Việt Nam thu hút doanh nghiệp AI châu Âu nhờ kinh tế số bùng nổ và lao động trẻ
Với vị trí địa chiến lược, lực lượng lao động trẻ và nền kinh tế số phát triển mạnh mẽ, Việt Nam đang thu hút sự chú ý của các công ty châu Âu, đặc biệt trong lĩnh vực nghiên cứu và phát triển AI...
Các công ty châu Âu nhận thấy Việt Nam là mảnh đất màu mỡ để hợp tác nghiên cứu AI, đặc biệt trong bối cảnh EU đang tìm cách duy trì vị thế dẫn đầu ở một số phân khúc công nghệ. EU hiện chiếm 22% hoạt động robot tự hành toàn cầu và 17% thị phần dịch vụ AI, với thế mạnh trong các ngành như dược phẩm, nơi AI hứa hẹn mang lại lợi ích kinh tế hàng chục tỷ USD.
Việc tích hợp AI vào các sản phẩm kết hợp – như thuốc, thiết bị y tế và dữ liệu thời gian thực – được dự báo sẽ tạo ra giá trị 60-110 tỷ USD mỗi năm cho ngành dược phẩm và thiết bị y tế châu Âu. Những lĩnh vực này hoàn toàn có thể trở thành điểm giao thoa với Việt Nam, nơi hệ sinh thái công nghệ đang phát triển nhanh chóng.
CHÂU ÂU ĐẶT NIỀM TIN VÀO TIỀM NĂNG AI CỦA VIỆT NAM
Sự quan tâm của châu Âu không phải ngẫu nhiên. Việt Nam đã chứng minh sức hút của mình khi thu hút các tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới như Qualcomm và Samsung, với các trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D) được thiết lập tại Hà Nội. Qualcomm mở trung tâm vào năm 2020, tập trung vào 5G và IoT, trong khi Samsung đầu tư 220 triệu USD vào trung tâm R&D tại thủ đô.
Theo ông Pavel Poskakukhin, Đồng Chủ tịch Tiểu ban Kỹ thuật số của EuroCham Việt Nam, những khoản đầu tư này là minh chứng cho tiềm năng của Việt Nam như một trung tâm nghiên cứu công nghệ, và các công ty EU cũng không đứng ngoài cuộc chơi.
Vị trí địa lý chiến lược nằm ở trung tâm Đông Nam Á cùng nền kinh tế số đang bùng nổ, đã biến Việt Nam thành một điểm đến lý tưởng cho các công ty công nghệ toàn cầu. Năm 2024, kinh tế số Việt Nam được dự báo đạt 36 tỷ USD, chiếm 7,56% GDP, thể hiện động lực mạnh mẽ trong lĩnh vực công nghệ.
Điều này đặc biệt quan trọng khi các doanh nghiệp châu Âu đang tìm cách đa dạng hóa chuỗi cung ứng trước những biến động địa chính trị toàn cầu. Việt Nam, với môi trường đầu tư ổn định và lực lượng lao động trẻ, trở thành lựa chọn hàng đầu để triển khai các dự án nghiên cứu và sản xuất công nghệ cao.
Hơn nữa, Chính phủ Việt Nam đã thể hiện cam kết mạnh mẽ trong việc thúc đẩy đổi mới công nghệ thông qua các chính sách như Nghị quyết 57-NQ/TW. Nghị quyết này đặt mục tiêu đưa Việt Nam vào top 3 Đông Nam Á về nghiên cứu và phát triển AI, đồng thời trở thành trung tâm khu vực trong các ngành công nghệ chủ chốt như bán dẫn và công nghệ lượng tử.
Ông Pavel Poskakukhin cho rằng những mục tiêu đầy tham vọng này không chỉ củng cố vị thế của Việt Nam mà còn tạo niềm tin cho các nhà đầu tư châu Âu, những người đang tìm kiếm đối tác đáng tin cậy để cùng phát triển các giải pháp AI tiên tiến.
THÁCH THỨC NGUỒN NHÂN LỰC AI CHẤT LƯỢNG CAO
Theo Chỉ số Đổi mới toàn cầu 2024, Việt Nam xếp thứ 44/133 quốc gia, trong khi Chỉ số Sẵn sàng AI Chính phủ của Oxford Insights xếp Việt Nam thứ 51 toàn cầu và thứ 5 trong ASEAN. Dù vẫn còn khoảng cách với các quốc gia dẫn đầu như Singapore, những xếp hạng này cho thấy Việt Nam đang đi đúng hướng để trở thành một trung tâm AI khu vực.
Tuy nhiên, ông Pavel Poskakukhin cũng cho rằng để hiện thực hóa tiềm năng này, Việt Nam cần vượt qua một số thách thức, đặc biệt là vấn đề thiếu hụt nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực AI. Mặc dù có số lượng lớn người dùng AI sơ cấp, Việt Nam vẫn thiếu các chuyên gia sâu về AI có khả năng dẫn dắt các dự án nghiên cứu tiên tiến.
Lãnh đạo Tiểu ban Kỹ thuật số của EuroCham Việt Nam đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường giáo dục AI và mở rộng cơ hội hợp tác quốc tế để đào tạo thế hệ chuyên gia mới. Ông Pavel Poskakukhin tiết lộ rằng trong cuộc họp của EuroCham với bà Ekaterina Zaharieva, Ủy viên châu Âu phụ trách khởi nghiệp, nghiên cứu và đổi mới vào ngày 24/3/2025, các cuộc thảo luận đã khám phá các giải pháp để Việt Nam có thể tăng cường mối quan hệ hợp tác với Chương trình Horizon Europe, củng cố hơn nữa hệ sinh thái nghiên cứu và đổi mới AI của mình.
Theo đó, bà Ekaterina Zaharieva chia sẻ EU đang khám phá các con đường hợp tác cho nghiên cứu, đổi mới và quan hệ đối tác, nhằm mục đích khuyến khích Việt Nam chính thức hợp tác với Horizon Europe, mở ra cánh cửa cho sự hợp tác sâu sắc hơn trong AI và hơn thế nữa.
Kế hoạch Chiến lược Horizon Europe 2025-2027 của EU đã xác định các lĩnh vực ưu tiên như AI y tế, hợp tác giữa con người và AI và phát triển AI đạo đức, tất cả đều phù hợp với tham vọng của Việt Nam trong việc xây dựng năng lực AI.
Horizon Europe là chương trình tài trợ nghiên cứu và đổi mới hàng đầu của Liên minh châu Âu (EU), diễn ra từ năm 2021 đến năm 2027, với ngân sách lên đến 95,5 tỷ euro. Đây là chương trình kế thừa Horizon 2020, nhằm thúc đẩy sự phát triển bền vững, cạnh tranh và đổi mới công nghệ của châu Âu, đồng thời giải quyết các thách thức toàn cầu như biến đổi khí hậu, chuyển đổi số và chăm sóc sức khỏe.
Sự giao thoa giữa các ưu tiên chiến lược của EU và tham vọng công nghệ của Việt Nam tạo ra “cơ hội vàng” cho cả hai bên. Horizon Europe nhấn mạnh các lĩnh vực như sandbox quy định AI, nơi các doanh nghiệp có thể thử nghiệm công nghệ trong môi trường an toàn và phát triển AI đạo đức – những hướng đi mà Việt Nam có thể học hỏi để xây dựng hệ sinh thái công nghệ bền vững. Việc hợp tác với EU không chỉ mang lại nguồn vốn và chuyên môn mà còn giúp Việt Nam tiếp cận các tiêu chuẩn toàn cầu, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh.
