Bùng nổ chi tiêu cho AI có thể mang lại hậu quả lớn cho kinh tế Mỹ

Thanh Minh
Chia sẻ

Mức chi tiêu khổng lồ vào AI đang khiến nền kinh tế Mỹ phụ thuộc nhiều hơn vào Big Tech, dấy lên lo ngại nếu cơn sốt AI chậm lại, nền kinh tế có thể chịu tổn thất nghiêm trọng... 

Một trung tâm dữ liệu của Amazon ở Boardman, Oregon
Một trung tâm dữ liệu của Amazon ở Boardman, Oregon

Theo The Washinton Post, khi các số liệu việc làm của Mỹ được điều chỉnh cho thấy nền kinh tế đang tăng trưởng chậm lại, các gã khổng lồ công nghệ đang trở thành một trụ cột ngày càng quan trọng của sự thịnh vượng Mỹ. Cuộc đua chi tiêu chưa từng có vào trí tuệ nhân tạo (AI) của các công ty này đang bắt đầu định hình lại nền kinh tế Hoa Kỳ.

CHI TIÊU KHỔNG LỒ CHO AI: ĐỘNG LỰC MỚI CHO KINH TẾ MỸ

Trong tuần qua, các công ty như Google, Meta, Amazon và Microsoft đã tái khẳng định kế hoạch chi hơn 350 tỷ USD trong năm nay để xây dựng và trang bị các trung tâm dữ liệu AI. Các nhà kinh tế và chuyên gia phân tích cho rằng dòng tiền khổng lồ này có thể là một lực đẩy quan trọng, chống lại xu hướng giảm tốc của nền kinh tế.

Theo số liệu điều chỉnh từ Bộ Lao động Mỹ, thị trường việc làm Mỹ dường như yếu hơn so với những gì được đánh giá trước đây, với các nhà tuyển dụng cắt giảm mạnh việc tuyển mới trong tháng Năm và tháng Sáu.

Trong bối cảnh đó, dòng tiền đầu tư vào AI từ Big Tech sẽ được sử dụng để xây dựng và mở rộng các trung tâm dữ liệu, tạo ra nhiều việc làm trong lĩnh vực xây dựng cơ sở hạ tầng, đồng thời thúc đẩy nhu cầu về chip máy tính, máy chủ và các thiết bị mạng khác. 

Theo tính toán của Jens Nordvig, nhà kinh tế học và sáng lập nền tảng dữ liệu kinh tế Exante Data, các khoản đầu tư vào AI có thể giúp nền kinh tế Mỹ tăng trưởng thêm 0,7% trong năm 2025. Con số này chiếm một nửa mức dự báo tăng trưởng 1,4% của Cục Dự trữ Liên bang (Fed) cho nền kinh tế Mỹ trong năm nay.

Mức chi tiêu khổng lồ này đang khiến nền kinh tế Mỹ phụ thuộc nhiều hơn vào Big Tech, dấy lên lo ngại từ một số nhà phân tích và kinh tế gia rằng nếu cơn sốt AI chậm lại, nền kinh tế có thể chịu tổn thất nghiêm trọng. 

“Hiện tại, lĩnh vực AI dường như đang gánh vác cả nền kinh tế trên vai mình”, Callie Cox, một chiến lược gia thị trường tại công ty đầu tư Ritholtz Wealth Management, nhận định. “Trong một nền kinh tế lành mạnh, người tiêu dùng và doanh nghiệp từ mọi ngành nghề nên tham gia một cách có ý nghĩa. Nhưng hiện nay, điều đó không xảy ra”.

Các lãnh đạo ngành AI lập luận rằng cơn sốt chi tiêu này sẽ tạo ra thêm nhiều việc làm và mang lại những bước đột phá khoa học nhờ sự tiến bộ của công nghệ. OpenAI tuyên bố rằng khi các trung tâm dữ liệu AI của họ được xây dựng xong, chúng sẽ tạo ra “hàng trăm nghìn việc làm cho người Mỹ”.

Chi tiêu cho AI của các big tech Mỹ tăng vọt
Chi tiêu cho AI của các big tech Mỹ tăng vọt

Tại Meta, CEO Mark Zuckerberg đã khởi động một đợt tuyển dụng lớn cho lĩnh vực AI từ tháng Sáu, chi hàng trăm triệu USD tiền lương để thành lập một đội ngũ mới nhằm phát triển “siêu trí tuệ” (superintelligence) – một khái niệm về máy móc có thể vượt qua con người ở mọi nhiệm vụ.

