Trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp 4.0, Internet không còn dừng lại ở vai trò kênh kết nối cho nhu cầu cá nhân, mà đang trở thành “hạ tầng xương sống” của sản xuất thông minh, đô thị thông minh và nền kinh tế số. Chính sự chuyển đổi vai trò này đã định hình nên khái niệm cốt lõi của kỷ nguyên mới: Internet công nghiệp.

Theo dự báo của The Business Research Company, thị trường Internet công nghiệp toàn cầu đạt 280 tỷ USD năm 2025 và sẽ tăng lên 480 tỷ USD vào năm 2029. Sự tăng trưởng này mở ra cơ hội lớn cho những quốc gia có hạ tầng sẵn sàng. 

INTERNET CÔNG NGHIỆP KHÁC BIỆT RÕ RỆT SO VỚI INTERNET TRUYỀN THỐNG

Theo ông Nguyễn Trường Giang, Phó Giám đốc Trung tâm Internet Việt Nam (VNNIC), Internet công nghiệp không chỉ là xu hướng, mà là nền tảng cốt lõi cho đổi mới mô hình tăng trưởng, hiện đại hóa sản xuất, phát triển đô thị thông minh, giao thông thông minh, y tế thông minh….

Lãnh đạo VNNIC cho biết Việt Nam đang triển khai chiến lược hiện đại hóa hạ tầng Internet quốc gia, mở đường cho bước chuyển sang Internet công nghiệp – nơi các dây chuyền, robot công nghiệp và hệ thống cảm biến sẽ được liên kết, vận hành đồng bộ, tạo nên một hệ sinh thái sản xuất khép kín và tối ưu.

Tuy vậy, hệ thống internet công nghiệp đòi hỏi một mạng Internet phải lớn hơn, nhanh hơn, thông minh hơn và an toàn hơn. Chia sẻ về hạ tầng Internet trong bối cảnh Internet công nghiệp, ông Bill Woodcock, Giám đốc điều hành Packet Clearing House, cho biết Internet công nghiệp không chấp nhận sự chập chờn. 

Theo chuyên gia Bill Woodcock, Internet công nghiệp khác biệt rõ rệt so với Internet truyền thống vốn chủ yếu phục vụ người tiêu dùng. Đây là hạ tầng kết nối dành cho các ứng dụng trọng yếu trong nhiều lĩnh vực như nông nghiệp, y tế từ xa, giao thông vận tải hay chuỗi cung ứng.

Điểm nổi bật của Internet công nghiệp nằm ở tính khả dụng và độ ổn định cao, khả năng dự báo hiệu năng, cùng yêu cầu độ trễ thấp để đảm bảo quy trình vận hành liên tục. Ngoài ra, dữ liệu trọng yếu thường được lưu trữ và xử lý tại chỗ nhằm bảo mật và duy trì sự đồng bộ giữa nhiều địa điểm khác nhau.

Đặc biệt, Internet công nghiệp đòi hỏi sự thống nhất cao về chuẩn kết nối, dữ liệu và an toàn. Chỉ một gián đoạn kết nối nhỏ cũng có thể khiến dây chuyền dừng lại, gây thiệt hại hàng tỷ đồng. “Nếu kết nối bị gián đoạn, quy trình sản xuất sẽ dừng lại, gây thiệt hại đáng kể. Độ trễ thấp và ổn định là yếu tố then chốt để tự động hóa vận hành chính xác”, ông Bill Woodcock nói.

Do đó, mạng Internet công nghiệp cần đáp ứng tốt các tiêu chuẩn và quy định công nghiệp. Chuyên gia cho rằng một hạ tầng Internet mạnh mẽ, mở, tin cậy là điều kiện tiên quyết để Việt Nam làm chủ công nghệ và kết nối toàn cầu.

VIỆT NAM TẬP TRUNG MỞ RỘNG IPV6, HIỆN ĐẠI HÓA HẠ TẦNG INTERNET

Để vận hành một hệ sinh thái Internet công nghiệp với hàng tỷ thiết bị kết nối đồng thời, nền tảng hạ tầng địa chỉ mạng như IPv6 trở thành yếu tố then chốt, mở ra bước chuyển tiếp tất yếu từ Internet truyền thống sang thế hệ mới.

Theo các chuyên gia, giao thức Internet IPv4 từng đáp ứng tốt cho giai đoạn đầu của Internet phục vụ người dùng cá nhân. Tuy nhiên, với sự phát triển của Internet công nghiệp, nhu cầu về không gian địa chỉ, độ trễ thấp và khả năng kết nối số lượng lớn thiết bị đòi hỏi phải chuyển sang giao thức IPv6.

