11:15 27/05/2019

Thực hư về trái thanh mai và "sinh vật lạ"

Phương Thảo

Những ngày đầu hè, người dân Hà Nội lại nhìn thấy tràn ngập các con phố hình ảnh những chiếc xe bán hàng rong đầy ắp quả thanh mai đỏ thẫm với vị ngọt thanh lạ miệng.


Thanh mai là một loại quả có xuất xứ tại nhiều vùng núi thuộc các tỉnh như Lào Cai, Quảng Ninh. Bên cạnh đó, thanh mai cũng có nguồn gốc xuất xứ từ Trung Quốc. Đây là loại quả cứ đến đầu mùa hè lại được bán nhiều trên các tuyến phố Hà Nội với mức giá khá đắt đỏ từ 120.000 – 300.000 đồng một kg.Quả thanh mai rừng (còn gọi là dâu rượu) được thấy ghi dùng làm thuốc đầu tiên trong "Khai Tống bản thảo" sau đến "Bản thảo cương mục". Những tài liệu cổ này cho biết, thanh mai có vị chua, ngọt, tính bình. Chính vì vậy nó có tác dụng lý khí, tán ứ, thanh thấp nhiệt. Trong y học, người ta thường dùng quả chữa rối loạn tiêu hoá, ỉa chảy và lỵ.Theo đó, có thể thu lấy vỏ rễ hay vỏ thân, dùng tươi hay khô. Vào mùa hạ thu lấy quả phơi khô. Chữa đau bụng, lỵ: Ngày dùng 8 - 12g vỏ khô sắc với nước uống trong ngày. Còn dùng chữa lở ngứa thì dùng vỏ thân hay vỏ rễ sắc nước rửa nơi lở ngứa.
Thực hư về trái thanh mai và sinh vật lạ - Ảnh 1.
Tại Trung Quốc, người ta còn dùng thanh mai để chữa ho, đau dạ dày, tiêu chảy, lỵ. Hạt được dùng chữa mồ hôi chân. Vỏ thân, rễ dùng dưới dạng sắc để điều trị vết loét ngoài da hoặc ngộ độc do thạch tín. Tại Ấn Độ, Nhật Bản những cây to được dùng để làm nguyên liệu tanin, nhuộm màu vàng cho ruốc cá.Vì mọc trên rừng nên lượng quả thanh mai mỗi mùa không nhiều. Quả thanh mai ngon phải vừa to, tím sậm, nắm tròn lẳn trong lòng bàn tay. Có quả to hơn quả mận đôi chút, vị chua ngọt và hương thơm khó tả. Do có vị chua nhẹ nên thanh mai thường được ngâm với đường, mật ong để làm nước uống giải nhiệt mùa hè, làm siro trị ho.Hiện nhiều người tiêu dùng đang hoang mang khi trên mạng xã hội lan tràn thông tin xuất hiện "sinh vật là" giống như dòi xuất hiện khi ngâm quả thanh mai vào nước muối. Trước những thông tin này, ông Lê Sơn Hà - Cục Bảo vệ thực vật cho biết, khi chúng ta ăn quả nếu để ý thỉnh thoảng vẫn phát hiện ra dòi trên quả như dòi trên quả ổi, quả thị, xoài, na, cam quýt và trong quả nhãn, quả vải thỉnh thoảng chúng ta vẫn thấy sâu đục cuống trông khá giống dòi, theo Cục BVTV là điều bình thường trong tự nhiên. Do vậy, việc phát hiện ra dòi trên các loại quả là hoàn toàn bình thường, thậm chí khá phổ biến trong tự nhiên đối với các loại quả tươi nhiệt đới nếu không có biện pháp diệt trừ chúng.
Thực hư về trái thanh mai và sinh vật lạ - Ảnh 2.
Thực ra, đây là ruồi đục quả, một loại sâu hại quả tươi phổ biến ở hầu khắp các vùng trồng cây ăn quả ở nước ta và nhiều nước trên thế giới. Hơn nữa, nếu quả để bị thối hỏng có thể tìm thấy thêm các loài dòi của ruồi dấm trên đó. Do vậy, người tiêu dùng không có gì phải lo ngại đối với thông tin về phát hiện ra dòi trên quả thanh mai hay các loại quả tươi khác.Ông Nguyễn Duy Thịnh, nguyên giảng viên Viện công nghệ sinh học - công nghệ thực phẩm (Đại Học Bách khoa Hà Nội) cũng cho biết, bình thường quả có sâu, bọ bám vào dẫn đến trứng sâu bọ nở ra những con dòi bên trong. Việc có dòi trong quả cũng có thể do quá trình bảo quản loại quả này không được đảm bảo, hoa quả dễ bị hỏng nhất là tiết nắng nóng như thế này càng tạo điều kiện cho ruồi nhặng có cơ hội bám và đẻ trứng, dẫn đến dòi phát triển nhanh bên trong quả.Người dân nếu chẳng may nuốt phải cũng không gây hại cơ thể bởi bản thân các ấu trùng không có độc. Chỉ cần lưu ý khi chọn mua hoa quả nên cận thận, không nên chọn những quả quá mềm hoặc đã dập nẫu. Muốn loại bỏ những ấu trùng có trong quả, chỉ cần ngâm trong nước sạch hoặc nước muối là chúng sẽ tự chui ra.
Thực hư về trái thanh mai và sinh vật lạ - Ảnh 3.
"Để chọn mua thanh mai chuẩn và không có chất bảo quản mọi người nên chọn mua những quả mềm, màu sắc tự nhiên không nên chọn mua những quả thanh mai cứng, màu đều tăm tắp. Hoặc có một cách phân biệt thanh mai sạch, không ngậm hóa chất bằng cách: Dùng túi PVC trong suốt đựng nước, cho vào mấy quả thanh mai, sau đó lắc, day trong mấy phút, nếu nước trong túi màu đỏ là quả thanh mai chín tự nhiên, nước có màu tím là thanh mai có tẩm hóa chất," ông Thịnh chia sẻ.