Các bác sĩ cần có sự chuẩn bị trước khi ứng dụng AI
Bảo Ngọc
22/10/2025
Chia sẻ
Tình trạng bác sĩ và nhân viên y tế làm việc quá sức, kiệt quệ đang trở thành vấn đề nghiêm trọng đối với ngành y vốn chịu nhiều áp lực. Trí tuệ nhân tạo (AI) được kỳ vọng sẽ giúp giải quyết vấn đề bằng cách tự động hóa công việc hành chính tốn nhiều thời gian…
Ảnh hưởng của AI đang lan rộng khắp lĩnh vực chăm sóc sức khỏe — từ công cụ hỗ trợ phân tích hình ảnh y khoa giúp phát hiện ung thư sớm, cho đến hỗ trợ nghiên cứu và phát triển thuốc mới. Nhưng ngày càng rõ ràng hơn, AI được sử dụng để đối phó với thách thức lớn của ngành: lực lượng y tế đang thiếu thời gian, dễ kiệt sức, bao gồm bác sĩ, y tá và nhân viên hỗ trợ, những người mong muốn dành nhiều thời gian hơn cho bệnh nhân thay vì khối công việc giấy tờ rườm rà.
Theo CNBC, điều này khiến nhiều công ty công nghệ y tế hàng đầu như Epic Systems đầu tư mạnh vào các tính năng AI khác nhau — từ giúp bệnh nhân đặt lịch khám, đọc hiểu kết quả xét nghiệm, cho đến hỗ trợ ghi chép lâm sàng. Những công cụ có thể giúp bác sĩ ghi chép và tạo hồ sơ bệnh án theo thời gian thực, thậm chí gợi ý sẵn thông tin cần thiết như xu hướng huyết áp của bệnh nhân.
Cùng lúc đó, hàng loạt startup mới cũng ra đời nhằm giải quyết vấn đề tương tự. Theo báo cáo của Silicon Valley Bank, hơn 60% vốn đầu tư mạo hiểm đổ vào các công ty AI trong lĩnh vực y tế từ năm 2019 đến 2024 tập trung vào ứng dụng hành chính và lâm sàng.
Một trong số đó là Abridge, công ty xếp hạng 47 trong danh sách CNBC Disruptor 50 năm 2025. Đồng sáng lập kiêm Giám đốc Công nghệ Zachary Lipton chia sẻ tại Hội nghị CNBC AI Summit được tổ chức tại Nashville (bang Tennessee, Hoa Kỳ) rằng mục tiêu của hãng là “trao lại thời gian cho bác sĩ”.
Abridge mô tả công ty là “AI tạo sinh dành cho các cuộc trò chuyện lâm sàng”. Nền tảng tự động ghi âm và chuyển lời nói thành văn bản trong cuộc trao đổi giữa bác sĩ và bệnh nhân, đồng thời bổ sung ngữ cảnh và dữ liệu từ lần khám trước. Cách này giúp bác sĩ tiết kiệm thời gian ghi chép, tập trung nhiều hơn vào bệnh nhân trước mặt.
Ông Lipton nói: “Hiện nay, các bác sĩ dành hai giờ làm hồ sơ điện tử cho mỗi một giờ chăm sóc bệnh nhân trực tiếp. Ngành y đã tạo ra một thế giới số, nơi công nghệ vô tình khiến bác sĩ rời xa bệnh nhân của mình”.
Ông Steve Beard, Giám đốc Điều hành công ty giáo dục y khoa Adtalem Global Education, cũng phát biểu tại Hội nghị: “Hầu hết khảo sát hiện nay đều cho thấy nguyên nhân số một gây kiệt sức và bất mãn nghề nghiệp cho bác sĩ là gánh nặng hành chính”.
Ông Beard cho rằng mọi bằng chứng đều cho thấy AI là công cụ hỗ trợ tuyệt vời, và ngành y nên khuyến khích ứng dụng AI vì lợi ích mà công nghệ mang lại cho trải nghiệm chăm sóc sức khỏe của cả bệnh nhân và bác sĩ.
CHUẨN BỊ CHO LỰC LƯỢNG Y TẾ THÍCH ỨNG VỚI KỶ NGUYÊN AI
Tuy nhiên, việc AI ngày càng phổ biến cũng đặt ra yêu cầu mới: các bác sĩ cần có sự chuẩn bị trước khi sử dụng công nghệ. Theo báo cáo từ nền tảng công nghệ y tế Inlightened, chỉ 28% bác sĩ cảm thấy sẵn sàng tận dụng AI, dù 57% đã dùng các công cụ như nghe hội thoại tự động, ghi chép, lập hóa đơn hay chẩn đoán.
