14:42 08/09/2023

Chính phủ Singapore hợp tác với người dân để giải quyết rác thải điện tử

Ngô Huyền

Luật pháp cùng các giải pháp sáng tạo trong quản lý chất thải điện tử của Singapore đang thúc đẩy và hướng dẫn các quốc gia khác sớm giải quyết thách thức này…

Chính phủ Singapore hợp tác với người dân để giải quyết rác thải điện tử
Chính phủ Singapore hợp tác với người dân để giải quyết rác thải điện tử

Chất thải điện tử là dòng chất thải phát triển nhanh nhất trên thế giới, ước tính chất thải điện tử được tạo ra hàng năm sẽ tăng từ 50 triệu tấn hiện nay lên 120 triệu vào năm 2050. 

Một nghiên cứu được công bố vào năm 2018 bởi Cơ quan Môi trường Quốc gia Singapore, cho biết quốc gia này mỗi năm sản xuất 60.000 tấn chất thải điện và điện tử. Xử lý và tái chế chất thải điện và điện tử là một vấn đề lớn ở Singapore. 

SỬA CHỮA KOPITIAM 

Để giải quyết một phần thách thức này, một sáng kiến cộng đồng có tên Sửa chữa Kopitiam với sự tham gia của các tình nguyện viên am hiểu công nghệ giúp sửa chữa các thiết bị và thiết bị điện tử cũ, đang thay đổi thói quen của người dân Singapore. 

Được thành lập từ năm 2014, sửa chữa Kopitiam là một chương trình tình nguyện, hàng tuần các tình nguyện viên sẽ họp để cùng sửa chữa và tái sử dụng những thiết bị điện và điện tử hỏng. Trong chương trình này, những tình nguyện viên chưa có kinh nghiệm sửa chữa sẽ được đào tạo bởi các tình nguyện viên khác có chuyên môn kỹ thuật cao hơn.

Theo chia sẻ của Lim, quản trị viên của Kopitiam, mục đích cuối cùng của sáng kiến này là đào tạo nhiều tình nguyện viên hơn cho đến khi bất kỳ ai cũng có thể tự sửa chữa các các thiết bị điện tử bị hỏng. “Chúng tôi muốn mọi người hiểu nguyên lý cơ bản để họ có thể tự sửa chữa thay vì vứt đi”, Lim chia sẻ. 

Một tình nguyện viên tại Repair Kopitiam đang kiểm tra chiếc đồng hồ được mang đến sửa chữa.  
Một tình nguyện viên tại Repair Kopitiam đang kiểm tra chiếc đồng hồ được mang đến sửa chữa.  

NỖI ÁM ẢNH CÔNG NGHỆ TẠO RA E-WASTE

E-Waste không chỉ là một vấn đề của riêng Singapore. Nỗi ám ảnh của thế giới về công nghệ đã dẫn đến dòng chất thải điện tử phát triển nhanh chóng. Cựu Trưởng phòng Môi trường Liên Hợp Quốc mô tả cuộc khủng hoảng E-Waste đang diễn ra như là một cơn sóng thần. Theo báo cáo của Diễn đàn Kinh tế Thế giới, khoảng 50 triệu tấn chất thải điện tử được tạo ra trên toàn cầu mỗi năm, trong đó chỉ có 20% được tái chế. Báo cáo đó ước tính con số này có thể hơn gấp đôi đến 120 triệu tấn vào năm 2050 nếu không sớm có những giải pháp hữu hiệu nào được thực hiện.

Chất thải điện tử là một loại “chất thải im lặng” không giống như chất thải nhựa tràn ngập trên các bãi biển và trong hệ thống thoát nước. Máy tính, điện thoại di động, pin và các thiết bị điện gia đình, cùng với chất thải điện tử khác, sẽ phân rã và phản ứng với các vật liệu khác nhau và gây ô nhiễm môi trường nặng nề. Theo một nghiên cứu năm 2021 được công bố trên sức khỏe hành tinh Lancet, chất thải điện tử chứa một số hóa chất độc hại như chì, cadmium, thủy ngân và niken, cũng như các hợp chất hữu cơ như chất chống cháy và chlorofluorocarbon sức khỏe.

SINGAPORE: MÔ HÌNH KINH TẾ TUẦN HOÀN 

Theo đuổi một nền kinh tế tuần hoàn, năm 2019, chính phủ Singapore đã ban hành Đạo luật bền vững tài nguyên (EPR), tập trung vào các giải pháp cho ba dòng chất thải, một trong số đó là chất thải điện tử. Các quy định của Chính phủ Singapore yêu cầu các nhà sản xuất có trách nhiệm thu thập các thiết bị điện và hàng điện tử đã qua sử dụng và gửi chúng đến các cơ sở phân loại và tái chế.

Khung pháp lý EPR mở rộng trách nhiệm của nhà sản xuất với vòng đời của sản phẩm, trái ngược với mô hình kinh tế tuyến tính, nơi trách nhiệm của nhà sản xuất kết thúc khi sản phẩm được bán cho người tiêu dùng. Chính vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi EPR sẽ bị nhiều tập đoàn lớn phản đối khi họ cố gắng giảm thiểu chi phí và tối đa hóa lợi nhuận của họ, nhất là trong bối cảnh khó khăn như hiện nay.

Luật pháp Singapore yêu cầu các nhà sản xuất có cửa hàng lớn hơn 300m2 thiết lập các điểm thu thập chất thải điện tử bên trong các cơ sở của họ. Họ cũng yêu cầu các công ty sản xuất các thiết bị điện và hàng điện tử tổ chức thu thập miễn phí hàng hóa cũ từ các khách hàng.  

Để đảm bảo tuân thủ, chính phủ Singapore đã chỉ định Tập đoàn Alba Asia, chi nhánh khu vực của một công ty tái chế Đức, chịu trách nhiệm không chỉ đảm bảo các nhà sản xuất khác thực hiện đầy đủ quy định, mà còn giám sát tình trạng chất thải điện tử tại quốc gia này. Alba yêu cầu các nhà sản xuất bàn giao chất thải mà họ thu thập, đồng thời họ cũng mở nhiều điểm thu thập chất thải trên toàn quốc. Alba đã đặt 600 thùng thu gom chất thải điện tử và thành lập một cơ sở phân loại tất cả các chất thải thu thập được, sau đó chuyển chúng đến các điểm tái chế tiếp theo tại Singapore hay ra nước ngoài.

Tại các điểm tái chế, các công nhân sẽ tháo dỡ các sản phẩm, bóc tách các bộ phận và loại bỏ nhựa, kim loại phế liệu, bảng mạch in. Được biết, công ty đã thu được 8,900 tấn chất thải điện tử từ tháng 7/2021 -  12/2022.

Tuy nhiên, trên thực tế, bộ luật năm 2019 của Singapore vẫn chưa quy định đầy đủ các cách thức giải quyết chất thải điện tử. Trong khi các thiết bị gia dụng cỡ lớn (như tivi, máy giặt và tủ lạnh) và các thiết bị điện tử cũ (như máy tính để bàn, máy tính xách tay, điện thoại và pin) nằm trong số rác thải điện tử được quản lý, luật pháp lại bỏ qua các thiết bị gia dụng nhỏ hơn như ấm điện, đồng hồ, thiết bị y tế nhỏ, v.v. Nhưng tất nhiên,  Alba vẫn phải xử lý các mặt hàng không được kiểm soát này, dựa trên một số quy trình tái chế đã được thiết lập…