Trong một tuyên bố mới đây, Zuckerberg viết: “AI sẽ cải thiện tất cả các hệ thống hiện tại của chúng ta và mở ra cơ hội sáng tạo, khám phá những điều mà ngày nay chúng ta không thể tưởng tượng được”. Ông dự đoán công nghệ này sẽ mở ra một “kỷ nguyên mới” về năng suất và phát triển kinh tế.

LỢI ÍCH NGẮN HẠN VÀ THÁCH THỨC DÀI HẠN

Một số khu vực tại Mỹ, như Texas và Bắc Virginia, có thể hưởng lợi từ việc gia tăng việc làm trong ngành xây dựng khi các trung tâm dữ liệu được xây dựng.

Tuy nhiên, khi các cơ sở này đi vào hoạt động, nhu cầu nhân lực để duy trì chúng sẽ giảm đáng kể. Nvidia, nhà cung cấp chip AI lớn nhất thế giới, đã ghi nhận doanh thu 44 tỷ USD trong quý gần nhất. Giá cổ phiếu của Nvidia đã tăng vọt trong hai năm qua, biến nhiều nhân viên sở hữu quyền chọn mua cổ phiếu thành triệu phú và một số lãnh đạo thành tỷ phú.

Phố Wall đã thưởng cho các công ty Big Tech vì chi tiêu vào AI, làm tăng giá trị thị trường của họ và khiến họ chiếm tỷ trọng lớn hơn trong thị trường chứng khoán.

Microsoft, nhà đầu tư vào OpenAI, tuần trước đã chạm mốc giá trị thị trường 4 nghìn tỷ USD sau khi công bố kết quả kinh doanh mạnh mẽ, trở thành công ty thứ hai đạt mức định giá này sau Nvidia. Cổ phiếu Meta cũng tăng 11% sau báo cáo lợi nhuận tốt và thông báo rằng chi tiêu cho AI sẽ ở mức cao trong dự đoán trước đó.

Sự hào hứng của các nhà đầu tư với AI đã giúp tăng giá trị danh mục đầu tư của nhiều người Mỹ, nhưng các chiến lược gia thị trường cảnh báo rằng nếu kinh tế suy thoái, cổ phiếu Big Tech có thể bị ảnh hưởng nặng nề, tác động đến các tài khoản hưu trí và danh mục đầu tư.

“Suy thoái kinh tế có thể nhanh chóng khiến mọi người tỉnh mộng, và những gì bị ảnh hưởng nặng nhất trong các đợt bán tháo do suy thoái là cổ phiếu tăng trưởng có định giá cao”, chuyên gia Cox nói.

Ngân hàng đầu tư Raymond James dự đoán cơn sốt chi tiêu AI sẽ tiếp tục trong “vài năm tới”, nhưng chỉ khi các công ty công nghệ chứng minh được khả năng tạo ra lợi nhuận thực sự từ các dịch vụ AI.

Những người ủng hộ AI cho rằng nhu cầu công nghệ này sẽ tăng theo cấp số nhân khi ngày càng nhiều người sử dụng, nhưng các nhà hoài nghi chỉ ra rằng chi phí dịch vụ AI đã giảm do cạnh tranh và sự cải thiện hiệu quả của thuật toán AI.

CƠN SỐT AI VÀ NHỮNG NGHI NGỜ VỀ TÍNH BỀN VỮNG

Một số chuyên gia đặt câu hỏi liệu tất cả các khoản đầu tư cam kết từ các công ty AI có thực sự được triển khai. Vào ngày đầu tiên của nhiệm kỳ Tổng thống Trump, ông đã tiếp OpenAI và tập đoàn đầu tư Nhật Bản SoftBank để công bố kế hoạch xây dựng các trung tâm dữ liệu AI trị giá 500 tỷ USD trong nhiệm kỳ của mình. 

Tuy nhiên, các công ty cũng thừa nhận rằng không phải toàn bộ nguồn vốn cho dự án đã được đảm bảo. Trong quá khứ, một số dự án công nghệ lớn đã không thành hiện thực. Chẳng hạn, trong nhiệm kỳ đầu tiên của Trump, nhà sản xuất công nghệ Đài Loan Foxconn từng công bố kế hoạch xây dựng một cơ sở trị giá 10 tỷ USD tại Wisconsin, nhưng dự án này đã không được thực hiện.

