Trao đổi pin: Cơ hội giúp giải cứu cuộc cách mạng xe điện ở Mỹ?

Đối thủ Tesla tiên phong dịch vụ đổi pin

Nio đã xây dựng mạng lưới hơn 2.000 trạm đổi pin tại Trung Quốc.

Trao đổi pin, trong đó pin EV đã cạn được thay thế bằng pin đã sạc đầy trong một quá trình có thể mất chưa đầy năm phút, có thể mang lại giải pháp. Đó là cách tiếp cận đang được một trong những đối thủ lớn nhất Trung Quốc của Tesla sử dụng.

Nio được thành lập bởi doanh nhân William Li – đôi khi còn được gọi là “Elon Musk của Trung Quốc” – vào năm 2014 đã xây dựng mạng lưới hơn 2.000 trạm đổi pin ở Trung Quốc.

Công ty cho phép khách hàng mua ô tô mà không phải trả toàn bộ chi phí pin, sau đó tính phí thuê bao hàng tháng để họ chỉ cần đổi đã cạn bất cứ khi nào hết pin.

Phó chủ tịch cấp cao Fei Shen nói, ngoài việc giảm chi phí ban đầu của một chiếc ô tô điện, hệ thống đổi pin của Nio còn có những lợi ích khác.

Ông nói: “Tại các khu vực của Trung Quốc, nơi các trạm đổi pin khá phổ biến, người dùng có thể nâng cấp pin từ 75 kilowatt giờ lên 100 kilowatt giờ chỉ với 50 nhân dân tệ (7 USD) mỗi ngày. Những gì chúng tôi nhận thấy là nhiều người dùng sẽ mua hoặc thuê ô tô có pin 75 kilowatt giờ thay vì pin 100 kilowatt giờ này vì giá thấp hơn. Khi họ đi những chuyến đi xa, như về quê, họ có thể nâng cấp lên pin đường dài tại một trong các trạm trao đổi của chúng tôi".

Chiến lược hoán đổi pin của Nio đã thu hút được sự chú ý trên thị trường xe điện Trung Quốc cạnh tranh khốc liệt trong những tháng gần đây, khi công ty ký thỏa thuận với các nhà sản xuất xe điện đồng hương Geely, JAC và Chery để cùng phát triển công nghệ hoán đổi pin.

Tuy nhiên, nó vẫn đắt hơn nhiều so với sạc thông thường, Shen nói rằng chỉ có khoảng 20% "trạm hoán đổi" của Nio hòa vốn và công ty vẫn chưa kiếm được lợi nhuận.

Mặc dù vậy, Nio đang có kế hoạch mở rộng đáng kể hoạt động của mình, bao gồm cả bên ngoài Trung Quốc. Công ty đã thiết lập 30 trạm đổi pin ở châu Âu và đang có kế hoạch tung ra một loạt xe điện mới giá cả phải chăng nhằm nỗ lực thúc đẩy doanh số bán hàng ở lục địa này.

Thách thức của Mỹ

William Li, CEO và đồng sáng lập của công ty xe điện Nio của Trung Quốc.

Các trạm đổi pin của Nio có quy mô bằng một tiệm rửa xe nhỏ thực tế khó có thể sớm xuất hiện trên đường phố Mỹ, khi các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc phần lớn đã bị loại khỏi thị trường Mỹ do mức thuế cao.

Đó là một đòn giáng mạnh vào người tiêu dùng Mỹ, những người đã bắt đầu quay lưng lại với xe điện trong bối cảnh thiếu các lựa chọn hợp lý cũng như lo ngại về mức sạc và phạm vi hoạt động.

Các chuyên gia nói rằng việc hoán đổi pin mang lại giải pháp cho nhiều mối lo ngại đó về mặt lý thuyết.

Dylan Khoo, nhà phân tích tại ABI Research cho biết: “Từ quan điểm thuần túy công nghệ, nó là liều thuốc chữa bách bệnh. Nó giải quyết tất cả những vấn đề lớn mà mọi người gặp phải với xe điện”.

Ông chỉ ra rằng các bộ sạc pin cắm mạnh nhất vẫn mất 20 phút để sạc EV lên tới 80%, với nhiều trạm đổi pin có thể đổi pin đã sạc đầy dưới 5 phút.

John Helfton, giáo sư kỹ thuật tại Đại học George Washington, cho rằng mạng lưới các trạm đổi pin trên toàn quốc tại Mỹ sẽ xóa bỏ nỗi lo về phạm vi hoạt động một cách hiệu quả và khiến việc sạc xe điện trở nên đơn giản như đổ xăng.

Tuy nhiên, ông nói việc hoán đổi pin phải đối mặt với một triển vọng khó khăn hơn ở Mỹ so với ở Trung Quốc, với số lượng xe điện được bán ở Trung Quốc có nghĩa là các nhà sản xuất ô tô có thể xây dựng mạng lưới trao đổi của riêng mình mà không cần phụ thuộc vào các thỏa thuận nổi bật với đối thủ của họ.

