Trung Quốc đang định hình lại hệ thống năng lượng mới của toàn cầu
Thanh Minh
09/10/2025
Chia sẻ
Xuất khẩu công nghệ xanh Trung Quốc đạt kỷ lục 20 tỷ USD/tháng, mở rộng mạnh mẽ sang các nước đang phát triển…
Theo báo cáo mới công bố của tổ chức tư vấn năng lượng có trụ sở tại Anh – Ember, Trung Quốc đang từng bước định hình “nền tảng của hệ thống năng lượng mới” toàn cầu, nhờ vào năng lực sản xuất và xuất khẩu mạnh mẽ trong lĩnh vực công nghệ sạch.
Tháng 8 vừa qua, kim ngạch xuất khẩu công nghệ xanh của Trung Quốc đã đạt mức kỷ lục 20 tỷ USD – một con số chưa từng có, phản ánh nhu cầu bùng nổ đối với các sản phẩm năng lượng sạch trên toàn thế giới.
“Cầu đối với các công nghệ sạch đang tăng vọt, khi ngày càng nhiều quốc gia nhận ra lợi ích của chúng - từ nguồn điện giá rẻ đến phương tiện giao thông tiết kiệm chi phí”, chuyên gia phân tích Euan Graham của Ember nhận định.
CÔNG NGHỆ SẠCH TRUNG QUỐC TRỞ THÀNH NỀN TẢNG CỦA “HỆ THỐNG NĂNG LƯỢNG MỚI”
Báo cáo cho thấy, nhờ khả năng giảm giá nhanh chóng của các công nghệ như pin lưu trữ và tấm quang điện mặt trời, Trung Quốc đang đẩy nhanh tốc độ phổ cập năng lượng sạch ở nhiều khu vực, đặc biệt là tại Đông Nam Á, Mỹ Latin và châu Phi. Khi chi phí sản xuất tiếp tục giảm, các nước đang phát triển - vốn chịu áp lực về chi phí năng lượng - đang trở thành những thị trường tăng trưởng mạnh nhất cho công nghệ Trung Quốc.
Chỉ riêng trong tám tháng đầu năm 2025, hơn một nửa mức tăng trưởng xuất khẩu xe điện (EV) của Trung Quốc – khoảng 51% – đến từ các quốc gia ngoài khối Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD). Các nền kinh tế mới nổi đóng vai trò quan trọng trong sự bùng nổ này, khi họ tìm kiếm các giải pháp năng lượng giá rẻ, bền vững và ít phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch.
Tại Đông Nam Á, xuất khẩu của Trung Quốc sang khối ASEAN đã tăng tới 75% trong tám tháng đầu năm nay, theo Ember. Trong đó, Indonesia nổi lên là thị trường nhập khẩu xe điện Trung Quốc lớn nhất khu vực và đứng thứ chín toàn cầu – minh chứng cho sức hút ngày càng mạnh mẽ của các dòng xe điện giá rẻ mang thương hiệu Trung Quốc.
Không chỉ tại châu Á, xuất khẩu xe điện của Trung Quốc sang châu Phi cũng tăng gần gấp ba lần, dẫn đầu là Maroc và đặc biệt là Nigeria – nơi doanh số xe điện nhập khẩu từ Trung Quốc tăng gấp sáu lần so với năm trước. Cùng lúc, xuất khẩu sang Trung Đông tăng 72%, còn khu vực Mỹ Latin và Caribbean cũng ghi nhận mức tăng 11%.
“Công nghệ điện tử và năng lượng của Trung Quốc đang trở thành nền tảng của hệ thống năng lượng toàn cầu mới, khi chi phí liên tục giảm thúc đẩy tốc độ tăng trưởng chưa từng có, đặc biệt tại các nền kinh tế mới nổi”, nhóm chuyên gia của hãng nghiên cứu Ember viết trong báo cáo.
TRUNG QUỐC ĐANG TẠO RA NỀN TẢNG CHO HỆ THỐNG NĂNG LƯỢNG MỚI CỦA THẾ KỶ 21
Điều đáng chú ý là giá trị xuất khẩu tăng mạnh trong bối cảnh giá công nghệ giảm sâu, cho thấy nhu cầu thực tế đang tăng nhanh hơn mức giá giảm. Ví dụ, giá tấm pin năng lượng mặt trời đã giảm hơn 80% trong thập kỷ qua. Riêng tháng 8/2025, Trung Quốc đã xuất khẩu tới 46 gigawatt thiết bị điện mặt trời – mức cao kỷ lục, tương đương công suất năng lượng mặt trời hiện nay của toàn bộ nước Úc.
