07:00 25/02/2023

Tương lai của ChatGPT: Hỗ trợ giảng dạy hay công cụ gian lận?

Nguyễn Hà

ChatGPT, chatbot tiên tiến của OpenAI có thể giải các phương trình toán học, viết bài luận lịch sử, sáng tác một bài thơ. Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi nhiều nhà giáo dục ủng hộ cấm chatbot trong trường học để ngăn chặn đạo văn và gian lận…

Trước những lo ngại này, một số trường đã cấm sử dụng chatbot trong khuôn viên trường học. Vào tháng 12, Khu học chánh Los Angeles “đã chặn trước” quyền truy cập vào ChatGPT trong khi tiến hành đánh giá rủi ro/lợi ích, một phát ngôn viên của học khu nói với Washington Post . Và vào tháng 1, Trường Công lập Thành phố New York đã cấm truy cập ChatGPT từ các thiết bị và mạng mà trường sở hữu, theo Washington Post. Người phát ngôn của Bộ Giáo dục NYC nói với Chalkbeat rằng quyết định này được đưa ra “do lo ngại về những tác động tiêu cực đến việc học tập của học sinh và lo ngại về tính an toàn và chính xác của nội dung.”

Nhưng không phải ai cũng đồng ý với lệnh cấm hoàn toàn — một số người trong giới giáo dục nói thay vì cấm nó, hãy dạy bọn trẻ cách sử dụng nó một cách thông minh và công bằng, và nó có thể là một công cụ giáo dục hữu ích.

Trevor MacKenzie, một giáo viên tiếng Anh ở Victoria, Canada cho biết: “ChatGPT chỉ là một phần nữa trong bức tranh ghép hình đang thúc đẩy sự thay đổi về mặt giảng dạy và giáo dục”.

VẤN ĐỀ LỚN NHẤT CỦA CHATGPT: GIAN LẬN

ChatGPT dẫn đầu làn sóng chatbot mới dựa trên cái gọi là mô hình ngôn ngữ chung. Chúng được đào tạo về các tập hợp văn bản mẫu lớn và văn bản của chúng có cấu trúc phức tạp hơn nhiều so với các thế hệ bot trước đây. Chatbot rất giỏi trong việc tạo ra các phản hồi giống con người đến nỗi Alex Lawrence, giáo sư tại Đại học Bang Weber, đã mô tả nó là “công cụ gian lận tuyệt vời nhất từng được phát minh”.

Một số giáo viên lo ngại rằng họ có thể không phân biệt được bài làm của học sinh và bài làm của ChatGPT. Có vẻ như mối quan tâm này hoàn toàn đúng. Theo CNN đưa tin, ChatGPT đủ mạnh để vượt qua kỳ thi luật trong bốn khóa học tại Đại học Minnesota và kỳ thi tại Trường Kinh doanh Wharton của Đại học Pennsylvania. Tuy nhiên, điều đáng chú ý là đôi khi nó cũng có những sai sót Chẳng hạn, nỗ lực của ChatGPT tại “ các phương trình cơ bản của tên lửa” đã không thành công.

Và theo dữ liệu khảo sát từ Study.com với 1000 sinh viên từ 18 tuổi trở lên, hơn 89% sinh viên trả lời cho biết họ đã sử dụng ChatGPT để giúp làm bài tập về nhà, 48% thừa nhận họ đã sử dụng nó cho bài kiểm tra tại nhà và 53 phần trăm đã sử dụng nó để viết một bài luận.

Trong quá khứ, giáo viên phải đối mặt với một vấn đề tương tự khi Wikipedia được ra mắt. Khi đó, nỗi sợ hãi, giống như nỗi sợ hãi hiện nay, là sinh viên sẽ đạo văn thông tin từ Wikipedia thay vì tự tìm nguồn thông tin. Không giống như Wikipedia, ChatGPT không ghi nguồn, điều này dẫn đến một vấn đề khác.