Trung Quốc có quy mô lớn hơn về số lượng xe điện được bán ra, đến nỗi bất kỳ nhà sản xuất ô tô nào sản xuất một loại xe cụ thể, họ thực sự có thể thiết kế chiếc xe của mình để có thể thay thế được và họ không nhất thiết phải có pin hoạt động với các loại xe khác.

Helfton nói thêm rằng các liên kết giao thông đô thị hiệu quả của Trung Quốc có nghĩa là xe điện sẽ ít cần pin tăng cường phạm vi hoạt động hơn so với ở Mỹ rải rác hơn, điều này khiến việc hoán đổi pin trở nên dễ dàng hơn nhiều.

Ông nói: “Không ai cần phải lái một chiếc ô tô đi 300 dặm ở Trung Quốc. Đó là một ý tưởng điên rồ. Và điều đó có nghĩa là bạn có thể mua một cục pin nhỏ hơn nhiều, dễ dàng thay thế hơn nhiều”.

Chia sẻ để thành công

Công nghệ hoán đổi pin phong phú hứa hẹn sẽ thay thế pin EV trong vòng chưa đầy năm phút. 

Khoo cho rằng việc thiết lập mạng lưới trao đổi pin ở Mỹ sẽ đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ giữa các nhà sản xuất ô tô Mỹ, những người sẽ phải đồng ý sử dụng pin có kích thước và thiết kế tương tự. Rất nhiều nhà sản xuất ô tô ở phương Tây có thái độ bảo vệ và phòng thủ hơn một chút. Họ muốn có nhiều quyền sở hữu hơn và họ không nhất thiết phải cảm thấy thoải mái khi chia sẻ mạng lưới lớn này vì pin thực sự là thành phần quan trọng quyết định của xe điện.

Ngay cả Nio, công ty đã đi tiên phong về công nghệ và thuyết phục đã khiến nhiều đối thủ của mình nhảy vào cuộc, thừa nhận rằng đây là một bước nhảy vọt lớn đối với nhiều nhà sản xuất ô tô.

Tiến sĩ Shen cho biết: “Việc hoán đổi pin không phải là một sự đổi mới đơn giản. Đó là một sự đổi mới nặng nề vì việc trao đổi pin có mối liên hệ chặt chẽ với thiết kế xe và mẫu xe bán hàng”.

Ông nói thêm: “Ngay cả ở Trung Quốc, nơi chúng tôi đã hợp tác với các nhà sản xuất ô tô khác, không dễ để họ đưa ra quyết định hợp tác với Nio về việc đổi pin”.

Một công ty Mỹ cho biết họ có giải pháp cho vấn đề này là công ty khởi nghiệp Ample ở California.

Công ty có trụ sở tại San Francisco đã phát triển các trạm đổi pin có thể đổi pin đã sạc đầy trong 5 phút, công ty cho hay có thể điều chỉnh để hoạt động với mọi loại xe điện, bất kể loại pin nào.

John De Souza, người đồng sáng lập Ample nói; “Nếu bạn đến một nhà sản xuất ô tô và nói rằng cách bạn làm việc với chúng tôi là xây dựng lại tất cả những chiếc ô tô của bạn, đó là một yêu cầu cao”.

Ample, trong tương lai có kế hoạch tính phí đăng ký pin cho người dùng để sử dụng các trạm đổi pin của mình, có các trạm đổi pin hoạt động ở Tây Ban Nha, Nhật Bản và California, nơi họ chủ yếu làm việc với các nhà cung cấp đội xe như Uber.

Cách tiếp cận của công ty trong việc hoán đổi pin đang bắt đầu thu hút được sự chú ý của các nhà sản xuất ô tô lớn, với việc Stellantis đạt được thỏa thuận với Ample để cung cấp năng lượng cho đội xe Fiat 500e của họ ở Tây Ban Nha như một phần của dịch vụ chia sẻ ô tô.

Nếu quan hệ đối tác thành công, nó có thể mở rộng sang Mỹ trong tương lai, với việc Fiat 500e sẽ ra mắt tại các bang trong năm nay và De Souza xác nhận rằng hai công ty đang xem xét mở rộng quan hệ đối tác sang các thị trường khác, bao gồm cả Mỹ.

Ample tin công nghệ này có thể giúp người tiêu dùng tiết kiệm thời gian và rắc rối khi sử dụng máy bơm sạc, đồng thời giảm chi phí ban đầu của xe điện.

Đó là điều mà De Souza nghĩ sẽ rất cần thiết nếu xe điện sẽ thay thế ô tô chạy xăng ở Mỹ.

Ông nói: “Cách duy nhất để bạn thực hiện quá trình chuyển đổi hàng loạt từ xe xăng sang điện là nếu bạn có thể thực hiện và làm cho việc sạc pin trở nên thuận tiện và rẻ như xăng”.