Chính phủ Mexico đóng “cửa sau” của ô tô nhập khẩu từ Trung Quốc vào Mỹ

Hoàng Lâm

20/04/2024

Dưới áp lực của Mỹ, chính phủ liên bang Mexico đang từ chối đưa ra các ưu đãi cho các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc muốn xây dựng nhà máy ở nước này.

Theo một báo cáo mới từ Reuters, chính phủ liên bang Mexico đang từ chối đưa ra các ưu đãi cho các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc muốn xây dựng nhà máy ở Mexico, trước áp lực từ Mỹ.

Hãng thông tấn này cho biết các quan chức Mexico đã nói với đại diện BYD rằng họ sẽ không đưa ra các khuyến khích liên bang để xây dựng nhà máy ở Mexico, một thông lệ phổ biến của chính phủ liên bang để thu hút đầu tư. Một số ưu đãi này bao gồm đất, nước và điện miễn phí hoặc chi phí thấp. Ngoài ra, chính phủ Mexico cũng sẽ tạm dừng tất cả các cuộc họp trong tương lai với các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc khác.

Trong ba năm qua, hơn 20 nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đã bắt đầu hoạt động tại Mexico. Một số công ty trong số này như BYD, Chery, SAIC Motors và Great Wall Motors, có ý định xây dựng nhà máy ở Mexico, nhích gần hơn với Mỹ. Mexico cũng được các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc coi là đối tác quan trọng nhờ hiệp định thương mại tự do với Mỹ, điều này có thể miễn cho họ phải trả khoản thuế khổng lồ 27,5% mà xe do Trung Quốc sản xuất phải đối mặt. Hiệp định Mỹ-Mexico-Canada (USMCA) quy định rằng 75% phương tiện phải được sản xuất ở Bắc Mỹ để nhà sản xuất tránh phải trả thuế nhập khẩu và 70% thép và nhôm phải có nguồn gốc từ khu vực này.

Trước đây, Mexico đã cung cấp toàn bộ gói hỗ trợ của chính phủ cho các nhà sản xuất ô tô nước ngoài từ General Motors đến BMW, chẳng hạn như miễn phí đất, nước và điện để thu hút tạo việc làm mới, có tay nghề cao ở nhiều khu vực khác nhau.

Vào tháng 2 năm 2024, Nikkei đưa tin BYD đang xem xét ý tưởng xây dựng một nhà máy ở Mexico, cụ thể là thành lập một trung tâm xuất khẩu sang Mỹ.

Trong vài tháng qua, Mỹ đã thực hiện các biện pháp nghiêm ngặt để ngăn chặn xe điện Trung Quốc vào bờ biển nước này. Tổng thống Biden đã mở một cuộc điều tra về “ô tô thông minh” do Trung Quốc sản xuất, với lý do tiềm ẩn những rủi ro an ninh quốc gia. Các quan chức Mỹ lo ngại xe điện Trung Quốc sẽ sử dụng hệ thống hỗ trợ lái xe tiên tiến của họ để theo dõi người Mỹ.

Phát biểu tại một sự kiện vào tháng trước, Đại sứ Thương mại Mỹ Katherine Tai cho biết Mỹ sẽ đối mặt với thách thức hiện hữu từ Trung Quốc trong ngành ô tô và nói thêm rằng Mỹ sẽ làm việc với các đối tác thương mại và các nước láng giềng.

Mexico hiện là nước xuất khẩu hàng đầu sang Mỹ, quốc gia Mỹ Latinh đang phải đối mặt với áp lực cực lớn từ nước láng giềng phía bắc trong việc giữ khoảng cách với các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc. Hiện tại không có nhà sản xuất ô tô Trung Quốc nào ở Mỹ, nhưng Polestar, thuộc sở hữu của Geely, sản xuất Polestar 2 tại Trung Quốc. Ford và General Motors cũng nhập khẩu xe từ Trung Quốc. Những mặt hàng này không bị chính quyền của Tổng thống Biden điều tra.

Mexico, Canada và Mỹ dự kiến gặp nhau vào tháng 7 năm 2026 để xem xét USMCA, tạo cơ hội cho cả ba nước thực hiện các thay đổi đối với thỏa thuận trước khi gia hạn thêm 16 năm nữa. Theo Reuters, các quan chức Mexico lo ngại Mỹ có thể thực hiện những thay đổi lớn đối với thỏa thuận và ảnh hưởng đến mối quan hệ thương mại của Mexico.

Trước đó, Brian Wu, phó chủ tịch điều hành của Chery Mexico, cho biết thương hiệu này có kế hoạch bắt đầu hoạt động tại thị trường Mỹ nhưng từ chối chia sẻ khi nào điều đó sẽ xảy ra. Chery đã lên kế hoạch xây dựng một nhà máy sản xuất 400.000 xe ở Mexico và sẽ bắt đầu xây dựng vào cuối năm ngoái, nhưng chưa có thông báo nào được đưa ra. Mới đây, Great Wall Motors cho biết họ sẽ tiết lộ địa điểm đặt nhà máy ở Mexico vào cuối năm nay.

Mức thuế 27,5% hiện nay đối với ô tô nhập khẩu từ Trung Quốc do Chính quyền Trump áp dụng đã ngăn cản phần lớn các thương hiệu như BYD, Xpeng và NIO thâm nhập thị trường ô tô Mỹ, các chính trị gia từ cả hai phía của hòn đảo này đang ở trong tình thế chính trị khó khăn và kéo co để xem ai có thể áp đặt những hạn chế khắc nghiệt nhất đối với xe điện Trung Quốc.

Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa Marco Rubio và Josh Hawley cũng như cựu Tổng thống Donald Trump và ứng cử viên Tổng thống của Đảng Cộng hòa trên thực tế năm 2024 đã đề xuất các mức thuế và hạn chế của riêng họ, nhưng một đảng viên Đảng Dân chủ có ảnh hưởng - Thượng nghị sĩ Sherrod Brown đã kêu gọi cấm hoàn toàn việc nhập khẩu xe điện do Trung Quốc sản xuất trong một bức thư ngỏ gần đây gửi tới Tổng thống Biden.

Mặc dù quỹ liên bang Mexico dường như đã cạn kiệt, một nguồn tin quen thuộc với tình hình nói với Reuters rằng BYD đã chuyển sang chính quyền các bang Mexico để được giúp đỡ xây dựng nhà máy của mình.

Việc mời các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc mang đến cơ hội thúc đẩy nền kinh tế Mexico, tuy nhiên, các quan chức cho rằng những động thái sai lầm trong bối cảnh chính trị gần đây có thể là tin xấu khi USMCA được gia hạn và sửa đổi vào năm 2026.

Theo đánh giá của giới chuyên môn, trước thông tin Mỹ gây sức ép và các biện pháp cứng rắn lên Mexico, ngay cả khi các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc không nhận được ưu đãi từ các quan chức Mexico, không có gì ngăn cản họ mở cửa hàng ở phía nam biên giới Mỹ. Hiện các công ty Trung Quốc thuộc các ngành công nghiệp khác nhau đã thành lập các nhà máy lớn ở Mexico và các nhà cung cấp ô tô Trung Quốc cũng đang đầu tư lớn vào khu vực.