Trò chuyện với TS. John W. Jones, Cố vấn an toàn thực phẩm quốc tế của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).

Ông nhận định như thế nào về chất lượng an toàn thực phẩm của các sản phẩm của Việt Nam xuất khẩu sang thị trường Hoa Kỳ?

Tôi không muốn đưa đánh giá cá nhân về chất lượng thực phẩm của Việt Nam. Tuy nhiên, vấn đề an toàn thực phẩm là điều hoàn toàn bình thường xảy ra trong quá trình phát triển của bất cứ một ngành chế biến nào. Với một đất nước đang phát triển như Việt Nam thì điều đó cũng hoàn toàn dễ hiểu. Đấy là chưa nói vấn đề an toàn thực phẩm đặt ra với tất cả các nước, kể cả nước phát triển.

Chúng ta điểm lại đều có sự cố về thực phẩm ở các nước phát triển. Nhưng khi một sự cố xảy ra rồi, điều quan trọng chúng ta cần tập trung và chú ý vào việc mọi người đã có phản ứng và hành động chỉnh sửa như thế nào. Bản thân ngành công nghiệp đó họ đã làm gì để có biện pháp khắc phục. Về phía Chính phủ cũng cần có hành động cụ thể trong việc thắt chặt các quy định nhằm ngăn chặn hành động làm phương hại đến uy tín của ngành công nghiệp chế biến đó.

Thuỷ sản hiện đang là một trong những mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, theo ông, các doanh nghiệp cũng như Chính phủ Việt Nam cần làm gì để thực hiện tốt vấn đề chất lượng an toàn thực phẩm trong ngành này?

Điều cực kỳ quan trọng là người nông dân nuôi trồng thuỷ sản phải đảm bảo không bao giờ sử dụng thuốc nằm trong danh mục thuốc cấm để điều trị cho những vật nuôi trồng. Về phía Chính phủ cũng cần phải có thiết bị đủ tinh vi phức tạp để có thể phát hiện được cả những hàm lượng rất nhỏ. Điều đó có ảnh hưởng lẫn nhau.

Chẳng hạn, một nông dân nuôi trồng thuỷ sản lại ở vùng thượng nguồn sử dụng thuốc gì thì người ở hạ nguồn cũng bị ảnh hưởng lây trong khi họ không hề sai phạm gì cả. Do đó Chính phủ cần tìm hiểu rõ trong danh mục những loại thuốc cấm mà các nhà nhập khẩu từ chối khi phát hiện ra một hàm lượng dù rất nhỏ, đấy là thuốc gì và nêu rõ với cả nông dân nuôi trồng thuỷ sản, đồng thời có biện pháp phạt đối với những ai sử dụng loại thuốc cấm đó.

Thời gian qua, Bộ Thuỷ sản và Hiệp hội Chế biến thuỷ sản của Việt Nam tỏ ra rất hợp tác với phía Hoa Kỳ. Nhưng thực tế đã có “con sâu làm rầu nồi canh” và điều quan trọng là khi có “con sâu” đó, các cơ quan chức năng của Việt Nam cần phải phát hiện sớm và có biện pháp xử lý thích đáng, tránh ảnh hưởng đến các cá thể khác.