Quan điểm này được Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội nhấn mạnh một lần nữa trong văn bản gửi Bộ Nội vụ trả lời Hiệp hội các trường đại học, cao đẳng Việt Nam liên quan đến đề xuất đưa quản lý Nhà nước về đào tạo cao đẳng về Bộ Giáo dục và Đào tạo.

ÍT NHẤT PHẠM 2 SAI LẦM TRONG ĐÀO TẠO CAO ĐẲNG

Trước đó, Hiệp hội các trường đại học cao đẳng Việt Nam đã có văn bản gửi Thường trực Ban Bí thư Trung ương Đảng, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Thường trực Chính phủ về việc chuyển vai trò quản lý Nhà nước hệ đào tạo cao đẳng từ Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội về Bộ giáo dục và Đào tạo.

Hiệp hội cho rằng, từ đầu năm 2017 công tác quản lý Nhà nước đối với hệ cao đẳng không còn do Bộ Giáo dục và Đào tạo đảm nhiệm tạo “điểm nghẽn” cản trở phân luồng học sinh sau trung học cơ sở và phát triển nguồn nhân lực.

Công tác đào tạo hệ cao đẳng thời gian qua đã phạm phải ít nhất hai sai lầm rất nghiêm trọng. Trước hết, khi trình độ người lao động đa số chỉ cần đạt trung học nghề là đủ nhưng nếu cơ quan quản lý lại nâng cấp ồ ạt các trường trung cấp nghề lên thành cao đẳng trong khi chương trình vẫn không thay đổi đáng kể theo chuẩn thì sẽ dẫn tới tình trạng đào tạo “siêu tốc”.

Chẳng hạn như hình thức đào tạo đang được quảng bá rầm rộ trên các phương tiện truyền thông “tốt nghiệp trung học cơ sở, học 3 năm có bằng cao đẳng, nhận danh hiệu kỹ sư thực hành”.

Bên cạnh đó, thời gian qua có sự nhầm lẫn nghiêm trọng giữa cao đẳng nghề và cao đẳng chuyên nghiệp về mục tiêu đào tạo. Cao đẳng nghề đào tạo nguồn nhân lực trực tiếp sản xuất nên chương trình có thể có tỷ lệ thời gian học lý thuyết – thực hành khoảng 30:70 là phù hợp.

Tuy nhiên, theo quan điểm của Hiệp hội, cao đẳng chuyên nghiệp đào tạo ra các kỹ thuật viên thì đòi hỏi phải có tỷ lệ tương xứng giữa thời gian học lý thuyết và thực hành của người học, chứ không phải giống như cao đẳng nghề.

“Việc nhầm lẫn mục tiêu đào tạo dẫn tới thủ tiêu nguồn nhân lực “kỹ thuật viên”, làm méo mó cơ cấu nguồn nhân lực cần cho sự công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”, Hiệp hội các trường đại học, cao đẳng Việt Nam khẳng định trong văn bản kiến nghị.

Để khắc phục hạn chế trong quản lý nhà nước đối với hệ cao đẳng, Hiệp hội  kiến nghị Quốc hội sớm điều chỉnh Luật Giáo dục, Luật Giáo dục Đại học, Luật Giáo dục nghề nghiệp theo định hướng, đưa trình độ cao đẳng về trở lại bậc giáo dục đại học; đổi tên Luật Giáo dục nghề nghiệp thành Luật Giáo dục nghề với các trình độ: cơ cấp nghề, trung cấp nghề và cao cấp nghề...

Đồng thời, kiến nghị đưa quản lý nhà nước về đào tạo cao đẳng về chung một đầu mối với các cấp độ khác thuộc giáo dục đại học, tức là về lại Bộ Giáo dục và Đào tạo.

BỘ LAO ĐỘNG - THƯƠNG BINH VÀ XÃ HỘI NÓI GÌ? 

Trước kiến nghị của Hiệp hội các trường đại học, cao đẳng Việt Nam, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội đã có công văn gửi Bộ Nội vụ, cho biết quan điểm của Bộ về đề xuất đưa quản lý Nhà nước về đào tạo cao đẳng về Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội cho rằng, hiện nay, mạng lưới cơ sở giáo dục nghề nghiệp, nhất là các trường cao đẳng phát triển, phân bố tương đối hợp lý ở các ngành kinh tế, địa phương, vùng, miền.

Tính đến hết năm 2020, cả nước có 399 trường cao đẳng, trong đó có gần 100 trường được quy hoạch thành trường chất lượng cao đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Các điều kiện bảo đảm chất lượng ngày càng được tăng cường, nhất là các trường cao đẳng với trên 60 trường cao đẳng đạt tiêu chuẩn chất lượng của Úc, Đức, Anh và Mỹ để đào tạo chương trình của nước ngoài tại Việt Nam.

Cùng với đó, chất lượng hiệu quả đào tạo đã được nâng lên, với trên 80% học sinh, sinh viên trong các chương trình chuyển giao từ nước ngoài đã trở thành những chuyên gia, kỹ thuật viên nòng cốt trong các doanh nghiệp FDI, một số tham gia thị trường lao động nước ngoài.

Ngoài ra, Việt Nam đã 3 lần đạt giải nhất toàn đoàn trong 10 lần dự thi tay nghề ASEAN, 3 lần đạt huy chương và nhiều chứng chỉ xuất sắc tại các cuộc thi tay nghề thế giới. 

Theo Báo cáo năng lực cạnh tranh toàn cầu 2019 cho thấy, Việt Nam đã tăng 10 bậc năng lực cạnh tranh. Yếu tố kỹ năng đã tăng 4 bậc từ vị trí 97 đến vị trí 93, trong đó điểm chất lượng đào tạo nghề nghiệp nằm trong yếu tố kỹ năng đã tăng từ vị trí 115 đến vị trí 102 (tăng 13 bậc so với năm 2018)…

“Việc Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội quản lý nhà nước về giáo dục nghề nghiệp sẽ phát huy những lợi thế của ngành. Đồng thời gắn giáo dục nghề nghiệp với lao động, việc làm, thị trường lao động, an sinh xã hội; nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục nghề nghiệp”, Thứ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Lê Tấn Dũng nhấn mạnh.

Từ những căn cứ trên, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội cho rằng việc Hiệp hội các trường đại học, cao đẳng Việt Nam kiến nghị đổi tên Luật Giáo dục nghề nghiệp thành Luật Giáo dục nghề; đưa trình độ cao đẳng về trở lại bậc giáo dục đại học; đưa quản lý nhà nước về đào tạo cao đẳng về Bộ Giáo dục và Đào tạo còn thiếu những cơ sở khoa học và thực tiễn.

Do đó, cơ quan này kiến nghị giữ ổn định hệ thống giáo dục, đào tạo hiện nay. Đồng thời đẩy mạnh hướng nghiệp, phân luồng học sinh sau trung học phổ thông vào giáo dục nghề nghiệp để bảo đảm đạt chỉ tiêu phân luồng học sinh sau trung học cơ sở vào giáo dục nghề nghiệp.

Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội cũng khẳng định, sẽ phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo để sớm ban hành thông tư quy định khối lượng kiến thức văn hóa trung học phổ thông và việc giảng dạy văn hóa trung học phổ thông trong các cơ sở giáo dục nghề nghiệp.

Từ đó, cho phép các cơ sở giáo dục nghề nghiệp được tham gia giảng dạy khối lượng kiến thức văn hóa trung học phổ thông và chương trình giáo dục thường xuyên cấp trung học phổ thông tại cơ sở giáo dục nghề nghiệp.