Tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn trước Quốc hội sáng nay (24/11), trong báo cáo giải trình được trình bày trọn 1 tiếng trước khi trả lời chất vấn trực tiếp, Thủ tướng đã nhận trách nhiệm về những hạn chế, yếu kém của Chính phủ trong quản lý Tập đoàn Công nghiệp và Tàu thủy Việt Nam (Vinashin).

Điều này cũng được Thủ tướng nhấn lại nhiều lần trong phần trả lời trực tiếp với thời gian khoảng 1 giờ 40 phút, khi câu hỏi về trách nhiệm không ngừng được đại biểu đặt ra với nhiều góc độ và mức độ.

Xử lý ra sao nếu Vinashin không trả được nợ?

Đại biểu Phạm Thị Loan chất vấn Thủ tướng, nếu Vinashin không tự trả được nợ thì Chính phủ xử lý thế nào, bởi theo tính toán của đại biểu thì “kể cả sau khi tái cơ cấu, Vinashin không thể tự trả được nợ”.

Vì, hàng năm số lãi ngân hàng theo mức lãi suất hiện nay cho 86 nghìn tỷ sẽ lên tới 15 ngàn tỷ đồng. Trong khi đó doanh thu như năm 2010 chỉ có 13.500 tỷ đồng và số lỗ hoạt động sản xuất kinh doanh đã là 1.100 tỷ đồng.

Thủ tướng trả lời: đề án tái cơ cấu của Vinashin là khả thi, nhưng từ đề án đến hiện thực là một quá trình đòi hỏi sự tập trung chỉ đạo một cách quyết liệt, cụ thể. “Nội dung cụ thể như thế nào để trả được nợ, chúng tôi sẵn sàng trình bày để đại biểu Loan góp ý kiến. Ở đây tôi không thể trình bày cụ thể việc làm chiếc tàu nào, lãi bao nhiêu, trả nợ năm nào, bao nhiêu, xin các đồng chí thông cảm cho”, Thủ tướng nói.

“Nên xác định trách nhiệm cụ thể”

Đại biểu Nguyễn Minh Thuyết đặt vấn đề, tất cả các thành viên Chính phủ trong giải trình và trong trả lời chất vấn, đều không thừa nhận trách nhiệm của mình trong vụ việc Vinashin.

"Điều 33 Luật Doanh nghiệp Nhà nước quy định chủ tịch hội đồng quản trị không kiêm nhiệm chức vụ tổng giám đốc công ty, nhưng Thủ tướng là người ký quyết định đã để cho ông Phạm Thanh Bình vừa là Chủ tịch Hội đồng Quản trị, vừa là Tổng giám đốc, Thủ tướng giải thích chuyện này như thế nào?... Tôi nghĩ Thủ tướng nên dựa vào các quyết định của pháp luật để xác định trách nhiệm cụ thể của mình", đại biểu Thuyết chất vấn.

Theo trả lời của người đứng đầu Chính phủ, năm 1996 khi lập Tổng công ty tàu thủy Việt Nam thì Thủ tướng Võ Văn Kiệt đã quyết định ông Phạm Thanh Bình làm Tổng giám đốc. Sau đó, Thủ tướng Phan Văn Khải quyết định ông Bình làm Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng giám đốc từ năm 1999.

Đến khi hình thành tập đoàn Vinashin thì chính tôi cũng có chỉ thị yêu cầu phải tìm tổng giám đốc để thực hiện theo đúng quy định. Nhưng các cơ quan chức năng báo cáo với tôi là chưa tìm được người làm tổng giám đốc và dự định là thuê, cho nên xin với Thủ tướng là nên tiếp tục bổ nhiệm ông Bình làm Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng giám đốc đến khi có Tổng giám đốc mới.

“Lúc đó, tôi còn làm Phó thủ tướng, tôi cũng đồng ý với đề nghị này. Đó là một thí điểm kéo dài, bắt đầu từ năm 1999. Chúng tôi sẽ kiểm điểm rõ việc này, trách nhiệm như thế nào, tôi xin trình bày rõ với các đồng chí”, Thủ tướng nói.

Liên quan đến câu hỏi về trách nhiệm cá nhân của Thủ tướng của cả đại biểu Loan và đại biểu Thuyết, Thủ tướng nhắc lại: “Thủ tướng, phó thủ tướng, các bộ trưởng, các thành viên Chính phủ có liên quan đến việc quản lý Nhà nước và quản lý của chủ sở hữu đối với vấn đề này đang kiểm điểm để làm rõ trách nhiệm. Kết luận kiểm điểm như thế nào, trách nhiệm cụ thể như thế nào, chúng tôi sẽ công khai”.

