17:29 26/09/2022

DeFi là gì? Tại sao DeFi vẫn chưa thực sự phổ biến?

Ngô Huyền

Bất chấp những lợi thế rõ ràng của DeFi, hàng trăm nghìn người dùng tiền điện tử vẫn sử dụng các nền tảng tập trung được quản lý hoặc kiểm soát bởi một tổ chức trung tâm…

DeFi vẫn chưa thực sự phổ biến, ảnh: Internet
DeFi vẫn chưa thực sự phổ biến, ảnh: Internet

Tài chính phi tập trung (DeFi) là ứng dụng thú vị và mạnh mẽ nhất của công nghệ sổ cái phân tán. Thông qua sức mạnh của công nghệ blockchain, Defi hứa hẹn mang đến một hệ sinh thái tài chính tự trị nằm ngoài kiểm soát của các cá nhân, tổ chức và cơ quan quản lý.

Có thể nói DeFi đang phát triển nhanh chóng. Ngày nay, hàng trăm dự án liên quan đến công nghệ này đã và đang được thực hiện. Tuy nhiên, bất chấp những lợi thế rõ ràng của DeFi, rất nhiều người dùng tiền điện tử vẫn sử dụng các nền tảng tập trung dưới sự quản lý hoặc kiểm soát bởi một tổ chức trung tâm.

TÀI CHÍNH TẬP TRUNG VÀ TÀI CHÍNH PHI TẬP TRUNG 

Tài chính tập trung (CeFi) là cấu trúc thị trường truyền thống, nơi các thực thể tập trung kiểm soát việc tiếp cận và di chuyển của các quỹ. Các quá trình giao dịch bị chi phối bởi các thực thể tập trung (công ty, chính phủ, tổ chức), họ xác định và kiểm soát hệ thống. Tại không gian CeFi, các thực thể này có quyền kiểm soát cao nhất và chọn ra người mà họ muốn làm việc cùng. 

Ở CeFi, các công ty tập trung đóng vai trò trung gian cho phép kiểm soát đáng kể tiền của người dùng. Ngân hàng chính là một ví dụ hoàn hảo.

DeF hoàn toàn trái ngược với CeFi. Tài chính phi tập trung sẽ sử dụng phương pháp tiếp cận tài chính ngang hàng để mang lại nhiều quyền lực hơn cho người dùng.

Ảnh: Internet 
Ảnh: Internet 

Trong DeFi, không có cơ quan trung ương nào kiểm soát và điều phối các vấn đề hoặc kiểm soát quyền truy cập vào các quỹ. Đồng thời, người dùng cũng có thể kiểm soát tiền của họ vì các giao dịch DeFi diễn ra trên blockchain nên DeFi luôn minh bạch.

Wendy O, người tổ chức buổi họp mặt tiền điện tử SoCal và là nhà giáo dục tiền điện tử trên YouTube cho biết: "Khi chúng ta nói về DeFi, chúng ta đang xem xét các giao thức, khách hàng. Khách hàng có quyền kiểm soát tiền của họ ... Khi chúng tôi sử dụng công nghệ blockchain, mọi thứ đều trên chuỗi; hầu hết bạn có thể biết rõ các giao dịch trừ khi bạn bị đánh cắp tiền, hoặc, bạn biết đấy, đôi khi có những giao dịch OTC không rõ ràng minh bạch có thể gây thiệt hại cho nhà đầu tư".

LỜI KÊU GỌI CỦA CEFI 

Tài chính tập trung hấp dẫn người bình thường hơn tài chính phi tập trung. Ngay cả trong tiền điện tử, vốn ban đầu được xây dựng để phi tập trung, nhưng sau đó hầu hết mọi người đều tin tưởng sử dụng tiền của họ cho giao thức CeFi.

Lý do lớn nhất cho điều này là mọi người cảm thấy an toàn khi đưa tiền của họ vào các giao thức Tài chính tập trung. Mặt khác, họ coi các dự án DeFi rủi ro hơn, đặc biệt khi đầu tư.

