Hướng đi nào cho gã khổng lồ JD.com nếu gia nhập ngành công nghiệp xe năng lượng mới?

Kể từ đầu năm 2024, thị trường phương tiện sử dụng năng lượng mới (NEV) ngày càng cạnh tranh khốc liệt. Không có gì đáng ngạc nhiên khi đại gia nào đó tham gia cuộc chơi, cũng không có gì lạ khi ai đó đột ngột rút lui, để lại mọi hỗn loạn phía sau. 

Theo KrASIA, lĩnh vực NEV vẫn đang trong giai đoạn đầu, chủ yếu được thúc đẩy bởi chiến lược đổi mới sản phẩm liên tiếp, khi các nhà sản xuất ô tô truyền thống đang thiếu một hệ sinh thái công nghiệp toàn diện. Ngay cả những “người chơi” cố gắng thiết lập mạng lưới dịch vụ riêng cũng phải vật lộn để theo kịp tốc độ phát triển thị trường.

Tuy nhiên, sở thích của người dùng cũng thay đổi. Sự chú trọng ngày càng tăng vào việc nâng cấp xe hơn là mua hàng ban đầu. Một số nhà sản xuất đã nắm bắt xu hướng này. Gần đây, cơn sốt quà tặng xe hơi của JD.com đã dần hé lộ bức màn bí ẩn xung quanh kế hoạch chiến lược gia nhập ngành xe năng lượng mới của công ty.

Vào ngày 16/3, người đứng đầu JD Auto đã xuất hiện tại Hội nghị thượng đỉnh EV100 Trung Quốc 2024 và công bố hệ thống chiến lược ô tô của hãng — không phải với tư cách là nhà sản xuất ô tô mà với tư cách là nhà xây dựng hệ sinh thái tập trung vào toàn bộ vòng đời của quyền sở hữu ô tô. Có nguồn tin cho biết, JD sẽ phối hợp với nhiều thương hiệu khác nhau nhằm đầu tư 500 triệu RMB (69,1 triệu USD) vào các khoản trợ cấp tạo điều kiện thay đổi và nâng cấp xe.

Ngoài ra, JD Auto sẽ triển khai chương trình thay lốp xe với sự hợp tác của nhiều hiệp hội và thương hiệu, bắt đầu từ mùa lễ hội năm nay. Mối quan hệ đối tác chiến lược với BYD cũng được công bố, tập trung vào mục tiêu xây dựng toàn diện hệ thống dịch vụ hậu mãi và tiếp thị đa kênh.

Từng bị cho “ra rìa”, rõ ràng JD Auto đang tạo được ấn tượng rõ rệt.

KHÁCH HÀNG ĐÃ THAY ĐỔI NHƯ THẾ NÀO?

Bối cảnh thị trường xe năng lượng mới đã trải qua thay đổi đáng kể. Sự xuất hiện của nhiều đối thủ phá vỡ hình tượng khuôn mẫu về “ô tô điện lỗi thời”, định vị sản phẩm như trụ cột tăng trưởng mới trong ngành. Điều này dẫn đến hệ quả cạnh tranh ngày càng gay gắt, cuộc đua đông đúc hơn bao giờ hết.

Với việc cả các nhà sản xuất ô tô truyền thống và mới gia nhập đều tranh giành quyền thống trị, thị trường tràn ngập sản phẩm đa dạng mẫu mã và thể loại. Sự phong phú nhấn mạnh tầm quan trọng giữa khả năng của doanh nghiệp và nhu cầu gia tăng của người dùng.

Thái độ của người dùng đối với NEV đã chuyển từ tranh cãi sang hứng thú và bây giờ là chấp nhận như một lựa chọn khả thi. Nhu cầu về trải nghiệm lái xe nâng cao và dịch vụ đi kèm đang tăng lên, với các tính năng như màn hình lớn và xe thông minh hiện trở thành tiêu chuẩn.

