08:49 10/01/2020

Canada, Anh nghi máy bay chở khách rơi ở Iran bị tấn công tên lửa

An Huy

Thủ tướng của Canada và Anh cho rằng máy bay chở khách Ukraine rơi ở Iran hôm 8/1 là do bị tên lửa Iran tấn công

Mảnh vỡ của máy bay chở khách Ukraine rơi ở Iran hôm 8/1 - Ảnh: Bloomberg/CNBC.
Mảnh vỡ của máy bay chở khách Ukraine rơi ở Iran hôm 8/1 - Ảnh: Bloomberg/CNBC.

Thủ tướng của Canada và Anh cho rằng máy bay chở khách Ukraine rơi ở Iran hôm 8/1 là do bị tên lửa Iran tấn công, đồng thời kêu gọi tiến hành một cuộc điều tra quốc tế về thảm họa này.

"Chúng tôi có thông tin tình báo từ nhiều nguồn, bao gồm các nước đồng minh và tình báo của riêng chúng tôi. Bằng chứng cho thấy máy bay bị bắn hạ bởi một tên lửa đất đối không của Iran", hãng tin Bloomberg dẫn lời Thủ tướng Justin Trudeau phát biểu trước báo giới ngày 9/1 ở Ottawa. "Sự việc này rất có thể không có chủ đích".

Hơn 1/3 trong số 176 hành khách và thành viên phi hành đoàn trên chuyến bay 752 gặp nạn của Ukraine International Airlines là công dân Canada. Chiếc máy bay Boeing 737-800 rơi xuống chỉ khoảng 2 phút sau khi cất cánh. Theo một báo cáo điều tra sơ bộ của Iran, nhân chứng dưới mặt đất và từ một máy bay khác đã nhìn thấy máy bay bốc cháy trước khi rơi xuống.

Trong một tuyên bố ra ngày thứ Năm, Thủ tướng Anh Boris Johnson cũng nói có bằng chứng cho thấy chuyến bay xấu số đã bị bắn hạ bởi tên lửa đất đối không của Iran.

"Chúng tôi đang hợp tác chặt chẽ với Canada và các đối tác quốc tế. Giờ là lúc cần phải có một cuộc điều tra minh bạch và đầy đủ", ông Johnson nói.

Cho dù đây có là một tai nạn hay không, vụ rơi máy bay Ukraine ở Iran khiến nhiều người nhớ lại hai vụ tên lửa tấn công máy bay chở khách từng xảy ra trước đây.

Năm 2014, một máy bay của Malaysia Airlines bị rơi ở miền Đông Ukraine, và cuộc điều tra kết luận máy bay đã bị lực lượng nổi dậy ở khu vực này bắn hạ.

Năm 1988, một máy bay chở khách Iran bị lên lửa từ chiến hạm Mỹ bắn hạ do bị nhầm là máy bay địch sau một vụ đụng độ giữa chiến hạm Mỹ với tàu Iran.

Vụ rơi máy bay ở Iran xảy ra đúng vào thời điểm căng thẳng giữa Mỹ với Iran đang ở mức cao, và chỉ vài giờ sau khi Iran nã tên lửa vào hai căn cứ có lính Mỹ ở Iraq để trả đũa vụ không kích của Mỹ khiến tướng Qassem Soleimani của Iran thiệt mạng.

Phát biểu trước báo giới ở Washington ngày 9/1, Tổng thống Donald Trump nói: "Tôi có những mối nghi ngờ của mình" về việc máy bay rơi, nhưng không nói rõ những mối nghi ngờ đó là gì.

"Máy bay đã bay ở một khu vực tương đối rủi ro", ông Trump nói. "Có thể ai đó đã phạm sai lầm".

Hãng thông tấn Iran IRNA phủ nhận cáo buộc cho rằng máy bay chở khách Ukraine trúng tên lửa Iran. "Thông tin nói máy bay Ukraine trúng tên lửa đăng trên báo chí chỉ là một đòn chiến tranh tâm lý có chủ đích", bài báo của IRNA viết. "Tương lai sẽ cho thấy những tuyên bố đó là vô căn cứ và rồi sẽ chẳng có ai phải chịu trách nhiệm về lời nói dối này".

Ông Ali Abedzadeh, người đứng đầu Cơ quan Hàng không Dân sự Iran, nói "không thể có chuyện" tên lửa Iran tấn công máy bay. "Ở Iran, mối quan hệ giữa cấu trúc quân sự và dân sự là rất rành mạch và dựa trên các nguyên tắc quốc tế về hàng không dân sự mà chúng tôi tuân thủ, cũng giống như ở các quốc gia khác", ông Abedzadeh nói trên truyền hình Iran.

Giá cổ phiếu Boeing chốt phiên giao dịch ngày thứ Năm với mức tăng 1,5%. Nếu máy bay trúng tên lửa, thì khả năng trục trặc kỹ thuật sẽ bị loại trừ và Boeing không phải lo về ảnh hưởng đến các máy bay khác do hãng sản xuất.

"Ukraine muốn tìm ra sự thật", Tổng thống Ukraine Volodymir Zelensky nói trong một tuyên bố. "Bởi vậy, chúng tôi kêu gọi tất cả các đối tác quốc tế của Ukraine: nếu các bạn có bằng chứng có thể giúp ích cho cuộc điều tra, làm ơn hãy cung cấp".