật. Hơn nữa, ở các nước phát triển, họ xử phạt nghiêm những vi phạm chứ không có những xử lý tùy tiện như ở Việt Nam, chính điều này tạo nên ý thức tuân thủ pháp luật của người dân.

Cũng có ý kiến cho rằng, văn hóa giao thông không ảnh hưởng tới tâm lý của nhà đầu tư nước ngoài khi muốn đầu tư vào Việt Nam. Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Minh Thuyết, văn hóa giao thống kém chắc chắn sẽ ảnh hưởng tới tâm lý của nhà đầu tư khi mà luật giao thông - luật thiết thực nhất áp dụng với mọi người dân - không được tôn trọng và tuân thủ.

Để cải thiện ý thức tham gia giao thông của người dân, theo Giáo sư Nguyễn Minh Thuyết, công tác tuyên truyền, giáo dục cho người dân cần phải chi tiết hơn, phải thấm sâu đến từng người dân. Chúng ta có thể đưa chủ đề văn hóa tham gia giao thông vào trong những buổi sinh hoạt của những tổ chức xã hội, cũng như các tổ chức đoàn thể ở trường học. Điều tiếp theo cần lưu ý đó là cần xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm luật giao thông, tránh tình trạng “xin xỏ”, hối lộ. Cuối cùng, theo ông, khi dân số ngày càng tăng cao, Việt Nam cần tính toán để mở rộng đường để tham gia giao thông thuận lợi hơn.

“Hội nhập” phát sóng vào khung giờ 22h45 - 23h15 trên kênh VTV1 Đài Truyền hình Việt Nam. Chương trình có sự đồng hành của Tổng công ty Khí Việt Nam PVGas - Công ty Cổ phần, Công ty TNHH MTV My Health, Công ty Cổ phần Peacelife Việt Nam và Trung tâm thông tin Vibiz.vn.