Mỹ lùi sau Trung Quốc về nghiên cứu bán dẫn

Trung Quốc đang sản xuất số lượng bài nghiên cứu về thiết kế và chế tạo chip gấp đôi so với Mỹ, đặt nền móng cho khả năng dẫn đầu công nghệ bán dẫn thế hệ tiếp theo, tờ South China Morning Post dẫn báo cáo từ một viện nghiên cứu Emerging Technology Observatory (ETO) thuộc Đại học Georgetown, Mỹ.

Mặc dù Trung Quốc vẫn tụt hậu trong lĩnh vực bán dẫn tiên tiến và bị hạn chế trong việc mua các thiết bị chế tạo chip cao cấp như hệ thống in thạch bản cực tím (EUV) do công ty Hà Lan ASML phát triển, các học giả nước này đã công bố tổng cộng 160.852 bài nghiên cứu liên quan đến chip từ năm 2018 đến 2023. Con số này còn lớn hơn tổng số bài viết của ba quốc gia xếp sau cộng lại.  

Mỹ đứng thứ hai với 71.688 bài báo – chưa bằng một nửa số lượng của Trung Quốc, theo sau là Ấn Độ và Nhật Bản.

Báo cáo cũng cho thấy, các tổ chức Trung Quốc chiếm tới 9/10 vị trí dẫn đầu trong danh sách các đơn vị xuất bản nhiều bài báo nhất về chip từ năm 2018 đến 2023, đồng thời, chiếm 8/10 vị trí trong danh mục các nghiên cứu được trích dẫn nhiều nhất.

Viện Hàn lâm khoa học Trung Quốc là đơn vị dẫn đầu về số lượng bài nghiên cứu trong cả hai lĩnh vực thiết kế và chế tạo chip, cũng như số lần trích dẫn nhiều nhất trong danh mục nghiên cứu. 

Sự dẫn đầu của Trung Quốc trong nghiên cứu về chip diễn ra trong bối cảnh Bắc Kinh thúc đẩy tự chủ trong ngành bán dẫn nhằm đối phó với các lệnh trừng phạt do Washington áp đặt với lý do lo ngại an ninh quốc gia. Khối lượng nghiên cứu khổng lồ của Trung Quốc cũng phản ánh sự tiến bộ nhanh chóng trong nỗ lực tự cung tự cấp về bán dẫn.

Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và quốc tế (CSIS), một viện nghiên cứu có trụ sở tại Washington, gần đây cho biết, Trung Quốc "đang xây dựng các trung tâm dữ liệu khổng lồ, mở rộng ngành năng lượng và phát triển chip AI nội địa để giảm sự phụ thuộc vào phương Tây", bên cạnh thành công của DeepSeek. 

Trung Quốc cũng đang chứng kiến làn sóng các nhà khoa học trở về làm việc trong lĩnh vực học thuật về bán dẫn, bao gồm chuyên gia chip của Đại học Thanh Hoa và gần đây nhất là người từng làm cựu kỹ sư Apple.

Mỹ và Trung Quốc, hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, đã lao vào cuộc chiến công nghệ trong những năm gần đây, với căng thẳng leo thang sau khi chính quyền của cựu tổng thống Mỹ Joe Biden siết chặt các hạn chế xuất khẩu vào năm 2022, nhắm đến chuỗi cung ứng bán dẫn của Bắc Kinh.   

 Các lệnh hạn chế chip bổ sung được công bố vào tháng 12/2024 đã áp đặt các biện pháp kiểm soát đối với 24 loại thiết bị sản xuất chip và ba danh mục phần mềm thiết yếu để phát triển vi mạch tích hợp.

Washington cũng đưa thêm 140 doanh nghiệp bán dẫn Trung Quốc vào "Danh sách thực thể" (Entity List), về cơ bản, cấm những doanh nghiệp này hợp tác kinh doanh với các công ty Mỹ.