IBM: Chỉ 11% doanh nghiệp APAC thật sự sẵn sàng cho AI
Báo cáo công bố cuối tuần trước cho biết chỉ 11% tổ chức thực sự sẵn sàng cho AI, nhưng lại có tới 85% tuyên bố đã “AI-ready”...

Theo Technode Global, nghiên cứu mới do IBM ủy quyền chỉ ra rằng mặc dù đa số tổ chức tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương (APAC) đang gia tăng đầu tư vào trí tuệ nhân tạo (AI) và năng lực Công nghiệp 4.0, nhiều doanh nghiệp lại đánh giá quá cao mức độ sẵn sàng của mình và gặp khó khăn trong việc triển khai AI toàn diện.
KHOẢNG CÁCH GIỮA KỲ VỌNG VÀ THỰC TẾ
Báo cáo của IBM thể hiện thực tế rõ rệt: chỉ 11% tổ chức đạt mức sẵn sàng để triển khai AI, trong khi nhiều doanh nghiệp đang quá lạc quan về khả năng hiện tại của mình với 85% tự nhận đã sẵn sàng.
Sự chênh lệch đáng kể giữa kỳ vọng và thực tế mở ra cơ hội cấp thiết: Với chiến lược đúng đắn, các doanh nghiệp hoàn toàn có thể biến tham vọng thành hành động và tăng tốc trên hành trình chuyển mình từ Công nghiệp 4.0 sang Công nghiệp 5.0.
Cụ thể, dù 85% người tham gia khảo sát tự nhận doanh nghiệp mình vận hành “dựa trên dữ liệu” hoặc “ưu tiên AI”, đánh giá khách quan từ nghiên cứu lại cho thấy chỉ 11% đạt mức trưởng thành cao (9% thực sự dựa trên dữ liệu, 2% thực sự ưu tiên AI).
Rõ ràng, nếu lãnh đạo doanh nghiệp đánh giá sai mức độ sẵn sàng của công ty, các khoản đầu tư chiến lược có thể bị chệch hướng, dẫn đến việc bỏ lỡ những nút thắt quan trọng và khiến tiến trình chuyển đổi đình trệ.
RÀO CẢN LỚN TRONG TRIỂN KHAI AI VÀ CÔNG NGHIỆP 4.0
Một số rào cản chính mà doanh nghiệp có thể gặp phải khi triển khai AI bao gồm: thiếu sự liên kết chiến lược, lỗ hổng trong nhận thức và thực hành của người lao động, quá trình thực thi rời rạc, hiện đại hóa lõi chậm chạp và tích hợp AI còn hạn chế.
Chỉ 10% tổ chức có chiến lược Công nghiệp 4.0 được triển khai đầy đủ. Trong khi đó, 70% sở hữu chiến lược chưa thực thi, kế hoạch rời rạc hoặc chỉ mới dừng lại ở các dự án thử nghiệm đơn lẻ – làm tăng nguy cơ tiến triển thiếu đồng bộ và kém hiệu quả.

