Thậm chí, theo Wall Street Journal, sự khát khao vô độ của các ông lớn công nghệ đối với các tài năng AI “đang đe dọa giết chết con gà đẻ trứng vàng của chính họ”. Các công ty công nghệ đang chi hàng tỷ đô la để trả lương cho các nhà nghiên cứu AI và sử dụng những chiến thuật “không chính thống” nhằm thu hút những bộ não sáng giá nhất.

Những động thái này có thể giúp họ ngắn hạn trong cuộc chiến tranh giành ngôi vị thống trị AI, nhưng cũng có thể làm kìm hãm động cơ đổi mới ở Silicon Valley.

THAY VÌ MUA LẠI STARTUP, BIG TECH LẠI “CÂU” NHÀ SÁNG LẬP VÀ CÁC TÀI NĂNG AI 

Bên cạnh những lời chào mời việc làm trị giá lên đến 1 tỷ đô la, Microsoft, Meta, Amazon và công ty mẹ của Google là Alphabet đều đã tham gia vào một “biến thể” của cái được gọi là "thuê ngược acquihire". Nghĩa là, thay vì mua lại các startup, Big Tech đã tuyển dụng các nhà sáng lập và các nhà nghiên cứu AI hàng đầu – hoặc cấp phép công nghệ của startup – và để lại phần vỏ rỗng của các startup đó để chúng tự tìm sứ mệnh mới hoặc bị mua lại bởi một ai khác.

Microsoft đã làm điều này với Inflection AI vào năm ngoái, đưa CEO Mustafa Suleyman về quản lý mảng kinh doanh AI Copilot, và trả 650 triệu USD phí cấp phép cho công ty. Meta đã làm tương tự vào tháng 6 với Scale AI – chuyên gia về gắn nhãn dữ liệu AI – bằng cách đề xuất đầu tư 14,8 tỷ USD vào công ty để đổi lấy CEO Alexandr Wang và một nhóm nhân viên của Scale.

Những động thái như vậy phù hợp với nhu cầu của các công ty công nghệ hàng đầu ở thời điểm hiện tại. Các vụ tuyển dụng được thực hiện nhanh chóng trong cuộc đua AI mà các công ty coi là cơ hội một lần trong đời.

Chiến lược tương đối đơn giản. Trong đó, các Big Tech nhận được những tài năng và công nghệ họ muốn mà không phải đối mặt với rắc rối của việc sáp nhập sau khi mua lại. Và có lẽ quan trọng nhất, những chiến thuật này không cần phải có sự phê duyệt từ cơ quan quản lý, trong thời đại mà tất cả các công ty đều đang bị giám sát chống độc quyền dưới một hình thức nào đó.

Cũng có những động lực từ phía startup. Các nhà nghiên cứu bị "săn trộm" trong một số trường hợp nhận được mức lương ngang với vận động viên chuyên nghiệp. Các nhà đầu tư mạo hiểm phần lớn không nhận được lợi nhuận lớn từ những thỏa thuận này, nhưng họ cũng không hoàn toàn mất trắng.

THÁCH THỨC NỀN TẢNG VĂN HÓA ĐỔI MỚI SÁNG TẠO CỦA SILICON VALLEY

Vấn đề là những động thái này đang thách thức nền tảng văn hóa của Silicon Valley.

Bời vì, từ xưa đến nay, truyền thông của Silicon Valley luôn dựa trên việc chấp nhận rủi ro khổng lồ với hy vọng nhận được phần thưởng tương xứng. Hầu hết các startup đều thất bại, nhưng những startup thành công có thể đạt được thành công vượt bậc, tạo ra lợi nhuận gấp trăm lần hoặc hơn cho các nhà đầu tư mạo hiểm và làm giàu cho nhân viên – nhiều người trong số họ bị thu hút bởi lời hứa về cổ phần.

Đó là một công việc đặc biệt rủi ro đối với nhân viên cấp dưới của các startup được đầu tư mạo hiểm, những người bị ràng buộc vào thành công của chỉ một công ty duy nhất, chứ không phải một danh mục đa dạng.

Nhưng đối với nhiều nhân viên của các startup bị rỗng ruột trong các vụ "thuê ngược acquihire" hoặc bị bỏ qua trong các đợt tuyển dụng rầm rộ của Big Tech, phần thưởng không hề hấp dẫn.

Khi Google "rút ruột" startup Windsurf trong một thỏa thuận trị giá 2,4 tỷ USD vào tháng 7, một số nhân viên còn lại đã “khóc trong văn phòng của startup”. Phần còn lại của công ty nhanh chóng bị một startup AI khác mua lại, nhưng những nhân viên đó gần như chắc chắn không nhận được khoản tiền lớn như họ mong đợi. Trước thỏa thuận với Google, OpenAI đã đàm phán mua Windsurf với giá 3 tỷ USD trong một thương vụ mua lại tiêu chuẩn của Silicon Valley.

Việc một loạt nhân viên công nghệ mất cơ hội nhận khoản tiền lớn có thể không có vẻ gì quan trọng. Nhưng cỗ máy đổi mới của Silicon Valley chỉ hoạt động nếu có một đội ngũ những người không phải là nhà sáng lập hoặc nhà nghiên cứu hàng đầu để vận hành các bánh răng, những nhân viên xử lý bán hàng, tiếp thị, nhân sự hoặc là thành viên của các đội ngũ kỹ thuật lớn. Đó chính là những người đang bị thiệt thòi.

"Có rất nhiều nhân viên đã tin vào hệ thống này, và lịch sử cũng như truyền thống là họ đến đây, cố gắng tạo ra thứ gì đó có giá trị và nếu thành công, mọi người đều thắng”, Jon Sakoda, đối tác sáng lập của Decibel – một công ty đầu tư mạo hiểm – nói. "Nếu họ nghĩ mình có cổ phần trong công ty nhưng thực tế không phải vậy, thì sẽ có sự mất lòng tin".

Nếu xu hướng "thuê ngược acquihire" tiếp tục, có khả năng hợp lý là nhiều người vốn dũng cảm tham gia một startup rủi ro sẽ cân nhắc kỹ hơn các lựa chọn khác. Họ có thể trực tiếp đến với các công ty công nghệ lớn, điều này có thể an toàn hơn cho bản thân nhưng sẽ làm cho nguồn tài năng startup trở nên cạn kiệt hơn.

Microsoft, Alphabet, Meta và Amazon tổng cộng đã mua lại hơn 100 công ty kể từ năm 2020, và đầu tư vào hàng trăm công ty khác, theo số liệu của Dealogic.

Android hầu như chưa phải là cái tên quen thuộc khi Google mua nó với giá 50 triệu USD vào năm 2005, nhưng nó đã trở thành trung tâm của chiến lược điện thoại di động của công ty. Việc Amazon mua Annapurna Labs với giá 350 triệu đô la vào năm 2015 đã đặt nền tảng cho nỗ lực chip tùy chỉnh rộng lớn của họ.

Trong cơn sốt AI hiện tại, có thể hiểu tại sao các Big Tech lại sử dụng chiến lược “tuyển dụng ngược”. Nhưng mỗi lần họ làm vậy, họ lại làm xói mòn chính nền văn hóa startup đã biến Silicon Valley thành nguồn đổi mới công nghệ vô song.