23:11 22/11/2010

Hồ bùn đỏ: “Nếu xảy ra sự cố, vẫn kiểm soát an toàn”

Nguyễn Lê

Xử lý bùn đỏ tại các dự án bauxite Tây Nguyên là vấn đề được nhiều đại biểu Quốc hội quan tâm chất vấn tại kỳ họp này

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Phạm Khôi Nguyên phát biểu tại nghị trường Quốc hội.
Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Phạm Khôi Nguyên phát biểu tại nghị trường Quốc hội.
Xử lý bùn đỏ tại các dự án bauxite Tây Nguyên vẫn là vấn đề được nhiều đại biểu Quốc hội quan tâm chất vấn tại kỳ họp này.

Cho biết đã nhận được trả lời khá đầy đủ về dự án bauxite, song tại phiên chất vấn ngày 22/11, đại biểu Nguyễn Lân Dũng vẫn “cảm thấy chưa yên tâm bởi vì hồ bùn đỏ ở trên quá cao và độc tính của bùn đỏ là rất lớn, ngửi phải hơi bùn đỏ là có thể ung thư rồi”.

"Cử tri hỏi sẽ xử lý ra sao khi có sự phá hoại đập hồ bùn đỏ bởi các thế lực thù địch, khi các hồ này còn tồn tại lâu dài?", đại biểu Nguyễn Lân Dũng đặt câu hỏi.

Công nghệ của Việt Nam “tiên tiến nhất thế giới”

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Phạm Khôi Nguyên được mời phát biểu. Ông nói, rất mừng là sau khi đặt vấn đề thì Hungary đã tiếp nhận đoàn cán bộ của Việt Nam sang khảo sát, và đoàn đã kịp về cách đây 4 ngày.

Qua khảo sát, Bộ trưởng nhấn mạnh một số vấn đề lớn, như công nghệ hiện nay của nhà máy bauxite AJKA của Hungary là từ năm 1942, còn công nghệ của Việt Nam chọn là tiên tiến nhất thế giới, là công nghệ cuối cùng với thời điểm hiện nay.

Độ an toàn PH của công nghệ thải ướt mà Việt Nam áp dụng là 10 - 11% (công nghệ của Hungary là 13%) nên tất cả những thiết bị  vận chuyển, thiết bị tái thu xút... với các công nghệ và vật liệu hiện nay thì không bị ăn mòn, Bộ trưởng Nguyên nói.

Hồ bùn đỏ của Hungary xây dựng trên nền đất yếu, không có hệ thống gia cố, trong khi Việt Nam lựa chọn giải pháp công nghệ tiên tiến với độ thẩm thấu tốt qua 5 lớp đất... Bên cạnh đó, thành hồ chứa của Hungary làm từ năm 1942, bằng bê tông xỉ, không làm móng, xây quây tròn với độ cao 25 m đến 30 m từ trên mặt phẳng xây lên. Ở nước ta thì xây trong thung lũng, 3 mặt là đồi và núi.

Trong quá trình vận hành thì bể chứa số 10 của Hungary chứa 4,2 triệu mét khối, trong khi đó mỗi bể chứa của chúng ta chỉ có 0,6 đến 1,5 triệu mét khối. Như vậy độ áp lực của chúng ta giảm gấp 4 lần.

Điểm cuối cùng, Bộ trưởng Nguyên tự tin: “Về các sự cố xảy ra như thế nào thì bạn không lường trước. Còn chúng ta đã lường trước những sự cố và nếu xảy ra, hoàn toàn đảm bảo được mức độ kiểm soát an toàn”.

Ông Nguyên cũng dẫn lời GS.TS Đặng Vũ Minh, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học - Công nghệ và Môi trường của Quốc hội: “Với tình hình địa thế trong đó, với tình hình động đất đã khảo sát, với báo cáo đánh giá tác động môi trường của Bộ Tài nguyên và Môi trường đã phê duyệt và nếu TKV thực hiện đúng như vậy, thì vấn đề an toàn cho hồ bùn đỏ của các nhà máy bauxite Tân Rai và Nhân Cơ hoàn toàn không có vấn đề gì trắc trở có thể xảy ra”.

Có thể thay đổi công nghệ

Cũng liên quan đến hồ bùn đỏ, tại văn bản trả lời chất vấn đại biểu Quốc hôi, Bộ Công Thương đã dành hơn hai trang để nói về các giải pháp đảm bảo an toàn.

Theo đó, trước khi hồ đi vào hoạt động phải xây dựng xong phương án ứng phó khi có sự cố vỡ từng khoang và vỡ hồ. Gồm việc dự báo phạm vi ảnh hưởng, mức độ thiệt hại, phương án phối hợp và phòng chống thảm họa, tổ chức lực lượng và trang thiết bị cứu hộ.

Ngoài ra, Bộ đã giao TKV lựa chọn tổ chức tư vấn độc lập nước ngoài có uy tín để thẩm định lại thiết kế hồ bùn đỏ dự án bauxite Tân Rai. Riêng đối với dự án Nhân Cơ, giao TKV làm việc với tư vấn thiết kế hồ bùn đỏ nghiên cứu thêm phương án thải khô, nếu khả thi sẽ thay đổi công nghệ.