Việt Nam có thể thuộc nhóm quốc gia đầu tiên trên thế giới ban hành đạo luật chuyên biệt về AI

Việt Nam đang nổi lên như một cứ điểm mới của ngành sản xuất công nghệ cao, nhờ dòng vốn đầu tư chiến lược, lực lượng lao động năng động và mức độ hội nhập ngày càng sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Trong bối cảnh đó, AI trở thành nhân tố tạo đột phá, tái cấu trúc quy trình sản xuất, nâng cao hiệu suất và thúc đẩy mô hình vận hành dựa trên dữ liệu.

ĐÃ CHÍNH THỨC KÝ TỜ TRÌNH TRÌNH QUỐC HỘI DỰ ÁN LUẬT TRÍ TUỆ NHÂN TẠO

Những năm gần đây, Chính phủ đã liên tục ban hành các chính sách quan trọng để phát triển và ứng dụng AI, coi đổi mới sáng tạo và AI là ưu tiên chiến lược đến năm 2030, tầm nhìn 2045. Việt Nam cũng công bố Danh mục Công nghệ và Sản phẩm công nghệ chiến lược, trong đó AI được đặt ở vị trí hàng đầu, thể hiện quyết tâm đưa AI trở thành động lực cốt lõi của tăng trưởng công nghệ cao.

Đặc biệt, chia sẻ tại triển lãm SEMI EXPO Việt Nam tuần qua, ông Hồ Đức Thắng, Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số quốc gia (Bộ Khoa học và Công nghệ), cho biết Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ đã chính thức ký Tờ trình trình Quốc hội Dự án Luật Trí tuệ nhân tạo.

“Nếu được Quốc hội thông qua tại kỳ họp này, Việt Nam sẽ trở thành một trong những quốc gia đầu tiên trên thế giới, cùng với EU, Hàn Quốc và Nhật Bản, ban hành một đạo luật chuyên biệt về AI”, Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số quốc gia nói.

Theo ông, đây là minh chứng rõ nét nhất cho cam kết mạnh mẽ của Đảng và Nhà nước Việt Nam, coi AI là công nghệ chiến lược hàng đầu. Tinh thần cốt lõi của Luật AI không phải là siết chặt quản lý, mà là kiến tạo một hành lang pháp lý thông thoáng, an toàn, dựa trên quản lý rủi ro để thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Thể chế đã và đang đi trước, mở đường cho công nghệ phát triển.

Trong khi đó, về hạ tầng tính toán, Việt Nam cũng đã xác định Nhà nước phải đóng vai trò dẫn dắt trong việc đầu tư các Trung tâm tính toán hiệu năng cao với quy mô lớn hơn hiện tại rất nhiều. Mục tiêu là tự chủ về năng lực tính toán, đảm bảo không bị phụ thuộc vào bất kỳ một doanh nghiệp hay quốc gia đơn lẻ nào trong các tình huống chiến lược.

Theo ông, chính mục tiêu tự chủ hạ tầng này là cơ hội lớn nhất của các doanh nghiệp bán dẫn. Việt Nam cần những con chip "Make in Vietnam", cần những giải pháp thiết kế, đóng gói và kiểm thử do chính người Việt làm chủ để xây dựng nên các siêu máy tính đó. Sự phát triển của hạ tầng AI chính là "đơn đặt hàng" khổng lồ cho ngành công nghiệp bán dẫn trong nước.

NHÀ NƯỚC SẼ LÀ “KHÁCH HÀNG LỚN NHẤT"

Việt Nam cũng sẽ kích hoạt mạnh mẽ các cơ chế tài chính đột phá. Ông Hồ Đức Thắng cho biết bên cạnh các quỹ hiện có như NAFOSTED, NATIF, Việt Nam đang nghiên cứu hình thành Quỹ Phát triển AI Quốc gia và triển khai cơ chế "AI Voucher" để hỗ trợ trực tiếp cho doanh nghiệp ứng dụng, tạo ra lực cầu đủ lớn cho thị trường.

Về con người, Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số quốc gia nhấn mạnh về một thế hệ nhân lực "kép", vừa am hiểu tường tận phần cứng bán dẫn, vừa làm chủ các thuật toán AI tiên tiến. “Đây là tài sản quý giá nhất để đảm bảo sự tự chủ bền vững”, ông nói. “Nhà nước cam kết kiến tạo một hệ sinh thái AI Việt Nam năng động, sáng tạo và tự chủ”.

Ông Hồ Đức Thắng cho biết trong hệ sinh thái đó, Nhà nước, với sự chung tay của các Bộ ngành như Khoa học và Công nghệ, Bộ Tài chính, sẽ đóng vai trò là "nhạc trưởng" kết nối "3 nhà".

Đặc biệt, Nhà nước sẽ là “khách hàng lớn nhất, đặt ra những bài toán đủ lớn, đủ thách thức để mời gọi cộng đồng doanh nghiệp, các viện, trường cùng tham gia tìm lời giải”.

“Việt Nam đang đứng trước một cơ hội lịch sử. Chúng ta xác định một tầm nhìn rõ ràng: Việt Nam không thể mãi là người đi sau, sử dụng công nghệ của người khác. Khát vọng của chúng ta là từng bước vươn lên làm chủ, tiến tới tự chủ và khẳng định chủ quyền số quốc gia về AI”, Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số quốc gia cho biết.

Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) dự đoán AI sẽ đóng góp hơn 15 nghìn tỷ USD cho nền kinh tế toàn cầu vào năm 2030. Trong lĩnh vực bán dẫn, AI giúp tăng cường năng suất, độ chính xác và khả năng phục hồi của chuỗi cung ứng, tạo điều kiện cho quá trình chuyển đổi sang các nhà máy tự động, thông minh.

Đối với Việt Nam, dự báo của Boston Consulting Group cho biết AI có thể đóng góp tới 130 tỷ USD cho GDP Việt Nam vào năm 2040, trong bối cảnh công nghệ này dự kiến mang lại 5.000 tỷ USD cho nền kinh tế toàn cầu.