Ngày 20/4 vừa qua, Hiệp hội Điều Việt Nam (Vinacas) đã tổ chức hội nghị về việc thu mua trong niên vụ 2011. Tại đây, một lần nữa, vấn đề vốn cho thu mua nguyên liệu vẫn là chuyện đau đầu đối với các doanh nghiệp ngành điều.

Theo kỹ sư Phạm Văn Nguyên, một chuyên gia nghiên cứu về cây điều, thuộc Hiệp hội Điều Việt Nam, sản lượng vụ mùa năm nay sẽ không kém hơn năm trước, dự kiến tối thiểu đạt khoảng 500.000 tấn. Tuy nhiên, do thời tiết năm nay biến đổi, mưa đến sớm nên chất lượng hạt điều sẽ không tốt bằng năm 2010.

Còn theo ông Nguyễn Thái Học, Chủ tịch Vinacas, vụ mùa năm nay đến chậm hơn một tháng. Giá nguyên liệu thu mua điều hiện nay là 26.000-28.000 đồng/kg. Tính từ đầu vụ đến nay, các doanh nghiệp trong ngành đã thu mua khoảng 250.000 tấn với giá không dưới 1.800 USD/tấn.

Việc nhập khẩu hạt điều dự báo cũng sẽ gặp khó khăn trong năm nay. Chẳng hạn như, theo đại diện từ công ty Olam, hai năm về trước, điều thô từ châu Phi về Việt Nam chiếm khoảng 20%. Nhưng năm nay, có thêm các công ty Brazil “vào cuộc” và cộng thêm việc đi vào hoạt động của các nhà máy ở châu Phi, nên nguồn nguyên liệu về Việt Nam sẽ không còn dồi dào và giá cũng sẽ không rẻ như trước.

Theo ông Học, ước tính, các doanh nghiệp trong ngành đã ký kết hợp đồng nhập khẩu 150.000 tấn nhưng tới nay chưa có lô hàng nào về đến Việt Nam, mà phải chờ đến tháng 5. Giá nhập khẩu khoảng 1.350-1.450 USD/tấn tuỳ theo xuất xứ lô hàng.

Tuy nhiên, nguyên liệu lại không là vấn đề gây lo lắng nhiều cho doanh nghiệp bằng chuyện vốn vay. Ông Học bộc bạch, năm nay tình hình vốn vay khó khăn, lãi suất ngân hàng cao (khoảng 20-21%/năm) và điều kiện vay vốn khó. Vì vậy, có một số doanh nghiệp nhỏ tuy đã mua nguyên liệu nhưng không sản xuất chế biến được. Áp lực về vốn cũng là một trong những nguyên nhân tác động đến tâm lý khiến một số doanh nghiệp mất bình tĩnh nên vội chào bán với giá thấp.

Ông Học cũng cho biết, giá bình quân tính ra đã là 3,9 USD/pound nhưng có doanh nghiệp chào bán giá dưới 4 USD/pound cho loại W320. Tính ra, doanh nghiệp lỗ 400-500 USD/tấn. Biết lỗ nhưng doanh nghiệp vẫn bán làm ảnh hưởng chung đến ngành hàng. Theo ông Học, do không vay được vốn nên doanh nghiệp nhỏ thu mua chế biến bán liền. Mặt khác vì vốn ít cộng thêm thời tiết bất thường càng thúc đẩy một số doanh nghiệp bán nhanh.

Ông Nguyễn Văn Chiểu, Trưởng ban Xúc tiến thương mại thuộc Hiệp hội Điều Việt Nam khuyến cáo, giá điều năm nay không thể thấp do cân đối cung cầu và thị trường thế giới đang hình thành mặt hàng giá mới cho hàng nông sản. Vì vậy, ông cho rằng doanh nghiệp nên bán với giá thấp nhất phải là 4 USD/pound đối với loại W320.

Còn Chủ tịch Vinacas khẳng định, “tình hình năm nay không dội hàng, không tồn đọng hàng nên các doanh nghiệp không cần bán vội với giá thấp”. Theo ông, các doanh nghiệp nhỏ có thể bán giá 3,9 USD/pound. Còn doanh nghiệp lớn thuộc nhóm 20 doanh nghiệp xuất khẩu hàng đầu không được bán dưới 4 USD/pound. Ông Chiểu cũng khuyến cáo các doanh nghiệp không nên ký bán kỳ hạn dài mà nên ký bán trong thời gian ngắn.

Theo ông Học, điều quan trọng hiện giờ là các doanh nghiệp cần tích cực liên hệ với ngân hàng để có vốn vay thu mua nguyên liệu. Ngành điều hiện đứng trước thời điểm cần tiền để thu mua tạm trữ nhân điều. Trước mắt, các doanh nghiệp cần vốn cho việc nhập khẩu 300.000 tấn trong tháng 5 và 6 tới.

Vì vậy, ông cho biết, Vinacas sẽ có kiến nghị ngành ngân hàng nên ưu tiên cho doanh nghiệp vay nhập khẩu thời điểm này, thay vì chờ đến tháng 7-8 thì chất lượng điều nhập về không tốt bằng.