Ngành công nghiệp bán dẫn đóng vai trò quan trọng trong công nghệ hiện đại, cung cấp năng lượng cho mọi thiết bị từ điện thoại thông minh, máy tính xách tay cho đến trí tuệ nhân tạo (AI) và xe điện.

Năm 2024, thị trường sản xuất chip toàn cầu đã đạt 131,7 tỷ USD doanh thu, cho thấy ảnh hưởng to lớn của ngành này đối với nền kinh tế toàn cầu. Với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ, nhu cầu về chip bán dẫn tiếp tục tăng cao, biến việc sản xuất chip thành một ngành công nghiệp chiến lược đối với nhiều quốc gia.

Trong số các nhà sản xuất hàng đầu, Công ty Sản xuất Chất Bán Dẫn Đài Loan (TSMC) giữ vị trí thống lĩnh, nhưng nhiều công ty lớn khác cũng góp phần định hình thị trường bán dẫn. 

6 NHÀ SẢN XUẤT CHIP HÀNG ĐẦU THẾ GIỚI

TSMC là nhà sản xuất bán dẫn hàng đầu thế giới, chiếm hơn 60% doanh thu toàn cầu trong lĩnh vực sản xuất chip. Có trụ sở tại Đài Loan (Trung Quốc), công ty này chuyên gia công các chip tiên tiến cho các khách hàng lớn như Apple, Nvidia và AMD. TSMC đặc biệt thống trị lĩnh vực sản xuất chip AI tiên tiến, với 62% thị phần chip AI cao cấp, theo dữ liệu từ Boston Consulting Group. Sự dẫn đầu của công ty trong công nghệ 3nm và chuẩn bị tiến đến 2nm đảm bảo vị thế tiên phong trong đổi mới chất bán dẫn. Vai trò quan trọng của TSMC trong chuỗi cung ứng toàn cầu giúp Đài Loan trở thành một trung tâm quan trọng của ngành bán dẫn.

Samsung, có trụ sở tại Hàn Quốc, là nhà sản xuất chip lớn thứ hai thế giới. Công ty nổi tiếng với sản xuất bộ nhớ DRAM và NAND, đồng thời cung cấp dịch vụ sản xuất chip hiệu suất cao. Samsung sản xuất chip cho các thiết bị của mình, bao gồm điện thoại Galaxy, cũng như cung cấp cho các khách hàng như Qualcomm và Tesla. Samsung cũng đang đầu tư mạnh vào các công nghệ 3nm trở xuống, với tham vọng bắt kịp TSMC trong lĩnh vực sản xuất chip tiên tiến, đồng thời duy trì vị thế dẫn đầu trong ngành chip nhớ.

UMC, một công ty bán dẫn khác của Đài Loan, chiếm 6% thị phần doanh thu trong lĩnh vực sản xuất chip. Công ty chủ yếu tập trung vào công nghệ nút tiến trình trưởng thành (từ 12nm trở lên) thay vì cạnh tranh trong lĩnh vực công nghệ tiên tiến như TSMC hay Samsung. Dù không sản xuất chip tiên tiến nhất, UMC đóng vai trò quan trọng trong lĩnh vực ô tô, công nghiệp và Internet of Things (IoT), nơi không phải lúc nào cũng cần chip có hiệu suất cao nhất. Công ty đang đầu tư vào nút tiến trình 28nm và 22nm để phục vụ nhu cầu thị trường với chi phí tối ưu.

Có trụ sở tại Mỹ, GlobalFoundries là một trong những nhà sản xuất chip lớn, đặc biệt tập trung vào 5G, ô tô, hàng không vũ trụ và bảo mật. Điểm mạnh của công ty là khả năng sản xuất chip tùy chỉnh, giúp tối ưu hóa hiệu suất và bảo mật cho khách hàng. Với 6% thị phần doanh thu, GlobalFoundries đóng vai trò quan trọng trong việc đa dạng hóa chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu, giảm sự phụ thuộc vào các nhà sản xuất châu Á.

SMIC là nhà sản xuất chip lớn nhất Trung Quốc và là một phần quan trọng trong chiến lược tự chủ bán dẫn của Bắc Kinh. Với 5% thị phần toàn cầu, SMIC sản xuất nhiều loại chip cho các công ty trong nước. Tuy nhiên, do lệnh trừng phạt từ Mỹ khiến SMIC bị hạn chế tiếp cận các công nghệ bán dẫn tiên tiến, công ty gặp nhiều khó khăn trong việc phát triển các quy trình dưới 7nm. Dù vậy, SMIC vẫn tiếp tục mở rộng năng lực sản xuất và đóng vai trò quan trọng trong tham vọng trở thành cường quốc bán dẫn của Trung Quốc.

Một nhà sản xuất chip khác của Trung Quốc, Hua Hong Semiconductor, chủ yếu tập trung vào các quy trình bán dẫn trưởng thành và chuyên biệt. Với 2% thị phần toàn cầu, Hua Hong sản xuất chip quản lý năng lượng, vi điều khiển và bộ nhớ nhúng. Vai trò của Hua Hong đặc biệt quan trọng trong lĩnh vực ô tô và công nghiệp, nơi yêu cầu cao về độ ổn định và hiệu suất hơn là công nghệ tiên tiến nhất. Giống như SMIC, công ty là một phần không thể thiếu trong chiến lược phát triển ngành bán dẫn nội địa của Trung Quốc.

Thị trường bán dẫn toàn cầu tập trung chủ yếu ở một số khu vực quan trọng. Đài Loan chiếm 70% tổng doanh thu ngành với sự thống trị của TSMC và UMC. Hàn Quốc chiếm 11%, chủ yếu từ Samsung. Trung Quốc đóng góp 8% với sự hiện diện của SMIC và Hua Hong, trong khi Mỹ chiếm 6% nhờ vào GlobalFoundries.

TƯƠNG LAI CỦA NGÀNH CÔNG NGHIỆP BÁN DẪN

Ngành công nghiệp bán dẫn đang nằm trong trung tâm của các căng thẳng công nghệ và địa chính trị. Khi AI, 5G và xe tự lái tiếp tục phát triển, cạnh tranh giữa các nhà sản xuất chip hàng đầu sẽ ngày càng gay gắt. Căng thẳng Mỹ - Trung cũng làm phức tạp chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu, khiến nhiều quốc gia tìm cách tự chủ hơn.

Những xu hướng quan trọng định hình tương lai ngành bán dẫn bao gồm đầu tư vào chip AI tiên tiến, dịch chuyển chuỗi cung ứng khi Mỹ, Nhật Bản và EU đang đẩy mạnh sản xuất bán dẫn nội địa, và phát triển bền vững với nỗ lực giảm tiêu thụ năng lượng trong sản xuất chip.

Ngành công nghiệp bán dẫn là trụ cột của nền kinh tế số, và sáu nhà sản xuất chip hàng đầu đóng vai trò quan trọng trong việc định hình tương lai ngành. TSMC là công ty dẫn đầu, trong khi Samsung, UMC, GlobalFoundries, SMIC và Hua Hong đóng góp vào các mảng khác nhau trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Với nhu cầu bán dẫn ngày càng tăng, cạnh tranh sẽ tiếp tục khốc liệt, đòi hỏi các công ty phải đổi mới và thích ứng với những thay đổi công nghệ cũng như địa chính trị.