Nghị quyết 57-NQ/TW về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đã xác định phát triển hạ tầng số trên nguyên tắc "hiện đại, đồng bộ, an ninh, an toàn, hiệu quả". Đại diện VNNIC cho biết Việt Nam đã triển khai giao thức Internet IPv6 từ năm 2013.

Tính đến tháng 7/2025, tỷ lệ sử dụng IPv6 đã đạt khoảng 65,5%, đưa Việt Nam vào nhóm 10 quốc gia có mức độ áp dụng IPv6 cao nhất thế giới. Việc chuyển đổi này gắn liền với xu hướng phổ biến của các thiết bị kết nối – ước tính trung bình mỗi người có thể sử dụng bốn thiết bị cùng lúc, bao gồm điện thoại, máy tính, cảm biến gia đình và thiết bị y tế đeo tay.

IPv6 được triển khai rộng rãi do sự kết hợp của nhiều yếu tố như chính sách, công nghệ và thị trường. Theo thông tin được công Hoàng Anh Tú, Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học và Công nghệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) chia sẻ tại một diễn đàn công nghệ lớn về Internet gần đây, Việt Nam đang tập trung xây dựng bộ khung chính sách và tiêu chuẩn cho sản xuất thông minh, với ba trụ cột: kết nối 5G/6G, truyền dữ liệu và tự động hóa công nghiệp, tất cả dựa trên chuẩn quốc tế.

Để sẵn sàng cho kế hoạch chuyển đổi hoàn toàn sang địa chỉ thế hệ mới IPv6, VNNIC cũng đã dự thảo lộ trình, dự kiến trong thời gian tới tăng tốc chuyển đổi IPv6 trên toàn bộ mạng Internet Việt Nam (mạng truy cập, hệ thống mạng lõi, nội dung, hệ thống trong công nghiệp,…), hướng tới mục tiêu năm 2032, 100% mạng sử dụng IPv6, chính thức ngừng sử dụng IPv4. 

Theo kế hoạch, giai đoạn 2025–2030, Việt Nam sẽ tập trung mở rộng hạ tầng IPv6 và triển khai mạng thuần IPv6 (IPv6-only). Từ 2030–2032, IPv4 sẽ được loại bỏ dần, tạo nền tảng đồng bộ với hạ tầng số toàn cầu.

Theo Báo cáo “Internet Protocol Version 6 (IPv6) – Global Strategic Business Report” của ResearchAndMarkets cho thấy quy mô thị trường IPv6 toàn cầu đạt 41,4 tỷ thiết bị vào năm 2024 và dự kiến sẽ tăng lên 127,6 tỷ thiết bị vào năm 2030, với tốc độ tăng trưởng kép hằng năm (CAGR) 20,7% trong giai đoạn 2024–2030. 

Nhiều chính phủ đã ban hành quy định hoặc khuyến nghị chuyển đổi sang IPv6 nhằm củng cố hạ tầng an ninh mạng quốc gia, đồng thời đáp ứng nhu cầu kết nối ngày càng lớn của các thiết bị Internet. Bên cạnh đó, sự bùng nổ của IoT, sự mở rộng của viễn thông di động và nhu cầu ngày càng tăng về giải pháp điện toán đám mây cũng khẳng định tính tất yếu của IPv6.

CÁC MỐC CHUYỂN ĐỔI IPV6 CỦA VIỆT NAM

Năm 2013: Việt Nam chính thức triển khai mạng IPv6 với sự tham gia của 6 nhà cung cấp dịch vụ Internet.

Năm 2020: Việt Nam vượt mốc 30% người dùng IPv6, bắt đầu đứng nhóm đầu ASEAN.

Năm 2025: Tỷ lệ triển khai IPv6 đạt 65,5%, nằm trong top 10 toàn cầu.

2025–2030: Mở rộng hạ tầng IPv6. Thí điểm và nhân rộng mô hình mạng IPv6-only tại cơ quan nhà nước, nhà mạng và nền tảng số lớn.

Năm 2030: Mục tiêu 90% triển khai IPv6 toàn quốc.

2030–2032: Chuyển đổi toàn diện sang IPv6-only, từng bước loại bỏ IPv4.

Sau 2032: Hạ tầng Việt Nam vận hành hoàn toàn trên IPv6, đồng bộ với Internet công nghiệp toàn cầu.