Cơ quan Năng lượng Quốc tế: Doanh số bán xe điện sẽ “tăng trưởng mạnh mẽ” năm 2024

Nam Nguyễn

25/04/2024

Bất chấp những thách thức ngắn hạn ở một số thị trường, dựa trên các chính sách hiện nay, gần 1 trong 3 ô tô trên đường ở Trung Quốc vào năm 2030 sẽ là xe điện và gần 1 trong 5 ở cả Mỹ và Liên minh Châu Âu.

Theo Báo cáo toàn cầu hàng năm mới nhất của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), hơn 1/5 số ô tô bán ra trên toàn thế giới trong năm nay dự kiến sẽ là xe điện, với nhu cầu tăng cao dự kiến trong thập kỷ tới sẽ làm thay đổi ngành công nghiệp ô tô toàn cầu và giảm đáng kể mức tiêu thụ dầu cho vận tải đường bộ.

Báo cáo được công bố mới đây cho thấy doanh số bán ô tô điện toàn cầu dự kiến sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ vào năm 2024, đạt khoảng 17 triệu chiếc vào cuối năm nay. Trong quý đầu tiên, doanh số bán hàng tăng khoảng 25% so với cùng kỳ năm 2023, tương tự như tốc độ tăng trưởng được thấy trong cùng kỳ năm trước, nhưng từ cơ sở lớn hơn. Số lượng ô tô điện bán ra trên toàn cầu trong 3 tháng đầu năm nay gần tương đương với số lượng bán ra trong cả năm 2020.

Năm 2024, doanh số bán ô tô điện ở Trung Quốc dự kiến sẽ tăng vọt lên khoảng 10 triệu chiếc, chiếm khoảng 45% tổng doanh số bán ô tô tại nước này.

Tại Mỹ, khoảng 1 trong 9 chiếc ô tô được bán ra được dự đoán là xe điện - trong khi ở châu Âu, mặc dù triển vọng chung về doanh số bán xe du lịch nhìn chung yếu kém và việc loại bỏ trợ cấp ở một số quốc gia, ô tô điện vẫn được coi là đại diện cho khoảng 1 trong 4 chiếc xe được bán.

Sự tăng trưởng này được xây dựng dựa trên mức kỷ lục vào năm 2023. Năm ngoái, doanh số bán ô tô điện toàn cầu đã tăng 35% lên gần 14 triệu chiếc. Trong khi nhu cầu vẫn chủ yếu tập trung ở Trung Quốc, Châu Âu và Mỹ, tốc độ tăng trưởng cũng tăng lên ở một số thị trường mới nổi như Việt Nam và Thái Lan, nơi ô tô điện chiếm lần lượt 15% và 10% tổng số ô tô bán ra.

Đầu tư đáng kể vào chuỗi cung ứng xe điện, hỗ trợ chính sách liên tục và việc giảm giá xe điện cũng như pin dự kiến sẽ tạo ra những thay đổi đáng kể hơn nữa trong những năm tới. Báo cáo nhận thấy rằng theo các thiết lập chính sách hiện nay, mọi chiếc ô tô khác được bán trên toàn cầu đều sẽ chạy bằng điện vào năm 2035.

Trong khi đó, nếu các cam kết về năng lượng và khí hậu đã công bố của các quốc gia được đáp ứng đầy đủ và đúng thời hạn, thì hai trong số ba chiếc ô tô được bán sẽ là xe điện vào năm 2035. Trong kịch bản này, sự gia tăng nhanh chóng của các loại xe điện – từ ô tô đến xe tải, xe tải, xe buýt, xe hai và ba bánh – sẽ tránh được nhu cầu khoảng 12 triệu thùng dầu mỗi ngày, ngang bằng với nhu cầu đường bộ vận tải ở Trung Quốc và Châu Âu cộng lại.

Giám đốc điều hành IEA Fatih Birol cho biết: “Dữ liệu của chúng tôi cho thấy rõ đà tăng trưởng liên tục của ô tô điện, mặc dù ở một số thị trường nó mạnh hơn những thị trường khác. Thay vì giảm dần, cuộc cách mạng xe điện toàn cầu dường như đang chuẩn bị cho một giai đoạn tăng trưởng mới. Làn sóng đầu tư vào sản xuất pin cho thấy chuỗi cung ứng xe điện đang tiến lên để đáp ứng kế hoạch mở rộng đầy tham vọng của các nhà sản xuất ô tô. Do đó, tỷ lệ xe điện trên đường dự kiến sẽ tiếp tục tăng nhanh. Chỉ dựa trên các chính sách hiện nay, gần 1/3 số ô tô trên đường ở Trung Quốc vào năm 2030 sẽ là xe điện và gần 1/5 ở cả Mỹ và Liên minh Châu Âu. Sự thay đổi này sẽ có tác động lớn đến cả ngành công nghiệp ô tô và ngành năng lượng”.

Báo cáo cho thấy các nhà sản xuất đã thực hiện các bước quan trọng để thực hiện tham vọng tăng cường xe điện của các chính phủ, bao gồm cả việc đưa ra các cam kết tài chính quan trọng.

Nhờ mức đầu tư cao trong 5 năm qua, năng lực sản xuất pin cho xe điện của thế giới có vị thế tốt để theo kịp nhu cầu, ngay cả khi nó tăng mạnh trong thập kỷ tới. Báo cáo nhấn mạnh tốc độ chuyển đổi sang xe điện có thể không nhất quán và sẽ phụ thuộc vào khả năng chi trả.

Tại Trung Quốc, hơn 60% ô tô điện được bán vào năm 2023 đã có giá mua rẻ hơn so với những chiếc ô tô tương đương thông thường. Tuy nhiên, tại châu Âu và Mỹ, giá mua ô tô động cơ đốt trong nhìn chung vẫn rẻ hơn, mặc dù cạnh tranh thị trường ngày càng gay gắt và công nghệ pin cải tiến dự kiến sẽ giảm giá trong những năm tới. Ngay cả khi giá trả trước cao, chi phí vận hành xe điện thấp hơn có nghĩa là khoản đầu tư ban đầu sẽ thu hồi vốn theo thời gian.

Xuất khẩu ô tô điện ngày càng tăng từ các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc, vốn chiếm hơn một nửa tổng doanh số bán ô tô điện vào năm 2023, có thể gây thêm áp lực giảm giá mua. Các công ty Trung Quốc, cũng đang thiết lập cơ sở sản xuất ở nước ngoài, đã chứng kiến doanh số bán hàng mạnh mẽ của các mẫu xe giá cả phải chăng hơn ra mắt vào năm 2022 và 2023 tại thị trường nước ngoài. Điều này nhấn mạnh rằng thành phần của các nền kinh tế sản xuất xe điện chính đang khác biệt đáng kể so với ngành công nghiệp ô tô truyền thống.

Theo báo cáo, tốc độ tăng trưởng doanh số bán xe điện là rất quan trọng để tiếp tục tăng trưởng. Số lượng điểm sạc công cộng được lắp đặt trên toàn cầu đã tăng 40% vào năm 2023 so với năm 2022 và tốc độ tăng trưởng của bộ sạc nhanh vượt xa tốc độ tăng trưởng của bộ sạc chậm hơn. Tuy nhiên, để đáp ứng mức độ triển khai xe điện theo cam kết của chính phủ, mạng lưới sạc cần tăng gấp sáu lần vào năm 2035. Đồng thời, hỗ trợ chính sách và lập kế hoạch cẩn thận là điều cần thiết để đảm bảo nhu cầu điện từ việc sạc điện tăng lên không làm quá tải lưới điện.