Tại sao tốc độ nghiên cứu AI của các công ty công nghệ lớn lại “chậm” hơn đội ngũ OpenAI?

Các công ty công nghệ lớn như Amazon, Google, Microsoft có tới hàng trăm, hàng nghìn chuyên gia nghiên cứu về trí tuệ nhân tạo nhưng lý do gì khiến họ chần chừ, tốc độ không so được với một nhóm nhỏ như OpenAI? Nguyên nhân chủ yếu là vì các công ty lớn như vậy họ có nhiều điều cần chú trọng và thận trọng hơn trong quá trình chuyển đổi công nghệ trí tuệ nhân tạo thành sản phẩm. 

Cơn sốt ChatGPT đã đặt ra hàng loạt câu hỏi về tương lai của trí tuệ nhân tạo, một trong số đó vẫn còn đang làm dấy lên nhiều thắc mắc ở Thung lũng Silicon: Tại sao các công ty công nghệ lớn có đội ngũ nhân viên nghiên cứu trí tuệ nhân tạo đông đảo lại không thể tạo ra được dịch vụ sáng tạo có sức ảnh hưởng như ChatGPT?

Theo dữ liệu từ Glass.ai, một công ty phân tích tới từ London cho hay, số nhân viên trực tiếp tham gia nghiên cứu trí tuệ nhân tạo từ các công ty lớn như Apple, Google, Amazon, Microsoft và Meta tổng cộng lên tới 33.000 người. Trong đó, Amazon chiếm nhiều nhân viên nghiên cứu nhất với 10.113 người, tiếp theo là Microsoft với 7.133 người và Google là 4.970. Glass.ai đã sử dụng công nghệ máy học để duyệt qua dữ liệu cá nhân của hàng nghìn nhân viên tham gia nghiên cứu trí tuệ nhân tạo trên trang web của các công ty công nghệ này và nền tảng tuyển dụng LinkedIn để lấy dữ liệu trên. Những số liệu thống kê này có thể không bao gồm các đợt sa thải được công bố gần đây của Amazon, và cũng không bao gồm cả các kỹ sư phần mềm đang thực sự làm việc về trí tuệ nhân tạo.

Con số ấy đã chứng tỏ được mức độ nghiêm túc của các công ty công nghệ lớn trong việc nghiên cứu trí tuệ nhân tạo, nhưng đồng thời nó cũng thể hiện sự chậm chạp của những gã khổng lồ trong việc phát triển các dịch vụ sử dụng công nghệ AI.

Chỉ vài tháng sau khi OpenAI ra mắt công chúng ChatGPT, chatbot thông minh nhân tạo đã trở thành dịch vụ trực tuyến phát triển nhanh nhất từ ​​​​trước đến nay, thúc đẩy cuộc chạy đua của Google và Microsoft để đưa các kỹ thuật trí tuệ nhân tạo tổng quát vào các sản phẩm phần mềm. Trong khi đó, Adobe đã ra mắt trình tạo hình ảnh AI tương tự như DALL-E 2, Snap gần đây đã phát hành một chatbot tương tự ChatGPT và công ty mẹ của Facebook là Meta đang xây dựng các "nhân vật AI" tương tự. Phần lớn các sản phẩm này được phát triển bởi nhóm chuyên gia trí tuệ nhân tạo của OpenAI, những người trước đó đã làm việc ở các công ty công nghệ lớn. Và theo Glass.ai, ở thời điểm hiện tại nhóm nhân viên ở OpenAI chỉ có 154 người. 

Rất nhiều người cho rằng, thành công của OpenAI nằm ở chỗ tiếp thị thông minh. Công ty thực sự đã mời chào các dự án ban đầu như mô hình ngôn ngữ GPT-3 và hệ thống hình ảnh tạo văn bản DALL-E 2 trong hai năm qua, nhưng trên thực tế, thành công của OpenAI nằm ở chỗ các nhà nghiên cứu chuyên nghiệp nhất có thể trực tiếp tiếp xúc với công chúng. Tuy nhiên, cách tiếp cận của OpenAI trong việc đưa công nghệ AI trực tiếp ra thị trường cũng có nhược điểm là phát hành một công cụ mạnh mẽ và chưa được thử nghiệm cho công chúng. Công ty coi vài triệu người dùng đầu tiên là thử nghiệm, có thể gây ra tác hại xã hội mà họ không ngờ tới. Có thông tin cho rằng mô hình ngôn ngữ mới nhất của OpenAI GPT-4 đã trải qua sáu tháng kiểm tra bảo mật trước khi phát hành, nhưng vẫn chưa rõ khả năng các công cụ này lan truyền thông tin sai lệch, phá vỡ sinh kế truyền thống hoặc bị kẻ xấu lạm dụng như thế nào.

OpenAI không phải là một công ty bán sản phẩm mà là một phòng thí nghiệm nghiên cứu và phát triển. Điều này có nghĩa là khi công ty phát hành ChatGPT, sản phẩm không chịu nhiều sự can thiệp của kỹ sư và giám đốc sản phẩm. Ở nhiều công ty công nghệ lớn, các kỹ sư và giám đốc sản phẩm thường can thiệp vào quá trình phát triển sản phẩm, vô tình tạo ra những nút thắt cản trở sự phát triển của công nghệ mới.

Amazon là một ví dụ điển hình cho việc thất bại trong quá trình biến thành quả nghiên cứu thành sản phẩm. Amazon đã giới thiệu Alexa, một trợ lý ảo với thế giới vào khoảng 10 năm trước, cung cấp dịch vụ miễn phí cho người dùng thông qua loa Echo. Nhưng Alexa không đạt được thành công như tưởng tượng, nó tiêu tốn hàng tỷ USD của Amazon nhưng khách hàng chỉ sử dụng sản phẩm để nghe nhạc hoặc bấm giờ. 

Tại sao các trợ lý ảo như Alexa, Siri của Apple và trợ lý Google lại bị hạn chế về chức năng, trong khi các chatbot như ChatGPT lại rất linh hoạt? Điều này là do các mô hình ngôn ngữ lớn đằng sau có thể tự động tạo văn bản dựa trên các tập dữ liệu khổng lồ có sẵn trên web. Tuy nhiên, Alexa chỉ dựa trên hệ thống chỉ huy và kiểm soát với số lượng lệnh rất hạn chế và chỉ có thể nhận ra các lệnh cố định như "bây giờ là mấy giờ".

Để đạt được bước tiến lớn trong nghiên cứu trí tuệ nhân tạo, gần đây Amazon Web Services đã hợp tác với một số công ty nổi tiếng trong lĩnh vực máy học và Stability AI đã sử dụng cơ sở điện toán đám mây của Amazon Web Services để phát triển và triển khai công cụ tạo hình ảnh của riêng mình, Stable Diffusion. Vào tháng 2 năm nay, Amazon cũng đã hợp tác với công ty khởi nghiệp trí tuệ nhân tạo Huging Face của Pháp để phát triển đối thủ cạnh tranh với ChatGPT trên Amazon Web Services. Những quan hệ đối tác này có thể mở ra một con đường chiến lược mới cho Amazon.