Việt Nam đang đứng trước một bước ngoặt lớn với tiềm năng trở thành điểm đến chiến lược trong chuỗi cung ứng toàn cầu của ngành bán dẫn (semiconductor). Tuy nhiên, bài toán về nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt là nhân lực trẻ được định hướng từ sớm, vẫn đang là một thách thức không nhỏ.

Theo các chuyên gia trong ngành, cánh cửa bước vào thế giới việc làm trong ngành công nghiệp bán dẫn rất rộng mở với nhiều cơ hội việc làm khác nhau.

LÀM BÁN DẪN KHÔNG CHỈ CÓ THIẾT KẾ VI MẠCH, THỰC TẾ CÔNG VIỆC ĐA DẠNG HƠN RẤT NHIỀU

Trước làn sóng dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu và sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ lõi, ngành bán dẫn đang trở thành tâm điểm chiến lược của các nền kinh tế, trong đó có Việt Nam. Vừa qua, Visemi Foundation đã tổ chức sự kiện hướng nghiệp với chủ đề: “Hướng nghiệp bán dẫn: Phát triển trong kỷ nguyên bán dẫn”.

Theo ông Trịnh Khắc Huề, Tổng Giám đốc công ty Qorvo, nhiều người thường mặc định ngành bán dẫn chỉ xoay quanh công việc thiết kế vi mạch phức tạp, nhưng thực tế lại đa dạng hơn rất nhiều. Ông Huề cho biết có đến 11-12 loại công việc khác nhau trong lĩnh vực này, từ thiết kế số, kiểm tra xác minh (verification), thiết kế vật lý, cho đến kỹ sư sản xuất, đóng gói, kiểm tra và quản lý dự án, mở ra cơ hội rộng lớn cho các bạn trẻ.

“Mỗi vị trí yêu cầu một tập hợp kỹ năng khác nhau, phù hợp với sở trường và tính cách của từng người. Vì vậy, cơ hội nghề nghiệp trong ngành bán dẫn rất phong phú và đa dạng, không chỉ giới hạn ở thiết kế vi mạch”. ông Trịnh Khắc Huề cho biết. Đặc biệt, ông Huề nhấn mạnh các doanh nghiệp khác nhau sẽ có những đặc thù riêng, nhưng nhìn chung, cơ hội trong ngành này “rất rộng mở”.

“Các bạn sinh viên không nên lo lắng quá nhiều về việc phải trở thành kỹ sư thiết kế vi mạch, bởi ngành này có nhiều lựa chọn phù hợp với năng lực và sở thích cá nhân”, Tổng giám đốc Qorvo nhấn mạnh.

Cũng giống như vậy, lầm tưởng về việc chỉ sinh viên từ các trường đại học hàng đầu mới có cơ hội cũng cần được xóa bỏ. Ông Huề cho rằng các trường này có lợi thế nhất định nhờ sinh viên được tiếp cận sớm với kiến thức chuyên môn và các doanh nghiệp. Tuy nhiên, cơ hội việc làm trong ngành bán dẫn không chỉ dành riêng cho nhóm sinh viên này.

“Ngành vi mạch bán dẫn rất rộng, với nhiều vị trí công việc phù hợp với các kỹ năng và sở thích khác nhau. Tên trường chỉ là yếu tố ban đầu, điều quan trọng là tư duy, khả năng học hỏi và sự phù hợp với công việc. Sinh viên từ các trường khác vẫn hoàn toàn có thể được tuyển dụng nếu chủ động tự học và chuẩn bị kỹ lưỡng”, ông Trịnh Khắc Huề nói.

CHÌA KHÓA CHINH PHỤC NHÀ TUYỂN DỤNG: KHÔNG CHỈ CÓ CHUYÊN MÔN

Theo ông Trịnh Khắc Huề, chất lượng sinh viên mới ra trường hiện nay đã cải thiện đáng kể nhờ sự lan tỏa của truyền thông. Tuy nhiên, vẫn còn một số khoảng cách cần khắc phục. Chẳng hạn, khả năng ngoại ngữ của sinh viên kỹ thuật thường yếu, khiến họ khó thể hiện điểm mạnh và tố chất của mình. Do đó sinh viên nên đầu tư thời gian nâng cao kỹ năng nói và viết tiếng Anh, đặc biệt là viết báo cáo. 

Ngoài ra, kỹ năng mềm của sinh viên kỹ thuật thường chưa mạnh, thiếu tư duy hệ thống để nhìn nhận vấn đề một cách tổng thể trước khi đi vào chi tiết. Khả năng tự học và tự tìm hiểu của nhiều sinh viên còn hạn chế, trong khi đây là kỹ năng mà nhà tuyển dụng rất coi trọng. “Các công ty không kỳ vọng sinh viên phải biết tất cả, mà mong muốn các bạn có khả năng tự học, tư duy logic và tinh thần chủ động để tận dụng kinh nghiệm từ đồng nghiệp và cấp trên”, ông Trịnh Khắc Huề cho biết.

Ngoại ngữ luôn là một nỗi niềm trăn trở của nguồn nhân lực công nghệ Việt Nam. Ông Dương Minh Tiến, Kỹ sư Phát triển sản phẩm của Samsung tại Hàn Quốc, cho biết khi học đại học, do tiếng Anh của mình không được tốt, nhưng ông đã dành cả năm cuối để cải thiện. Nhờ đó, ông nhận được học bổng du học và nhận ra rằng ngoại ngữ cơ bản, như IELTS, sẽ mở ra nhiều cơ hội lớn.

Quan trọng hơn, chương trình đào tạo ngoại ngữ giúp sinh viên phát triển tư duy phản biện, một kỹ năng cần thiết cho kỹ sư khi nghiên cứu và đánh giá vấn đề. Do đó, theo ông Tiến, sinh viên tập trung vào ngoại ngữ cơ bản trước để giao tiếp, trình bày ý tưởng và kết nối với đồng nghiệp. Về ngoại ngữ chuyên ngành, các bạn có thể tự học qua tài liệu tiếng Anh phong phú trên Internet.

Ông Tiến cho biết các công ty lớn như Intel hay Samsung thường có quy trình tuyển dụng rõ ràng và đánh giá ứng viên dựa trên nhiều tiêu chí như điểm số, kỹ năng ngoại ngữ và mức độ chuẩn bị.

“Điểm số cao thể hiện sự kỷ luật và khả năng tập trung – những yếu tố rất được doanh nghiệp coi trọng. Dù học trường nào, ứng viên cần chuẩn bị kỹ, tìm hiểu về công ty và công việc để thể hiện sự chỉn chu và sẵn sàng”, ông Tiến chia sẻ.

Theo các chuyên gia, mức lương trung bình của một sinh viên bán dẫn mới ra trường nói chung là khoảng 10.000 USD một năm, tương đương 15-16 triệu đồng mỗi tháng, cộng thêm thưởng tháng 13. Một số các tập đoàn lớn có mức lương tương tự, kèm theo đó là nhiều phúc lợi như cơ hội học tập và bảo hiểm. Ngoài ra, sinh viên cũng không nên chỉ tập trung vào lương mà cần cân nhắc cả cơ hội học hỏi và con đường phát triển sự nghiệp lâu dài.