Diễn đàn Quản trị Cấp cao Việt Nam - Singapore 2025: Thiết lập biểu đồ bền vững ASEAN

Ngày 13/6, Diễn đàn Quản trị Cấp cao Việt Nam Singapore (VSBF) 2025 đã diễn ra với chủ đề “Thiết lập biểu đồ bền vững ASEAN: Cơ hội kinh doanh xanh trong thế giới Netzero được đẩy nhanh”.

KINH TẾ XANH KHÔNG CÒN LÀ CHI PHÍ, MÀ LÀ LỢI THẾ CẠNH TRANH CỦA DOANH NGHIỆP ASEAN

Phát biểu tại sự kiện, Ngài H.E. Jaya Ratnam, Đại sứ Singapore tại Việt Nam, cho biết VSBF đã quy tụ các nhà lãnh đạo, nhà hoạch định chính sách và các doanh nghiệp xuất sắc, những người sẽ định hình tương lai bền vững của ASEAN. VSBF 2025 diễn ra vào một thời điểm then chốt. Bên cạnh những thách thức về địa chính trị, kinh tế và các vấn đề khác, biến đổi khí hậu vẫn là một mối đe dọa cấp bách.

Theo Tổ chức Khí tượng Thế giới, năm 2024 là năm nóng nhất trong lịch sử. Nhiệt độ tăng cao đã gây ra các hiện tượng thời tiết cực đoan với tần suất và cường độ ngày càng lớn. Trong năm 2024, thế giới đã chứng kiến nhiều thảm họa khí hậu chưa từng có, với các cơn bão lớn ở nhiều khu vực.

Ngài H.E. Jaya Ratnam nhận định rằng áp lực giữa các quốc gia nhằm thúc đẩy hành động tập thể để đối phó với các thách thức toàn cầu, đặc biệt là biến đổi khí hậu, đang gia tăng. Tuy nhiên, việc triển khai các hành động khí hậu cũng đối mặt với những phức tạp về mặt chính trị, khi nhiều quốc gia và doanh nghiệp còn bị cuốn vào các vấn đề cấp bách trước mắt, khiến họ có xu hướng xem biến đổi khí hậu như một vấn đề của tương lai hơn là ưu tiên hiện tại.

“Việt Nam và Singapore khẳng định cam kết mạnh mẽ về hành động khí hậu hiệu quả, hướng tới mục tiêu Netzero năm 2050. Dù chi phí cho quá trình này không hề nhỏ, nhưng cái giá phải trả cho sự chậm trễ còn lớn hơn nhiều. Trong bối cảnh hiện nay, sự hợp tác giữa hai nước trên hành trình hướng tới phát triển bền vững chưa bao giờ trở nên cấp thiết hơn. Việt Nam và Singapore có nhiều điểm tương đồng trong tầm nhìn và định hướng, cùng chia sẻ quyết tâm xây dựng một tương lai xanh và đổi mới sáng tạo”, Ngài H.E. Jaya Ratnam nói.

“Chúng tôi nhận thức rằng con đường phía trước không dễ dàng, và để thành công, quá trình chuyển đổi xanh cần đặt con người làm trung tâm, đảm bảo các lợi ích kinh tế và xã hội được phân phối công bằng. Các quốc gia không nên phải lựa chọn giữa phát triển bền vững và giảm phát thải. Thành công của chúng ta phụ thuộc vào việc đảm bảo sự bền vững cho toàn khu vực”.

“Năm 2025 đánh dấu cột mốc 5 năm của VSBF. Hành trình 5 năm qua đã phản ánh rõ nét những tác động tích cực mà VSBF đã tạo ra trong một thời gian ngắn. Từ những cuộc thảo luận chính sách rộng rãi, diễn đàn đã chuyển sang một chương trình hành động cụ thể, mang lại những kết quả không chỉ ở Việt Nam, Singapore, mà còn ở khu vực và trên toàn cầu”, Đại sứ Singapore tại Việt Nam nói. 