Tổ chức Adtalem, với hơn 90.000 sinh viên theo học trong các ngành điều dưỡng, y khoa và một số lĩnh vực liên quan, vừa công bố chương trình đào tạo chứng chỉ AI mới hợp tác cùng Google Cloud. Chương trình tập trung vào ứng dụng AI trong các vai trò y tế, dự kiến ra mắt năm sau, và sẽ triển khai tại 270 hệ thống y tế đối tác của Adtalem trên khắp nước Mỹ.
Ông Beard cho biết, chương trình không chỉ giúp người học hiểu biết tổng quát về AI trong y tế mà còn cung cấp công cụ chuyên biệt cho từng nhóm nghề như bác sĩ, y tá, kỹ thuật viên hình ảnh và nhiều vị trí khác.
Vị CEO nhấn mạnh: “Công nghệ đang phát triển nhanh chóng, nhưng yếu tố then chốt là sự sẵn sàng của lực lượng lao động. Làm sao để bác sĩ có thể tiếp nhận công nghệ và giúp các khoản đầu tư vào AI thực sự mang lại hiệu quả?”
Việc đưa AI vào mọi lĩnh vực, không chỉ trong y tế, luôn làm dấy lên lo ngại về tình trạng mất việc làm, nhất là khi nhiều lãnh đạo doanh nghiệp ca ngợi AI giúp tăng năng suất mà không cần thêm nhân sự.
Ông Beard thừa nhận “mọi cuộc cách mạng công nghệ lớn đều đi kèm với sự xáo trộn lao động”, nhưng đồng thời khẳng định trong lĩnh vực y khoa, yếu tố con người, đặc biệt là sự tin tưởng giữa bác sĩ và bệnh nhân, là điều mà máy móc không thể thay thế.
“Nhờ AI, bác sĩ sẽ có cơ hội làm nhiều hơn những gì họ từng mong muốn khi chọn nghề này: được ở bên giường bệnh và chăm sóc người bệnh”, ông Beard kết luận.
Nhóm nghiên cứu từ DeepSeek và Alibaba cảnh báo về rủi ro mô hình AI, kêu gọi tăng cường minh bạch và quy định rõ ràng hơn trong quản trị.
Theo Packworks, doanh số cửa hàng bán lẻ tại Philippines tăng 46% nhờ ứng dụng AI, giúp tiểu thương tối ưu tồn kho và cải thiện hiệu quả bán hàng.
Năm 2026 sẽ là bước ngoặt cho ngành AI, khi doanh nghiệp cần minh bạch hơn trong đầu tư và quản trị để tạo ra giá trị bền vững.
Tại Hội nghị Ignite, chuyên gia CNTT chỉ ra rào cản lớn khiến Microsoft chưa thể phổ biến Copilot, mặc dù có hơn 150 triệu người dùng.
Google DeepMind mở phòng thí nghiệm nghiên cứu AI tại Singapore, tập trung vào phát triển công nghệ phục vụ nhu cầu đa dạng của khu vực châu Á – Thái Bình Dương.
Lực lượng Đặc nhiệm về AI được thành lập bởi OpenAI, Microsoft và hai Tổng chưởng lý tiểu bang Hoa Kỳ nhằm đảm bảo an toàn cho người dùng, đặc biệt là trẻ em.
Bắt đầu từ năm học 2026-2027, Ấn Độ sẽ đưa AI trở thành môn học bắt buộc từ lớp 3, nhằm nâng cao kỹ năng cho học sinh trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu.
Làn sóng đầu tư vào AI đang bùng nổ, với 92% tăng trưởng GDP Mỹ dự kiến đến từ lĩnh vực này. Các 'ông lớn' như Google, Meta, Amazon đang tái đầu tư vào AI để bảo vệ mô hình quảng cáo.
Nghiên cứu từ Đại học Stanford và Carnegie Mellon cho thấy chatbot Trung Quốc có xu hướng đồng tình cao hơn, ảnh hưởng đến khả năng tự đánh giá của người dùng.
Chuyên gia từ Microsoft, Carrefour và Iberdrola thảo luận về những điều AI không thể làm được và tầm quan trọng của yếu tố con người trong thời đại công nghệ.