Phát biểu khai mạc hội thảo, ông Phan Xuân Dũng, Chủ nhiệm Uỷ ban Khoa học công nghệ và môi trường của Quốc hội nhấn mạnh, an toàn thực phẩm là một vấn đề được cả Quốc hội và cử tri quan tâm. Vì vậy, việc thực hiện chính sách pháp luật về an toàn thực phẩm giai đoạn 2011 - 2016 đã được chọn là chuyên đề giám sát tối cao đầu tiên của Quốc hội khoá 14.

An toàn thực phẩm theo Chủ nhiệm Phan Xuân Dũng, được nhìn nhận ở ba góc độ.

Một là, an toàn thực phẩm bảo đảm cho phát triển sản xuất, phát triển kinh tế.

Ông Dũng cho biết, mỗi năm Việt Nam sản xuất trên 45 triệu tấn lúa gạo, trên 5 triệu tấn thịt lợn, trâu bò, 12 tỷ quả trứng, 795 ngàn tấn sữa, 3,3 triệu tấn thuỷ sản, 375 ngàn tấn rau quả các loại, không chỉ đáp ứng cho tiêu dùng của hơn 90 triệu dân trong nước mà còn xuất khẩu.

Hai là an toàn thực phẩm bảo đảm cho sức khoẻ, thể chất và tầm vóc người Việt Nam, hạn chế ngộ độc thực phẩm, tác hại của thực phẩm bẩn gây ung thư, các bệnh truyền qua thực phẩm.

Và ba là an toàn thực phẩm bảo đảm cho một môi trường sống trong lành, thu hút đầu tư, khách du lịch.

Thời gian qua công tác quản lý an toàn thực phẩm có nhiều chuyển biến tích cực nhưng vẫn bộc lộ nhiều bất cập, kể cả chủ quan và khách quan, có nơi đã tiến đến báo động đỏ, ông Dũng khái quát.

Phó chủ nhiệm Uỷ ban Khoa học công nghệ và môi trường, ông Phùng Đức Tiến cho biết, thời gian qua đoàn đã tiến hành giám sát tại 19/21 tỉnh thành được chọn thực hiện trong chuyên đề này.

Ông Tiến cũng nêu khá nhiều con số đáng chú ý, dù chương trình giám sát mới đi được non nửa hành trình.

Đó là, mỗi năm Việt Nam sử dụng trên 110 ngàn tấn thuốc kháng sinh cho chăn nuôi, thuỷ sản sử dụng khá tự do, hoóc môn tăng trưởng cho cây trồng, vật nuôi còn chưa được kiểm soát chặt chẽ... gây ảnh hưởng lớn đối với chất lượng thực phẩm.

Bên cạnh đó, việc giết mổ nhỏ lẻ, không đảm bảo an toàn thực phẩm là phổ biến ở các địa phương, trừ Tp.HCM là có hệ thống và quản lý tương đối chặt chẽ, cả nước còn 29.557 cơ sở giết mổ, trong đó đa số là nhỏ lẻ.

Kết quả giám sát cho thấy, nguyên liệu đầu vào chưa được kiểm soát chặt chẽ, và quản lý thị trường phân phối sản phẩm thực phẩm còn rất nhiều bất cập.

Ông Tiến nhấn mạnh, vẫn còn nhiều sản phẩm thực phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ lưu thông trên thị trường. Lạng Sơn phát hiện và thu giữ 416 tấn chân gà và phủ tạng, Nghệ An thu giữ 202 tấn thực phẩm không rõ nguồn gốc, Tp.HCM xử phạt tới 45 tỷ với thực phẩm không rõ nguồn gốc...

Đoàn giám sát khái quát, số lượng vụ ngộ độc ở nhiều tỉnh còn lớn, việc xử lý vi phạm pháp luật còn chưa nghiêm, mức xử phạt còn chưa đủ sức răn đe.

Theo ông Tiến, để đánh giá đúng việc thực thi pháp luật về an toàn thực phẩm cần làm rõ một số vấn đề. Đó là, văn bản pháp luật an toàn thực phẩm hiện nay đã đầy đủ chưa? những quy định nào gây cản trở cho sản xuất, kinh doanh thực phẩm?

Những khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thực thi pháp luật an toàn thực phẩm hiện nay là gì?

Câu hỏi tiếp theo được đặt ra tại hội thảo là các yếu tố bảm đảm cho sản xuất nông sản theo chuỗi giá trị, bảo đảm an toàn thực phẩm là gì? vấn đề nào thuộc trách nhiệm nhà nước phải thực hiện.

Đại diện các cơ quan quản lý nhà nước, các địa phương và các chuyên gia có mặt tại hội thảo cũng được đề nghị thảo luận xem doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh thực phẩm cần những điều kiện gì để sản xuất, kinh doanh thực phẩm đảm bảo an toàn, theo chuỗi giá trị và truy xuất được nguồn gốc thực phẩm.

Trả lời một phần những câu hỏi trên, cả hai vị thứ trưởng của các bộ Y tế và Nông nghiệp và phát triển nông thôn đều đề nghị cần sớm sửa đổi Luật An toàn thực phẩm.

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cho rằng cần tiếp tục cho mở rộng thí điểm thanh tra chuyên ngành an toàn thực phẩm tại các tỉnh ở tuyến quận, huyện, xã phường.