Theo bà Phạm Thị Thu Hằng, Giám đốc VSBF & CEO VIETSTAR, trong 5 năm qua, Diễn đàn Quản trị Cấp cao Việt Nam - Singapore đã không ngừng phát triển, trở thành nền tảng đối thoại quan trọng thúc đẩy hợp tác và phát triển bền vững giữa hai quốc gia.

“VSBF 2025 sẽ làm nổi bật cách các thực hành bền vững được lồng ghép vào các lĩnh vực trọng yếu như năng lượng, nông nghiệp và quản trị, đồng thời truyền cảm hứng cho các nhà lãnh đạo chuyển từ cam kết sang hành động cụ thể.  Thông qua việc gắn kết, chia sẻ kiến thức và quan hệ đối tác chiến lược, VSBF tiếp tục nỗ lực đóng góp cho các chương trình nghị sự bền vững của khu vực đồng thời kiến thiết cơ hội hợp tác giữa các doanh nghiệp Việt Nam và Singapore”, bà Phạm Thị Thu Hằng nhấn mạnh.

CƠ HỘI KINH DOANH XANH CHO ASEAN VÀ VIỆT NAM TRONG CUỘC ĐUA NET ZERO

Ông Eddie Tritton, Giám đốc Văn Phòng Chương trình điều hành, Đại học Quản lý Singapore (SMU), Đồng Giám đốc VSBF, cho biết biến đổi khí hậu không còn là mối đe dọa xa xôi, mà đang diễn ra nhanh hơn dự đoán. Tuy nhiên, ông Eddie Tritton khẳng định “trong thách thức luôn tồn tại cơ hội”. 

“Khi cộng đồng toàn cầu đẩy nhanh quá trình đạt mục tiêu Net Zero, ASEAN có cơ hội không chỉ thích nghi mà còn dẫn đầu”, ông Eddie Tritton nói. “Với hơn 660 triệu dân và các nền kinh tế phát triển nhanh, khu vực ASEAN vừa dễ bị tổn thương trước biến đổi khí hậu, vừa đóng vai trò quan trọng trong việc tìm ra giải pháp”. 

Đồng Giám đốc VSBF cho rằng trong bối cảnh này, phát triển bền vững không còn là chi phí, mà là lợi thế cạnh tranh. Những doanh nghiệp chậm thích nghi sẽ bị tụt hậu, trong khi những doanh nghiệp tiên phong sẽ không chỉ tồn tại mà còn phát triển mạnh mẽ. Chuyển đổi sang Net Zero đang tạo ra một cuộc cách mạng kinh tế và ASEAN có vị trí độc đáo để tận dụng cơ hội này. Ông Eddie Tritton cũng chỉ ra những cơ hội kinh doanh xanh lớn cho các quốc gia ASEAN, trong đó có Việt Nam.

Thứ nhất, về năng lượng tái tạo, ASEAN được thiên nhiên ưu đãi với nguồn năng lượng mặt trời, gió, thủy điện và địa nhiệt dồi dào. Việt Nam và Philippines đã chứng kiến sự bùng nổ trong đầu tư năng lượng tái tạo. Việc phát triển cơ sở hạ tầng năng lượng tái tạo thông qua các quan hệ đối tác công tư, trái phiếu xanh hoặc đầu tư trực tiếp nước ngoài có thể biến ASEAN thành trung tâm năng lượng sạch của khu vực.

Thứ hai, về sản xuất và chuỗi cung ứng xanh, nhu cầu toàn cầu về chuỗi cung ứng sạch đang gia tăng. ASEAN có thể cung cấp một nền tảng sản xuất bền vững với các chứng nhận xanh, nhà máy tiết kiệm năng lượng, mô hình sản xuất tuần hoàn. Những nỗ lực này không chỉ giảm phát thải mà còn thu hút các nhà đầu tư và đối tác toàn cầu có ý thức về khí hậu.