19% doanh nghiệp lo ngại về sự phản đối từ nhân viên và chỉ 26% thực hiện chương trình đào tạo hoặc quản trị thay đổi một cách bài bản. Đây cũng là lý do khiến chỉ 16% tổ chức tự tin vào năng lực nội tại. Không có đầu tư rõ ràng vào phát triển năng lực và sự tham gia của nhân viên được xem là nguyên nhân khiến nhiều dự án thử nghiệm AI có nguy cơ bị đình trệ.
Khoảng 67% doanh nghiệp triển khai các ứng dụng AI rời rạc ở cấp phòng ban và 73% không có cơ chế chia sẻ tri thức giữa các nhóm – cản trở hợp tác và đổi mới. Việc tiếp cận phân tán như vậy làm giảm hiệu quả hợp tác và làm chậm tốc độ sáng tạo.
Chỉ 40% tổ chức áp dụng rộng rãi bảo trì dự đoán và 37% có khả năng quan sát chuỗi cung ứng theo thời gian thực – điều này khiến doanh nghiệp dễ bị gián đoạn và tổn thất.
63% doanh nghiệp thừa nhận đã triển khai AI cho một số quy trình đơn lẻ, nhưng chỉ 10% xem AI/học máy là trụ cột chiến lược – khiến khả năng vận hành thông minh, xuyên suốt vẫn còn xa vời.
TỪ CÔNG NGHIỆP 4.0 ĐẾN CÔNG NGHIỆP 5.0: VẪN CÒN CHẶNG ĐƯỜNG DÀI PHÍA TRƯỚC
Chuyển dịch sang Công nghiệp 5.0 – nơi tính nhân văn, phát triển bền vững và khả năng chống chịu là trọng tâm – vẫn còn là thách thức lớn đối với khu vực APAC. Chỉ 23% doanh nghiệp duy trì vòng lặp phản hồi khách hàng nhằm tác động đến quyết định chiến lược trong các lĩnh vực như thiết kế sản phẩm và vận hành. 28% doanh nghiệp đầu tư vào theo dõi bền vững theo thời gian thực, nhưng chỉ một phần tư trong số này có thể đo lường và báo cáo hiệu quả.
Về an ninh mạng, 50% tổ chức chỉ dựa vào loạt biện pháp cơ bản như tường lửa và bảo mật thiết bị đầu cuối, trong khi ít nơi áp dụng các phương pháp nâng cao như đánh giá rủi ro nhà cung cấp, SIEM hoặc quản trị dựa trên AI.
Báo cáo nhấn mạnh, việc củng cố những nền tảng này là thiết yếu để bảo đảm quá trình chuyển đổi công nghiệp được an toàn, thích ứng và bền vững trong dài hạn.

APAC CÓ TIỀM NĂNG DẪN ĐẦU NẾU BIẾT CHUYỂN HÓA TẦM NHÌN THÀNH HÀNH ĐỘNG
“APAC có vị thế đặc biệt để dẫn đầu trong chuyển đổi Công nghiệp 4.0 dựa trên AI. Với chiến lược quốc gia mạnh mẽ, hợp tác công – tư năng động và tinh thần sẵn sàng thử nghiệm, khu vực đang tiếp tục tiến bước bằng đổi mới nhanh và triển khai thực tiễn”, ông Ong Tun Kim, Tổng Giám đốc về Giải pháp Sản xuất tại IBM, nhận định.
“Người chiến thắng sẽ là doanh nghiệp thiết lập được nền tảng số an toàn, linh hoạt và trao quyền cho nhân sự để biến ý tưởng táo bạo thành hành động”, ông Kim nói thêm.
Để hiện thực hóa tầm nhìn Công nghiệp 5.0, báo cáo của IBM khuyến nghị tổ chức cần áp dụng một cách tiếp cận chiến lược và toàn diện hơn. Trước hết, doanh nghiệp cần xây dựng chiến lược công nghệ dựa trên giá trị, bảo đảm việc triển khai công nghệ luôn gắn liền với mục tiêu kinh doanh cụ thể, có thể đo lường và mang lại lợi tức đầu tư (ROI) rõ ràng.
Bên cạnh đó, cần tận dụng nền tảng công nghệ lõi để tạo ra tác động liên chức năng, thông qua việc củng cố hạ tầng giúp nâng cao khả năng quan sát toàn diện và chia sẻ tri thức hiệu quả giữa các bộ phận. Dữ liệu cũng phải được xem là tài sản chiến lược, bằng cách phá vỡ các "hầm chứa" thông tin và tích hợp dữ liệu đa chiều để xây dựng nền tảng sẵn sàng cho AI.
Đồng thời, tổ chức cần chuẩn bị cho việc tích hợp công nghệ nhanh chóng bằng cách phát triển những phương pháp linh hoạt, giúp kết nối hiệu quả công nghệ mới vào hạ tầng hiện có.
Cuối cùng, tư duy Công nghiệp 5.0 cần được định hình ngay từ hôm nay – với trọng tâm là con người, tính bền vững và khả năng phục hồi – nhằm kiến tạo một doanh nghiệp thích ứng, nhân văn và sẵn sàng cho tương lai.
“Doanh nghiệp APAC nếu đi theo hướng này, hoàn toàn có thể biến những thử nghiệm rời rạc thành giải pháp quy mô toàn doanh nghiệp, từ đó tạo lợi thế cạnh tranh và mở đường cho tương lai công nghiệp nhân bản, bền vững và kiên cường”, ông Ong Tun Kim kết luận.