Ngành công nghệ đã đầu tư mạnh mẽ vào AI kể từ khi OpenAI khởi động cuộc đua vào cuối năm 2022 với sự ra mắt của ChatGPT. Công nghệ đứng sau ChatGPT và các công cụ khác, như tính năng trả lời tìm kiếm AI của Google, đòi hỏi sức mạnh tính toán lớn hơn nhiều so với các ứng dụng thông thường hoặc tìm kiếm trên internet.

Điều này buộc các công ty phải mua các chip máy tính đắt tiền được sản xuất ở nước ngoài và xây dựng các trung tâm dữ liệu tiêu tốn nhiều năng lượng để vận hành liên tục.

Không có dấu hiệu nào cho thấy Big Tech sẽ giảm chi tiêu cho AI. Trong các báo cáo kết quả kinh doanh gần đây, các lãnh đạo công ty cho biết chi tiêu vốn sẽ tiếp tục tăng. Google đã nâng kế hoạch chi tiêu từ 75 tỷ USD lên 85 tỷ USD. Amazon cho biết có thể vượt qua dự đoán trước đó là đầu tư 100 tỷ USD trong năm nay.

Meta dự báo chi tiêu sẽ đạt mức cao nhất là 72 tỷ USD trong năm 2025 và sẽ còn tăng trong năm 2026. Microsoft cho biết họ đang trên đà chi 30 tỷ USD cho AI trong quý hiện tại, và nếu tốc độ này tiếp tục, công ty sẽ vượt qua dự đoán chi 80 tỷ USD trong năm nay.

Quy mô chi tiêu này vượt xa mọi kỷ lục trong lịch sử ngành công nghệ.

Theo phân tích của The Washington Post, từ năm 2023 đến cuối năm nay, Google, Microsoft, Meta và Amazon sẽ chi nhiều hơn cho các khoản đầu tư mới so với tổng chi tiêu từ năm 2010 đến 2022 – giai đoạn mà Big Tech đã mở rộng nhanh chóng, xây dựng văn phòng trên toàn cầu, dựng các trung tâm dữ liệu cho dịch vụ đám mây và hàng nghìn dặm cáp internet xuyên đại dương.

Để so sánh, chương trình Apollo của NASA tiêu tốn khoảng 25 tỷ USD (tương đương 180 tỷ USD theo giá trị hiện nay) theo báo cáo của cơ quan này với Quốc hội năm 1973 – chỉ bằng một phần chi tiêu của ngành công nghệ cho AI trong năm nay.

Khởi nghiệp

Hồ sơ Startup

Citigo là công ty công nghệ cung cấp những giải pháp đơn giản với chi phí tiết kiệm, giúp khách hàng nâng cao hiệu quả kinh doanh. Citigo hướng tới tầm nhìn trở thành công ty cung cấp giải pháp công nghệ cho doanh nghiệp phổ biến tại Đông Nam Á
ESBT là công ty hoạt động trọng lĩnh vực công nghệ thông tin, chúng tôi xây dựng những sản phẩm phần mềm cho cộng đồng và cung cấp dịch vụ phát triển phần mềm cho các doanh nghiệp
Lozi là một trong những ứng dụng thương mại điện tử được yêu thích nhất tại Việt Nam, kết nối hàng triệu người mua và người bán nhằm phục vụ nhu cầu mua bán trực tuyến ngày càng cao. Không chỉ là một cầu nối thương mại điện tử đáng tin cậy, Lozi còn cung cấp dịch vụ giao hàng nhanh chóng và tiện lợi chỉ trong 1 giờ, đem đến cho khách hàng những trải nghiệm mua sắm trực tuyến hiệu quả và tối ưu
Bắt nguồn từ mong muốn mang chất lượng dạy Tiếng Anh tại Trường Quốc tế đến với mọi học sinh Việt Nam, để các bạn nhỏ dù không có điều kiện kinh tế theo học tại các Trường Quốc Tế hay Trung Tâm đắt tiền vẫn có thể sử dụng Tiếng Anh tốt như người bản ngữ. Đây chính là hành trang chuẩn bị cho các em tương lai vươn ra thế giới. Chính vì lý do trên, đội ngũ sáng lập đã bắt tay vào xây dựng sản phẩm đầu tiên có tên “Chương trình học Tiếng Anh Online EDUPIA”.
Công ty TNHH SA-ACH định vị về lĩnh vững trồng rừng, phát triển gồm 3 loại cây và bốn tầng cây trên một hecta đất nhằm tạo hệ sinh thái bền vững, và nâng cao thu nhập cho bà con