Lo lắng này không phải không có cơ sở. Nhiều dự án DeFi đưa ra những phần thưởng “béo bở” để thu hút càng nhiều nhà đầu tư càng tốt. Mô hình này có thể hiệu quả trong ngắn hạn nhưng không bền về lâu dài. Những dự án đầu tư DeFi như vậy tiềm ẩn rất rủi ro, thậm chí thẳng thắn mà nói nhiều dự án DeFi như vậy đã thất bại.

Rủi ro như vậy là quá cao, ngay cả đối với các nhà đầu tư có kinh nghiệm. Wendy O giải thích lý do tại sao cô ấy thích các nền tảng tập trung như Celsius và Voyager:

"Một trong những lý do tại sao tôi làm điều đó là vì tỷ lệ họ đưa ra. Chẳng hạn họ cho tôi 8% lợi nhuận, lãi suất không nhất thiết phải cao. Rất nhiều nền tảng đặt cược và dự án các phi tập trung đã mang lại 40%, 50%,100%,v.v. APY. Với tôi, điều đó là siêu, siêu rủi ro. Thế nên, tôi nghĩ nhiều người cảm thấy an toàn vì tỷ lệ thấp hơn". 

CeFi nhìn chung cũng thuận tiện hơn DeFi. Lấy ví dụ, trao đổi tiền điện tử. Các sàn giao dịch tập trung (CEX), như Binance, cung cấp một nền tảng duy nhất nơi người dùng có thể tìm thấy hầu hết các mã thông báo họ cần. Trên CEX, các nhà giao dịch có thể hoán đổi mã thông báo từ các chuỗi khác nhau một cách dễ dàng và thuận tiện.

Nhưng điều đó đôi khi không áp dụng trên các sàn giao dịch phi tập trung (DEX). Một DEX thường giới hạn người dùng và các mã thông báo tương thích với chuỗi khối mà họ đã xây dựng. Do đó, nếu một nhà giao dịch muốn tiền điện tử từ các blockchain khác nhau, họ phải sử dụng nhiều sàn giao dịch hoặc sử dụng các nền tảng bắc cầu, điều này mất rất nhiều thời gian. Khi DeFi không thực sự phân cấp tài chính

DEFI KHÔNG THỰC SỰ PHI TẬP TRUNG 

Có một vấn đề khác về sức hấp dẫn khổng lồ của CeFi. Hầu hết các dự án DeFi không thực sự là DeFi. Thay vào đó, chúng có một số đặc điểm của CeFi.

Tại DeFi, họ có thể hoạt động tự chủ, nhưng giống như các thực thể tập trung, họ cũng bị giám sát, kiểm soát thực tế bởi một nhóm hoặc một cá nhân. Các dự án có các nhóm đứng sau, về cơ bản hoạt động giống như hội đồng quản trị hoặc nhóm phát triển, tổ chức các cuộc họp và đưa ra các quyết định quan trọng để xác định hướng đi của họ ví dụ như chọn ra những nhân vật chủ chốt cho dự án. 

THIẾT LẬP MỘT KHÔNG GIAN DEFI THỰC SỰ

Một dự án đang làm rất tốt chức năng phi tập trung là Sifchain. Dự án này đang xây dựng một sàn giao dịch phi tập trung Omni-Chain để cho phép người dùng hoán đổi các mã thông báo yêu thích của họ ở cùng một nơi. Khi bước vào hoạt động thực sự, dự án này sẽ làm cho DeFi thuận tiện hơn nhiều.

Nhưng có lẽ điều quan trọng hơn là dự án này được điều hành quốc tế đúng nghĩa một thực thể phi tập trung. Nó không thực sự có trụ sở tại một địa chỉ văn phòng nào đó. Thay vì vậy, giao diện người dùng cho DEX và cấu trúc của nó phân cấp hoàn toàn.

Quá trình này đang diễn ra đồng thời các giải pháp sáng tạo cũng đang phát triển và cải tiến hàng ngày. Ngay cả trong chính hệ sinh thái blockchain, các dự án không đổi mới nhanh chóng sẽ bị các đối thủ cạnh tranh giẫm đạp. Điều này đã tạo ra một môi trường có nhịp độ cực kỳ nhanh chóng để tiếp tục tạo ra các ý tưởng độc đáo và mang tính cách mạng trong thế kỷ này.