Theo Nadav Ziv, nhà nghiên cứu liên kết với Tập đoàn Giáo dục Lịch sử Stanford, một trong những điều đáng lo ngại nhất về ChatGPT là nó tạo ra thông tin mà không trích dẫn nguồn.  Ông ấy mô tả nó là thông tin độc lập hoặc thông tin không thể quy ra nguồn.

Để kiểm tra, Ziv đã yêu cầu ChatGPT viết một bài luận về nguyên nhân của cuộc Cách mạng Hoa Kỳ, bài viết được viết nhưng không có nguồn nào đính kèm thông tin. Ông nói, lịch sử có thể mang tính chủ quan với sự bất đồng về mặt học thuật, vì vậy điều đáng lo ngại là nếu không có nguồn, sinh viên có thể coi thông tin là sự thật mà không xem xét nguồn gốc có thể ảnh hưởng như thế nào đến độ tin cậy.

CHATGPT LÀ MỘT PHẦN TẤT YẾU CỦA TƯƠNG LAI

Ziv tin rằng việc cấm ChatGPT, giống như cấm Google hoặc bất kỳ tài nguyên trực tuyến nào, gần như không thể thực hiện được. Điều quan trọng không phải là học sinh sẽ tiếp tục sử dụng các tài nguyên này dù có hay không có lệnh cấm, mà điều thực sự quan trọng là học sinh biết cách tương tác an toàn với công nghệ như ChatGPT. “Tôi nghĩ điều quan trọng hơn là chuẩn bị cho sinh viên tham gia ChatGPT một cách an toàn và hiệu quả hiểu những hạn chế của nó, hiểu cơ hội của nó” Ziv cho biết.

Yotam Ophir, giáo sư truyền thông tại Đại học Buffalo, đã chỉ ra một mô hình lặp đi lặp lại với việc giới thiệu công nghệ mới: Mỗi khi một công nghệ mới được giới thiệu, chúng tôi lại thấy mình phải vật lộn với cách nó buộc mọi người phải suy nghĩ lại về những việc họ làm. Anh ấy nói, sự so sánh tốt nhất là máy tính, giống như ChatGPT, nhiều người cho rằng nó đe dọa đến giáo dục với khả năng máy tính và phần mềm thống kê cuối cùng sẽ thay thế các nhà toán học.

Ông nói, việc giới thiệu những công nghệ mới này có thể gây đột phá về bản chất và châm ngòi cho việc suy nghĩ lại về các giá trị, điều này đôi khi là cần thiết. “ChatGPT sẽ là một phần trong cuộc sống của học sinh của họ,” anh ấy nói. 

Vì vậy, thay vì cấm học sinh sử dụng nó, Ophir nói, các nhà giáo dục nên xem xét mục đích giáo dục ngay từ đầu.“Nếu mục đích là chuẩn bị cho trẻ em bước vào thế giới tương lai thì tôi nghĩ ChatGPT sẽ trở thành một phần trong cuộc sống của chúng”.

MỘT CÔNG CỤ GIÁO DỤC HỮU ÍCH

Một số chuyên gia cho biết có một số cách khác nhau để kết hợp thành công ChatGPT vào chương trình giảng dạy mới. Kathy Hirsh-Pasek, giáo sư tâm lý học tại Đại học Temple và là thành viên cao cấp tại Viện Brookings, giải thích rằng khi học sinh học viết, các kỹ năng quan trọng nhất mà các em thực sự phát triển là có thể tạo ra một luận điểm mạnh mẽ từ thông tin mà các em đã thu thập được và sau đó sử dụng các đoạn văn để hỗ trợ luận điểm đó. Cô ấy lập luận rằng kỹ năng tìm ra bằng chứng tốt nhất để sử dụng này vẫn sẽ nằm trong tầm kiểm soát của con người. Điều này không thể thay thế bằng công nghệ. Hirsh-Pasek tin rằng trong tương lai, chúng ta sẽ coi trọng sự tò mò, tư duy phản biện và tính sáng tạo hơn là học thuộc lòng và ChatGPT sẽ giúp thúc đẩy những kỹ năng này.

