09:33 13/01/2019

Cháo Ấu tẩu – vị đắng khó quên

Băng Hảo

Món cháo ấu tẩu làm đúng cách sẽ là món ăn bổ dưỡng, có tác dụng giải cảm, an thần. Khi ăn cháo ấu tẩu sẽ có vị đắng nhẹ nhưng ăn quen sẽ có vị bùi, ngọt hậu.


Không chỉ có những quang cảnh hùng vĩ tuyệt đẹp, không chỉ có những cánh đồng hoa tam giác mạch tím hồng, Hà Giang còn có nhiều món ăn hấp dẫn với cách chế biến độc đáo. Một trong số đó là cháo Ấu tẩu, món ăn được mệnh danh là "nguy hiểm" của vùng núi cao này.Trong tiết trời lạnh buốt của vùng cao nguyên, chẳng gì hơn là được ăn tô cháo nóng hổi. Nhưng Ấu tẩu lại là một loại củ rất độc, nếu nấu không khéo, ăn có thể gây ra tử vong. Củ Ấu tẩu thường có ở các tỉnh miền núi phía Bắc Việt Nam. Bề ngoài giống củ ấu miền xuôi, nhưng là 2 loại hoàn toàn khác biệt. Củ Ấu tẩu mọc trên đá, rất cứng và độc. Nhưng khi đã qua chế biến cẩn thận và được dùng với liều nhỏ, Ấu tẩu lại trở thành vị thuốc giải cảm, trị ho, chữa chứng ra mồ hôi nhiều…
Cháo Ấu tẩu – vị đắng khó quên - Ảnh 1.
Theo y học, Ấu tẩu có vị cay tê, tính nóng, có tác dụng chữa bệnh rất tốt. Từ xa xưa, người Mông dùng củ ấu tẩu ngâm rượu xoa bóp trị đau nhức hay cảm gió. Sau này, người Kinh chế biến thêm gia vị, thịt, trứng… làm nên món ăn độc đáo. Tại Hà Giang có rất nhiều nhà hàng phục vụ món cháo Ấu tẩu, mỗi nhà hàng có cách chế biến riêng như một bí quyết. Gạo nương của đồng bào dân tộc, vo sạch, để ráo. Ấu tẩu ngâm kỹ trong nước vo gạo một đêm, rửa sạch và hầm cho tới khi mềm, bở… và cuối cùng ninh chung với chân giò heo hay móng.
Cháo Ấu tẩu – vị đắng khó quên - Ảnh 2.
Để có thể nấu thành món cháo ngon và tốt cho sức khỏe, thì trước khi nấu cháo, củ Ấu tẩu phải được ngâm trong nước gạo, sau đó ninh cho đến lúc bở tơi, đem tán nhuyễn, rồi mới bỏ vào nấu cùng với gạo tẻ, nếp cái, chân giò. "Củ Ấu tẩu rất cứng, khi nấu rửa sạch củ rồi thả vào nồi, cứ thế ninh đến lúc nào nó tự nhừ mới được. Người nấu không được tham Ấu tẩu, mà mỗi một xoong cháo to để bán chỉ nên dùng vài củ mà thôi," một bà chủ quán có kinh nghiệm 30 năm bật mí.Món ăn này đặc biệt đến mức người ta nói rằng đến Hà Giang mà chưa ăn cháo Ấu tẩu thì coi như không biết gì về món ngon Hà Giang. Đặc biệt, các quán cháo Ấu tẩu chỉ mở cửa bán sau 7 giờ tối, vì người dân tộc tin rằng món cháo này khi ăn buổi tối sẽ có tác dụng tốt nhất cho giấc ngủ đêm, giúp thư giãn gân cốt, giảm đau xương nhức cơ, hồi phục sinh lực.
Cháo Ấu tẩu – vị đắng khó quên - Ảnh 3.
Cháo Ấu tẩu ăn kèm thịt băm, các loại rau thơm và hạt tiêu rừng. Tô cháo nóng hổi bốc khói, thơm mùi đặc trưng, chưa ăn đã thấy ngon. Có người nêm chút mắm ớt, có người nêm chút bột canh. Có sẵn hũ măng chua cũng là món đặc sản của Hà Giang, ai thích bỏ vào một gắp. Vị cháo hơi đăng đắng nhưng là vị đắng dễ chịu. Tô cháo ngon bởi tổng hòa các mùi vị: thơm của nếp, bùi của ấu tẩu và béo của chân giò, trứng, vị chua của măng… Lại thêm ly nhỏ rượu ngô đặc sản Hà Giang, cảm giác ấm áp thật khó quên!