Từ những người mua lần đầu, khách hàng đang chuyển dần sang nhóm có nhu cầu nâng cấp và thay thế xe. Dữ liệu của JD Auto chỉ ra rằng vào năm 2023, 55% số xe mua là do mong muốn nâng cấp, con số dự kiến ​​sẽ còn tăng mạnh hơn nữa trong tương lai.

Thói quen mua sắm của người dùng cũng thay đổi. Trước đây, việc mua một chiếc ô tô gắn liền với những lần tham khảo tại đại lý, thường tốn rất nhiều thời gian và công sức. Tuy nhiên, người dùng dần chuyển sang nền tảng trực tuyến để nghiên cứu và ra quyết định, với dữ liệu của JD Auto cho thấy 56% người mua NEV đã chọn được mẫu xe trước khi đến đại lý thực tế. 

Đằng sau nhu cầu thay đổi là cơ sở người dùng ngày càng trưởng thành. Khi cạnh tranh nóng lên, việc người chơi rút lui khỏi thị trường được coi là hiện tượng tự nhiên. Tuy nhiên, việc các dịch vụ hậu mãi đã hứa và tính năng đi kèm cũng tạm ngưng trở thành vấn đề gây nhiều tranh cãi đối với khách hàng.

Nhận xét của đại diện JD Auto tại Hội nghị thượng đỉnh: lĩnh vực ô tô đã đạt đến điểm bùng nổ, chuyển từ hướng theo cung sang hướng theo cầu. Đây là “bước nhảy vọt về niềm tin” của ngành, trong đó việc hiểu, tiếp cận và đáp ứng nhu cầu người dùng là rất quan trọng nhằm duy trì sự tăng trưởng nhanh chóng. 

JD AUTO CÓ PHẢI NGOẠI LỆ?

Trong mắt nhiều chuyên gia, JD Auto có vẻ hơi khác biệt. Công ty không sản xuất xe nhưng thâm nhập vào nhiều khía cạnh khác nhau của ngành công nghiệp ô tô. 

20 năm trước, JD đã đấu thầu thành công trở thành nhà cung cấp thảm lót ô tô cho một thương hiệu có tiếng thời điểm đó, đánh dấu lần đầu tiên tiếp xúc với ngành. Mở rộng lĩnh vực, JD bước vào hoạt động kinh doanh sản phẩm ô tô toàn diện vào năm 2012, trùng với thời điểm xu hướng mua sắm trực tuyến trở nên phổ biến.

Năm 2017, giữa làn sóng O2O (kinh doanh đan xen giữa trực tuyến và trực tiếp), JD mở rộng hoạt động sang sản xuất lốp xe, dầu động cơ và một số linh kiện khác, nhằm cung cấp lựa chọn đáng tin cậy cho các doanh nghiệp đối tác. Cột mốc đỉnh cao là khi công ty thành lập bộ phận JD Auto vào tháng 6/2023.

JD Auto từ đó bắt tay vào giai đoạn mở rộng nhanh chóng, triển khai nhiều sáng kiến ​​nhằm vào dịch vụ hậu mãi và thường xuyên tiến hành chiến dịch tặng xe trong mùa lễ hội.

Xem xét cơ sở người dùng rộng lớn của JD, những con số nói lên nhiều điều. Với hơn 600 triệu người dùng, trong đó có hơn 200 triệu chủ sở hữu ô tô, JD đang có trong tay rất nhiều dữ liệu giá trị. Hơn 100 triệu chủ sở hữu ô tô đã liên kết và tải lên thông tin chính xác về xe của họ. Tài nguyên dữ liệu giàu có củng cố hiểu biết sâu sắc về người tiêu dùng của JD Auto, giúp công ty trở nên khác biệt. Tìm kiếm “JD Auto” trên nền tảng của JD hiện đề xuất bộ dịch vụ ô tô từ A tới Z bao gồm mua, đối sánh, bảo trì, sử dụng và thay thế. 