Thứ ba, về nông nghiệp và hệ thống thực phẩm bền vững, nông nghiệp là nền tảng của nhiều quốc gia ASEAN. Việc chuyển đổi sang canh tác tái sinh, giảm lãng phí thực phẩm, phát triển nuôi trồng thủy sản bền vững không chỉ bảo vệ hành tinh mà còn đảm bảo an ninh lương thực và nước sạch lâu dài.

Thứ tư, về giao thông điện tử và cơ sở hạ tầng thông minh, các thành phố ASEAN đang chuyển đổi sang sử dụng xe điện, giao thông công cộng thông minh, công nghệ xây dựng xanh. Các doanh nghiệp đầu tư vào giao thông sạch, xây dựng tiết kiệm năng lượng sẽ định hình tương lai đô thị của khu vực.

Thứ năm, về các giải pháp dựa vào thiên nhiên, việc bảo vệ và khôi phục rừng ngập mặn, rừng tự nhiên và vùng đất ngập nước không chỉ mang lại lợi ích môi trường mà còn là cơ hội kinh doanh. Thị trường bù đắp carbon, du lịch bền vững, lâm nghiệp bền vững có thể tạo ra doanh thu đồng thời bảo tồn di sản thiên nhiên.

Ông Eddie Tritton cũng nhấn mạnh rằng để khai thác các cơ hội này, cần những yếu tố hỗ trợ mạnh mẽ. Theo đó, các quốc gia cần có các chính sách hỗ trợ như định giá carbon minh bạch, quy định nhất quán, các ưu đãi cho đổi mới bền vững. Tiếp cận nguồn vốn đóng vai trò quan trọng, cần huy động vốn thông qua các quỹ khí hậu, trái phiếu xanh, các cơ chế tài chính giảm rủi ro cho nhà đầu tư tư nhân. 

Bên cạnh đó, đầu tư vào đổi mới sáng tạo, giáo dục và nghiên cứu phát triển sẽ đảm bảo lực lượng lao động sẵn sàng cho nền kinh tế xanh, từ các kỹ sư thiết kế công nghệ xanh đến nông dân áp dụng các phương pháp canh tác thông minh với khí hậu.

Đặc biệt, hợp tác khu vực là yếu tố sống còn. “ASEAN cần hài hòa các tiêu chuẩn bền vững, chia sẻ kiến thức, hợp tác xuyên biên giới để mở rộng quy mô”, ông Eddie Tritton nói. “Chính phủ cần tạo ra môi trường chính sách phù hợp, doanh nghiệp cần đưa tính bền vững vào chiến lược cốt lõi, cộng đồng cần bác bỏ quan niệm sai lầm rằng phải lựa chọn giữa lợi nhuận và hành tinh”.

Kể từ khi nâng cấp lên Quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện vào tháng 3 năm nay, Việt Nam và Singapore đã thiết lập nhiều khuôn khổ hợp tác song phương, tập trung vào chuyển đổi xanh và số hóa, nhằm hướng tới một tương lai bền vững cho cả hai quốc gia và khu vực.

Quan hệ Đối tác Năng lượng Việt Nam – Singapore tập trung vào các dự án năng lượng tái tạo quy mô lớn và kết nối lưới điện xuyên biên giới, hỗ trợ cả hai nước và đóng góp vào Mạng lưới Điện ASEAN. Cả hai nước cũng đang hoàn tất thỏa thuận trao đổi tín chỉ carbon – bước đi tiên phong trong ASEAN, mở đường cho một thị trường carbon khu vực hiệu quả. Không chỉ góp phần giảm phát thải, tín chỉ carbon còn tạo nguồn thu để tái đầu tư vào y tế, giáo dục và các chương trình xã hội, hỗ trợ phát triển bền vững tại các cộng đồng địa phương.