Thái độ của Thủ tướng với các bộ trưởng thế nào?

Đại biểu Vũ Hoàng Hà tiếp tục chất vấn “Thủ tướng nói là các thành viên Chính phủ đang kiểm điểm, tôi e rằng việc kiểm điểm đó sẽ không nghiêm túc. Trong khi Thủ tướng thì nhận trách nhiệm về phần mình, còn các thành viên Chính phủ trả lời trước Quốc hội thì không có một thành viên nào nhận thiếu sót, khuyết điểm, trả lời mình là vô can. Xin hỏi thái độ của Thủ tướng đối với các thành viên Chính phủ như thế nào này như thế nào?”.

Đại biểu Nguyễn Thị Bạch Mai “tiếp theo ý kiến đại biểu Hà”, đề nghị Thủ tướng cho biết quan điểm khi hầu hết các bộ trưởng đã trả lời chưa thấy rõ trách nhiệm của mình?

“Tôi đã nói rõ là Thủ tướng, phó thủ tướng, các bộ trưởng có liên quan về trách nhiệm trong quản lý nhà nước và quản lý của chủ sở hữu đang tiến hành kiểm điểm để làm rõ trách nhiệm cụ thể của mình”, Thủ tướng tiếp tục trả lời.

Đồng thời, ông khẳng định: “Chúng tôi sẽ làm không qua loa, làm nghiêm túc”.

Đối với các bộ trưởng, Thủ tướng cho biết: “Chúng tôi cũng đang tiến hành kiểm điểm, làm rõ. Đồng chí bộ trưởng nào, liên quan đến đâu, trách nhiệm thế nào sẽ được kiểm điểm và có kết luận nghiêm túc đúng với thực tế”.

“Tôi không quản lý trực tiếp một tờ báo nào”

Đại biểu Nguyễn Minh Thuyết hỏi: “Thủ tướng cho biết là ai đã chỉ đạo đăng tải một số bài công kích, chụp mũ đại biểu Quốc hội ở trên website của Chính phủ. Là cơ quan chấp hành của Quốc hội, việc Chính phủ để đăng tải những ý kiến như vậy trên website của mình có phải là một hành động khôn ngoan không? Có để cho dân thắc mắc về thái độ tự phê bình của Chính phủ không? Có để người ngoài lợi dụng không? Tôi cho rằng việc đăng những bài như thế trên Website Chính phủ là không đúng chỗ”.

Thủ tướng trả lời: “Tôi thường xuyên quan tâm chỉ đạo báo chí, chỉ đạo qua các cơ quan chủ quản, qua các cơ quan có chức năng quản lý nhà nước về báo chí, với tinh thần báo chí Việt Nam thực hiện đúng chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước, làm tốt vai trò của báo chí cách mạng. Mỗi tờ báo phải là một ngọn cờ chiến đấu để xây dựng đất nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa, dân giàu nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, phải làm đúng tôn chỉ mục đích, làm đúng pháp luật”.

Người đứng đầu Chính phủ khẳng định: “Tôi không chỉ đạo trực tiếp hay quản lý trực tiếp một tờ báo nào. Còn Website Chính phủ có chức năng là một tờ báo điện tử thuộc Văn phòng Chính phủ, do Bộ trưởng - Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ chỉ đạo, phải thực hiện đúng quy định của pháp luật Nhà nước, đúng chủ trương của Đảng. Cũng như mọi tờ báo khác, nếu đăng tải sai pháp luật, sai chủ trương của Đảng thì phải chịu trách nhiệm về việc đăng tải của mình”.

“Còn việc khôn ngoan hay không khôn ngoan, tôi không biết việc đó nên nói thế nào, tôi chỉ yêu cầu làm đúng pháp luật. Từ tiêu chí yêu cầu làm đúng pháp luật, tôi cũng đề nghị đại biểu Thuyết xem xét việc đó đã đúng pháp luật hay không, đúng chủ trương của Đảng hay không?”, Thủ tướng nói.