Tuy nhiên, sự cạnh tranh khốc liệt trong ngành cũng khiến giá trị xuất khẩu giảm so với trước. Ember ghi nhận giá trị xuất khẩu tấm pin của Trung Quốc đã giảm 47% tính theo USD kể từ đỉnh điểm vào tháng 3/2023, do tình trạng dư thừa nguồn cung và “cuộc chiến giá” ngày càng gay gắt trong nước.
Song song với lĩnh vực năng lượng mặt trời, công nghệ pin lưu trữ và xe điện đang trở thành “động cơ” chính cho tăng trưởng xuất khẩu của Trung Quốc. Theo Ember, chi phí sản xuất pin lithium-ion đã giảm mạnh – từ gần 500 USD/kWh vào năm 2014 xuống dưới 100 USD/kWh vào năm 2024. Nhờ vậy, xe điện và hệ thống lưu trữ năng lượng trở nên rẻ hơn, dễ tiếp cận hơn, đặc biệt ở các thị trường mới nổi.
Trong tám tháng đầu năm 2025, xuất khẩu xe điện của Trung Quốc tăng 26%, còn pin tăng 23% so với cùng kỳ năm trước. Hai lĩnh vực này hiện chiếm tỷ trọng ngày càng lớn trong tổng giá trị xuất khẩu công nghệ sạch của nước này, phản ánh quá trình chuyển dịch nhanh chóng từ mô hình “sản xuất cho trong nước” sang “xuất khẩu dẫn dắt”.
Ember đánh giá rằng đà tăng trưởng mạnh của công nghệ xanh Trung Quốc không chỉ giúp các nước đang phát triển tiếp cận năng lượng sạch với chi phí thấp, mà còn đang góp phần định hình lại chuỗi cung ứng năng lượng toàn cầu. Khi giá công nghệ giảm, nhu cầu tăng mạnh và thị trường mới nổi mở rộng, Trung Quốc đang củng cố vị thế là trung tâm của cuộc cách mạng năng lượng toàn cầu – một “công xưởng xanh” đang tạo ra nền tảng cho hệ thống năng lượng mới của thế kỷ 21.
Rác thải điện tử chứa khoáng sản quý đang gia tăng, cần thiết kế bền vững và quy trình mua sắm hiệu quả để giảm thiểu tác động môi trường.
Báo cáo Winter AI Safety Index 2025 chỉ ra rằng các công ty AI lớn như OpenAI và Google DeepMind không có chiến lược đáng tin cậy để kiểm soát rủi ro siêu trí tuệ.
Horizon Quantum công bố máy tính lượng tử thương mại đầu tiên tại Singapore, đánh dấu bước tiến quan trọng trong lĩnh vực công nghệ cao.
DeepSeek công bố mô hình V3.2 với khả năng cạnh tranh mạnh mẽ, đạt thành tích cao trong kiểm tra toán học quốc tế, tối ưu hóa hiệu suất tính toán.
Tại Tuần lễ Khoa học VinFuture 2025, các nhà khoa học giới thiệu bốn đột phá trong robot, y học và nông nghiệp thông minh, mở ra tương lai mới cho nhân loại.
Baidu đang nổi lên như đối thủ chính trong ngành chip AI tại Trung Quốc, với mảng chip Kunlunxin dự kiến tăng trưởng mạnh mẽ trong bối cảnh thiếu hụt nguồn cung.
Startup Holocare phát triển công nghệ VR giúp bác sĩ phẫu thuật mô phỏng cơ quan 3D, nâng cao hiệu quả và an toàn trong ca mổ.
Nhóm sinh viên Texas phát triển robot FireBot giúp lính cứu hỏa thu thập thông tin trong đám cháy, chịu nhiệt lên đến 650°C, nâng cao an toàn cứu hộ.
NTT và Toshiba đã chứng minh khả năng điều khiển nhà máy từ 300km, mở ra giải pháp mới cho ngành sản xuất Nhật Bản giữa tình trạng thiếu lao động.
Dự báo tác động của AI đến việc làm qua lăng kính kinh nghiệm từ Internet, từ chuyển đổi nghề nghiệp đến sự xuất hiện công việc mới.