09:13 30/12/2018

"Low-carb" có thực sự tốt cho sức khỏe về lâu dài?

Hoài Phương

Chế độ ăn low-carb đã ngày càng trở nên phổ biến trong những năm gần đây. Chế độ ăn này thường được áp dụng để ăn kiêng đối với những người muốn giảm cân. 

Chế độ ăn low-carb có thể mang lại những hiệu quả nhanh chóng nếu tuân thủ nghiêm ngặt. Tuy nhiên, nghiên cứu mới đây chỉ ra rằng, chế độ ăn low-carb có thể không phải một cách tốt nhất đối với sức khỏe khi về lâu dài.
Ảnh hưởng tiêu cực của chế độ ăn low-carb
Chế độ ăn kiêng low-carb (low-cacbohydrate) được hiểu là ít tinh bột. Thực đơn này rất đơn giản, chỉ cần hạn chế gần như tuyệt đối lượng đường, tinh bột trong khẩu phần ăn, còn lại ăn không hạn chế đạm (thịt, đậu, trứng…) và chất béo (dầu, mỡ, bơ…). Trong nghiên cứu được trình bày tại Hiệp hội Tim mạch học Châu Âu cuối tháng 8 vừa qua ở Đức, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng chế độ ăn ít carbohydrate có thể làm tăng nguy cơ tử vong sớm của cá nhân theo thời gian.
 Low-carb có thực sự tốt cho sức khỏe về lâu dài? - Ảnh 1.
Maciej Banach – đồng tác giả của nghiên cứu khuyên chúng ta nên tránh chế độ ăn có lượng carbohydrates thấp và cực kỳ thấp. Lời khuyên được đặc biệt hướng đến những đối tượng hấp thu ít hơn 26% lượng calo hàng ngày từ carbohydrates. Những rủi ro có thể xảy ra rõ rệt hơn khi mức độ ấy ít hơn 10%.Nghiên cứu của Banach cho thấy việc giảm cân thông qua chế độ ăn low-carb có thể sẽ phải "trả giá" bằng sức khỏe, ít nhất là sau một thời gian dài. Nghiên cứu mới có sử dụng dữ liệu về chế độ ăn uống và sức khỏe từ gần 25.000 người được thu thập thông qua Khảo sát Kiểm tra sức khỏe và dinh dưỡng quốc gia tại Mỹ từ năm 1999 đến năm 2010. Các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng, trung bình 6.4 năm theo dõi, những người tiêu thụ lượng carbohydrates thấp nhất có nguy cơ tử vong cao hơn 32%, nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch cao hơn khoảng 50% và nguy cơ tử vong do ung thư cao hơn 36% so với những người ăn hầu hết các loại carb.Các nhà nghiên cứu cũng xem xét 7 nghiên cứu riêng biệt về carbohydrate và sức khỏe, với sự tham gia của hơn 400 nghìn người. Một nghiên cứu quy mô lớn nằm trong 7 nghiên cứu này cũng chỉ ra kết luận tương tự. Chế độ ăn low-carb thay thế carbohydrate bằng protein hoặc chất béo có thể liên quan đến việc giảm tuổi thọ của người đang áp dụng nó. 7 nghiên cứu này cũng cho thấy chế độ ăn low-carb có liên quan đến nguy cơ tư vong cao hơn 15%, nguy cơ tử vong do tim mạch cao hơn 13% và nguy cơ tử vong do ung thư cao hơn 8% so với chế độ ăn nhiều carbohydrate.
 Low-carb có thực sự tốt cho sức khỏe về lâu dài? - Ảnh 2.
Nguyên nhân chế độ low-carb gây nguy hiểm cho sức khỏe
Các nhà nghiên cứu đều nêu rõ, việc cắt một nhóm thực phẩm trong khẩu phần ăn hàng ngày, đặc biệt là khi không thay thế chúng bằng một lựa chọn lành mạnh khác sẽ gây ra những hậu quả nhất định.
Trong trường hợp của chế độ low-carb, người ăn kiêng có thể gặp rắc rối khi loại bỏ những trái cây giàu carbohydrate ra khỏi bữa ăn, hoặc thay thế carbohydrate với thịt và các sản phẩm từ sữa. Chế độ ăn uống nặng về các sản phẩm động vật như vậy có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim. Một số sản phẩm động vật còn có liên quan đến kích thích các đường viêm, lão hóa sinh học và stress oxy hóa và có thể là một yếu tố góp phần làm tăng nguy cơ tử vong.Despina Hyde, một chuyên gia dinh dưỡng trong chương trình Quản lý Cân nặng của NYU Langone cũng đồng tình với đánh giá: "Khi bạn không ăn carb, bạn sẽ phải ăn thứ khác. Chúng ta có xu hướng ăn đồ với hàm lượng protein và chất béo cao hơn. Carbohydrate là nguồn duy nhất giúp chúng ta có chất xơ và chất xơ là thành phần có lợi trong việc giảm nguy cơ mắc ung thư vú, làm giảm lượng cholesterol và giúp no lâu hơn."Chế độ low-carb có thể là một giải pháp giảm cân hiệu quả trong thời gian ngắn nhưng khi áp dụng, chúng ta lại thiếu đường trong khẩu phần. Mà đường (tinh bột, cơm, mỳ, bánh mỳ, xôi, các loại bánh kẹo...) là một thành phần thiết yếu trong chế độ dinh dưỡng của con người.
 Low-carb có thực sự tốt cho sức khỏe về lâu dài? - Ảnh 3.
Tuy nhiên, cũng không thể coi đây là lý do để ăn nhiều đường hơn, hay cụ thể là bánh mì. Mặc dù chế độ ăn low-carb có vẻ có nhiều rủi ro hơn so với chế độ ăn high-carb, Banach cũng nhấn mạnh về vấn đề kiểm soát lượng tiêu thụ carbohydrate. Chế độ ăn nhiều carbohydrate thường tập trung vào carbohydrate tinh chế, chẳng hạn như bánh mì trắng và đồ ăn nhẹ; mà những thực phẩm này thường có hàm lượng giá trị dinh dưỡng thấp.
Các nhà nghiên cứu đề nghị cần tiêu thụ lượng carbohydrate hợp lý. Chỉ cần chọn những loại ngũ cốc nguyên hạt, carbohydrate giàu chất xơ như đậu đen, hoa quả. Nếu ăn chế độ low-carb để giảm cân thì cần chú ý ăn nhiều đạm, hạn chế chất béo và ăn bổ sung nhiều chất xơ và rau xanh như dưa chuột, súp lơ, các loại rau xanh, uống nhiều nước. Ngoài ra, có thể dùng thêm các thực phẩm bổ sung vitamin và chất khoáng. Khi đã đạt được cân nặng mong muốn, cần điều chỉnh lại chế độ ăn và thường xuyên tập luyện để duy trì hiệu quả.