“Không phải Thủ tướng không dám kỷ luật ai”

Dẫn lại trả lời chất vấn của Thủ tướng tại kỳ họp cuối năm ngoái, rằng "hơn ba năm nay tôi làm Thủ tướng nhưng chưa xử lý, kỷ luật một đồng chí nào", đại biểu Nguyễn Thị  Bạch Mai chất vấn về về sai phạm của lãnh đạo của Vinashin, trong đó có việc không chấp hành nghiêm túc kỷ luật hành chính theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Ví dụ như Thủ tướng không cho mua tàu cũ nhưng lãnh đạo Tập đoàn vẫn tiếp tục mua tàu cũ, như thế là một sai phạm rất nghiêm trọng trong kỷ luật hành chính.

"Đề nghị Thủ tướng cho biết đối với tinh thần trách nhiệm của mình là người đứng đầu Chính phủ, trong thời gian tới Chính phủ sẽ rút kinh nghiệm gì từ việc Vinashin và sẽ có giải pháp gì để xiết chặt kỷ cương quản lý hành chính Nhà nước, để lập lại trật tự kỷ cương trong thời gian tới với bộ máy của mình, đại biểu Mai chất vấn.

Thủ tướng trả lời, đúng là năm ngoái khi trả lời chất vấn ở Quốc hội, Thủ tướng có nói với tinh thần mỗi người đứng đầu, mỗi mỗi người lãnh đạo, điều đầu tiên, điều thường xuyên và trước hết là làm sao tăng cường lãnh đạo quản lý để cán bộ, công chức của ta có phẩm chất, có đạo đức, có năng lực, có trách nhiệm chấp hành pháp luật, chấp hành kỷ cương, hoàn thành chức trách công vụ để không vi phạm kỷ luật, để không vị phạm pháp luật, như vậy thì không có xử lý, không có ai bị xử lý hoặc hạn chế thấp nhất người bị xử lý.

"Tinh thần tôi nói ý như thế, nhưng có lẽ cách diễn đạt không rõ, đầy đủ ý của mình, chứ không phải Thủ tướng không dám kỷ luật ai và trong thực tế không phải Thủ tướng không kỷ luật ai. Muốn không kỷ luật cũng không được, vì quy định của Đảng, pháp luật Nhà nước là phải kỷ luật, Thủ tướng phải làm, Thủ tướng phải hành động, phải làm theo quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước", Thủ tướng nhấn mạnh.

Sau đó Thủ tướng lại nhắc lại "tôi trình bày với tinh thần đó, nhưng có lẽ diễn đạt chưa được hay, chưa được suôn sẻ".

Đối với Vinashin, Thủ tướng bày tỏ quan điểm, những người lãnh đạo ở đó có chấp hành nhưng mà có việc không chấp hành tốt đã được xử lý theo đúng quy định của pháp luật, của Đảng. "Tôi nghĩ như thế là nghiêm minh".

Đối với một vụ việc nào đó, không thể mới nghe một thông tin nào đó mà Thủ tướng Chính phủ ra quyết định kỷ luật được, Thủ tướng nói.

Sẽ khẩn trương xúc tiến phê duyệt quy hoạch Hà Nội

Quy hoạch chung của Hà Nội đã được lấy ý kiến nhân dân, lấy ý kiến của Quốc hội tại kỳ họp thứ bảy, đến bao giờ được công bố và phê duyệt để Hà Nội tổ chức thực hiện theo đúng quy hoạch chung đó, đại biểu Chu Sơn Hà chất vấn Thủ tướng.

Thủ tướng cho biết, việc này đã làm theo đúng các trình tự quy định của pháp luật, tạo mọi điều kiện để lấy ý kiến, tiếp thu ý kiến của các tầng lớp nhân dân, của các nhà khoa học, các cơ quan chức năng để có một quy hoạch thủ đô Hà Nội "xứng tầm với thủ đô của một nước Việt Nam đi lên công nghiệp hóa, hiện đại hóa, một nước Việt Nam 120 triệu dân trong tương lai không xa".

Theo những điều Thủ tướng được báo cáo thì Hà Nội, Bộ Xây dựng, Ban chỉ đạo đã hoàn thiện và đã trình Chính phủ rồi. Nhưng, "vì đây là vấn đề lớn, Chính phủ sẽ thảo luận, thảo luận xong chúng tôi sẽ báo cáo với Bộ Chính trị. Chúng tôi cũng đã đăng ký với Bộ Chính trị rồi, nhưng các vị đại biểu Quốc hội thông cảm, chúng tôi chưa thu xếp được để đưa ra Chính phủ thảo luận. Chúng tôi sẽ cố gắng khẩn trương làm việc này", Thủ tướng trả lời.