Mô hình O2O cải tiến cũng hỗ trợ giải quyết những khó khăn trong việc ra quyết định và tình trạng quá tải thông tin. Bằng cách tích hợp trải nghiệm trực tuyến và ngoại tuyến, JD Auto đưa ra đề xuất dựa trên dữ liệu cho các phụ kiện cũng như dịch vụ sửa chữa và bảo trì chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu người dùng trong suốt vòng đời xe.

Tóm lại, JD có thể cung cấp mọi dịch vụ, ngoại trừ sản xuất ô tô, phục vụ nhu cầu người dùng thông qua đổi mới. Vào ngày 17/3, công ty công bố lễ khai trương trung tâm trải nghiệm năng lượng mới ở Thiên Tân, phù hợp với chiến lược tạo ra nền tảng toàn diện cho dịch vụ NEV. 

KẾ HOẠCH CỦA JD

Trọng tâm chính của JD Auto xoay quanh năng lượng mới. Tuy nhiên, nếu mô tả hiện trạng của bối cảnh năng lượng mới bằng một từ duy nhất thì rất có thể đáp án là “hỗn loạn”. Ngay cả đối với những người không theo dõi tình hình sát sao, xu hướng giảm giá liên tiếp của nhiều gã khổng lồ EV càng nhấn mạnh bối cảnh này. 

Sự chú ý hiện đổ dồn vào một số thị trường chưa được phục vụ, trong khi thói quen người tiêu dùng ngày càng ưa chuộng kênh mua sắm trực tuyến. Thời đại chỉ dựa vào chất lượng sản phẩm đã suy yếu, buộc các nhà sản xuất phải cạnh tranh toàn diện — từ sản phẩm, dịch vụ đến trải nghiệm tổng thể. 

Tận dụng thế mạnh công nghệ, JD Auto ban đầu đã thiết lập được nền tảng vững chắc về niềm tin dịch vụ. Cho dù là mua, bảo trì hay sử dụng ô tô, các sáng kiến ​​của JD Auto đều được điều chỉnh để phục vụ nhu cầu người dùng và giải quyết khoảng trống thị trường mà các nhà sản xuất NEV hiện tại chưa đáp ứng được. Hơn nữa, với hơn 1.500 cửa hàng chăm sóc ô tô trên toàn Trung Quốc và hợp tác với hơn 40.000 cửa hàng, JD mong muốn tiếp tục thâm nhập vào các thị trường chưa được phục vụ.

Lý do đằng sau việc các nhà sản xuất như BYD và Voyah tăng cường hợp tác với JD rất rõ ràng. Doanh nghiệp nhận ra tính tất yếu và giá trị của dịch vụ ô tô toàn diện. Thông tin chi tiết từ JD và BYD cho thấy hợp tác bao gồm tiếp thị kênh, dịch vụ hậu mãi và dịch vụ chuỗi cung ứng số hóa.

Từ góc độ rộng hơn, lực đẩy chiến lược của JD tập trung vào chuỗi cung ứng. Dịch vụ đám mây và công nghệ của hãng tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển kỹ thuật số của các hệ thống công nghiệp cơ bản. Taipu, giải pháp chuỗi cung ứng thông minh của JD, kết nối nhiều nút công nghiệp khác nhau nhằm số hóa hoạt động cũng như hàng hóa cần thiết. Hơn nữa, bộ phận hậu cần của JD cung cấp giải pháp chuỗi cung ứng toàn diện, nhấn mạnh vào số hóa và tự động hóa để nâng cao hiệu quả kinh doanh và trải nghiệm người dùng.

Không nên đánh giá thấp tham vọng của JD trong lĩnh vực ô tô. Quỹ đạo phát triển của hãng nhấn mạnh mục tiêu bao trùm toàn bộ vòng đời sử dụng xe và chuỗi cung ứng.