“Chúng tôi thực sự giúp sinh viên nhiều hơn bằng cách chỉ cho họ cách đặt câu hỏi đúng, mà tôi nghĩ đó là một kỹ năng quan trọng” cô nói, đồng thời cho biết thêm rằng cô khuyến khích sinh viên sử dụng “cơ bắp tinh thần” của họ để làm cho những gì họ đang làm tốt hơn những gì họ đang làm. họ nhận được từ ChatGPT.

Một lợi ích khác của ChatGPT là giúp giáo viên suy nghĩ lại về cách họ giảng dạy. Theo MacKenzie, ChatGPT buộc giáo viên phải thay đổi phương pháp giáo dục của họ và đẩy nhanh quá trình thay đổi, cho phép giáo viên phản ánh không chỉ những gì họ dạy mà cả cách họ dạy.

Anh ấy giải thích: “Nếu giáo viên dạy theo quan điểm đơn giản cho phép việc học trở thành một chuỗi các giao dịch (giao, nộp, lặp lại), thì ChatGPT buộc giáo viên phải chuyển sang quan điểm giảng dạy tập trung vào quy trình hơn, nơi chúng tôi vượt ra ngoài phạm vi giảng dạy và tham gia vào một không gian phát triển các kỹ năng đích thực”.

Và sau đó, cũng có một cách để ChatGPT được sử dụng để dạy học sinh về sở hữu trí tuệ và đạo văn, theo Olga Polites, lãnh đạo chương trình Media Literacy Now ở New Jersey và là một giáo viên với 40 năm kinh nghiệm. Việc ChatGPT không trích dẫn nguồn thông tin mà nó tạo ra có thể được sử dụng để dạy học sinh về trách nhiệm đạo đức của họ trong việc trở thành người khởi xướng nội dung mà họ đang tạo.

CÁCH GIÁO VIÊN TRÁNH NHỮNG CẠM BẪY CHATGPT

Bên trên đã đề cập đến những lợi ích khi kết hợp ChatGPT vào lớp học, nhưng làm thế nào để giáo viên thực hiện thành công và tránh khả năng gian lận và thông tin sai lệch?

MacKenzie tin rằng tất cả bắt đầu với một phương pháp đánh giá quá trình mạnh mẽ là cung cấp sự hướng dẫn và phản hồi trong quá trình học sinh phát triển một nhiệm vụ hoặc một bài tập. Vì vậy, thay vì chỉ nhìn vào sản phẩm cuối cùng mà không đưa ra phản hồi trong quá trình thì giáo viên cần tham gia vào toàn bộ quá trình hoàn thành bài tập. 

Tương tự, Hirsh-Pasek cho rằng câu trả lời nằm ở việc điều chỉnh lại cách dạy của giáo viên. Cô nói: “Một phần của điều này sẽ là sự thay đổi về mặt sư phạm và sự thay đổi về tư duy”. Kết quả của việc học cần phải là học cách cộng tác nhiều hơn, học cách xây dựng cộng đồng, tư duy sáng tạo và đổi mới sáng tạo, và sự tự tin để chấp nhận rủi ro ngay cả khi chúng dẫn đến thất bại. Nhưng tất cả những kỹ năng này, đều trái ngược với hệ thống trường học hiện tại. Nhưng ChatGPT, giống như covid, có thể là động cơ để thay đổi.

Cô ấy nói: “Covid và ChatGPT là những động cơ đang thúc đẩy chúng tôi hướng tới sự thay đổi, bởi vì chúng nguy hiểm đến mức chúng chỉ ra rằng chúng tôi yếu đuối như thế nào”.