09:06 13/09/2019

Phát hiện mới về cơ chế hoạt động của vaccine

Hoài Phương

Những phát hiện mới này có thể giúp cải thiện tính an toàn và hiệu quả của vaccine. Kết quả từ nghiên cứu này đã được công bố trên tạp chí Nature Immunology.


Các nhà nghiên cứu từ Charité - Universitätsmedizin Berlin, bệnh viện đại học Berlin, đã khám phá ra một cơ chế giúp vaccine sống tạo ra tính miễn dịch. Các phân tử được tạo ra bởi các vi sinh vật sống được nhận biết bởi một phản ứng chuyên biệt của hệ miễn dịch, sau đó kích hoạt các phản ứng miễn dịch. Vaccine có khả năng giúp cho hệ thống miễn dịch "ghi nhớ" các vi khuẩn chưa biết đến trước đó trong cơ thể.Hệ thống miễn dịch có nhiệm vụ phát hiện, ngăn cản và tiêu diệt các vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể con người. Ngược lại với vaccine bất hoạt, vaccine sống chứa các vi khuẩn hoạt động về mặt chuyển hóa và sản sinh ra nhiều phân tử khác nhau. Ribonucleic acid (RNA) là một trong những phân tử được tạo ra bởi các vi sinh vật sống. Trong quá trình hoạt động, RNA của vi khuẩn hoặc vaccine sống liên kết với một receptor miễn dịch đặc biệt đó là receptor Toll-like 8 (TLR8). Liên kết giữa RNA và TLR8 tạo nên phản ứng dây chuyền miễn dịch và cuối cùng tạo ra phản ứng kháng thể mạnh mẽ.
Phát hiện mới về cơ chế hoạt động của vaccine - Ảnh 1.
Các tín hiệu gây ra bởi TLR8 kích hoạt hoạt động của tế bào miễn dịch chuyên biệt gọi là tế bào TFH. Các tế bào TFH này hỗ trợ tế bào B của hệ thống miễn dịch và giúp chúng phát triển thành những tế bào plasma được gọi là các nhà máy sản xuất kháng thể. Những phát hiện mới này cho phép các nhà nghiên cứu sử dụng các tá dược đặc hiệu để kích hoạt các tế bào TFH và do đó tạo ra phản ứng kháng thể.Trong nghiên cứu của mình, Giáo sư Leif Erik Sander và nhóm nghiên cứu đã so sánh các phản ứng miễn dịch chống lại các vi khuẩn sống và chết, sử dụng các hệ thống nuôi cấy tế bào với các tế bào miễn dịch ở người. Các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng các vi khuẩn sống tạo ra phản ứng miễn dịch ở hệ thống miễn dịch bẩm sinh. Mặc dù những thay đổi này ở mức vừa phải nhưng chúng có những tác động đáng kể đến khả năng đáp ứng miễn dịch thích nghi, là nguyên nhân tạo ra các kháng thể để bảo vệ lâu dài sau khi chủng ngừa.Các vaccine sống có khả năng kích hoạt TLR8 giúp thúc đẩy phát triển chức năng của tế bào THF trong khi vaccine bất hoạt không có khả năng này. Hơn nữa, các nhà khoa học cũng nhận thấy rằng những bệnh nhân mang gen TLR8 được hoạt hóa đáp ứng tốt hơn với vaccine sống, dẫn đến việc được bảo vệ tốt hơn trong chống lại bệnh tật. Những kết quả này cho thấy TLR8 hoạt động như một "cảm biến" chuyển đổi quan trọng cho các phản ứng miễn dịch.
Leif Erik Sander, nhà nghiên cứu chính của nghiên cứu, cho biết: "Hệ thống miễn dịch của chúng ta đáp ứng khác nhau đối với vaccine sống và chết. Với sự gia tăng mạnh mẽ tỷ lệ kháng kháng sinh trong y học, cần phải có các loại vaccine mới chống lại các vi khuẩn kháng thuốc nguy hiểm. Những kết quả này có thể cho phép chúng tôi phát triển các loại vaccine mới sẽ kết hợp giữa sự an toàn của các vaccine hiện đại với hiệu quả cao của vaccine sống".
Phát hiện mới về cơ chế hoạt động của vaccine - Ảnh 2.
Tính đến thời điểm hiện tại, khoảng 30 bệnh truyền nhiễm đã có vaccine phòng bệnh. Khoảng 85% - 95% người được tiêm vaccine sẽ có miễn dịch đặc hiệu để bảo vệ cơ thể không bị mắc bệnh. Trên thế giới hàng năm đã cứu sống được khoảng 2,5 triệu trẻ em không bị chết do bệnh truyền nhiễm vì đã được tiêm vaccine phòng bệnh.Việc phát hiện TLR8 như là một cảm biến quan trọng trong phản ứng miễn dịch tạo cơ hội cho việc phát triển các vaccine, cải tiến các vaccine hiện tại để chống lại các bệnh truyền nhiễm và không truyền nhiễm trong tương lai.