Năm 2023 được kỳ vọng là “năm đổ bộ lên mặt trăng” của ngành hàng không vũ trụ toàn cầu
Trong năm 2022, số lần phóng tên lửa đạt 186 lần trên toàn thế giới, lập kỷ lục cao trong những năm trở lại đây. Vậy trong năm 2023, thế giới sẽ có những đột phá nào trong ngành hàng không vũ trụ?...
Theo thống kê của NASA, trong năm 2022, toàn thế giới đã phóng tổng cộng 186 lần, trong đó có 178 lần thành công đưa tàu vũ trụ ra ngoài không gian. Trong đó, Hoa Kỳ phóng 87 lần, có 2 lần không thành công, gửi tổng cộng 793 tấn tải trọng ra ngoài vũ trụ, chiếm 77% tải trọng quỹ đạo thế giới; Trung Quốc phóng 64 lần, có 2 lần không thành công, mang 793 tấn và 225 tấn hàng hóa, chiếm 21%; cuối cùng là Nga với 22 lần phóng đều thành công.
Bên cạnh đó, ở bảng xếp hạng các công ty hàng không vũ trụ, tập đoàn công nghệ SpaceX và tập đoàn Khoa học và Công nghệ Hàng không vũ trụ Trung Quốc đều có tỷ lệ phóng thành công là 100%. Với SpaceX, họ đã thực hiện 61 lần phóng trong năm 2022, tổng số vệ tinh được phóng vượt quá 2.000 vệ tinh (hầu hết trong số đó là vệ tinh Starlink). Tập đoàn Khoa học và Công nghệ Hàng không vũ trụ Trung Quốc đứng ở vị trí số hai với số lần phóng tên lửa đạt mốc 50 (bao gồm 53 lần phóng tên lửa đẩy Trường Chinh và 1 lần phóng tên lửa đẩy Jielong-3).
CÁC NƯỚC THI NHAU “HẠ CÁNH” TRÊN MẶT TRĂNG
Chỉ tính riêng đầu năm nay đã có 3 công ty hàng không vũ trụ thương mại gửi tàu vũ trụ lên mặt trăng để cạnh tranh danh hiệu “công ty thương mại đầu tiên trên thế giới hạ cánh trên mặt trăng”.
Theo thỏa thuận được ký kết giữa NASA và công ty hàng không vũ trụ tư nhân của Mỹ, tàu Peregrine do Astrobotic phát triển sẽ lên đường tới mặt trăng trong khoảng từ tháng 1-3 năm nay. Tàu C cũng lên tên lửa tìm kiếm băng hợp lý để hạ cánh trên bề mặt mặt trăng. Đồng thời, tàu “Thỏ trắng-R” của công ty khởi nghiệp ispace Nhật Bản phóng vào tháng 12/2022, dự kiến sẽ thử hạ cánh trên mặt trăng vào tháng 4 năm nay.
Ngoài các công ty hàng không vũ trụ thương mại, các quốc gia như Ấn Độ, Nga, Nhật Bản và một số quốc gia khác cũng sẽ phóng tàu thăm dò trong năm nay. Ấn Độ có kế hoạch phóng tàu "Chandrayaan-3" vào tháng 6, cố gắng đưa tàu đổ bộ và xe tự hành đến cực nam của mặt trăng. Trước đó khi thử nghiệm với “Luna2”, tàu thăm dò mặt trăng của Ấn Độ đã mất kiểm soát và bị rơi trong quá trình hạ cánh. ISRO có kế hoạch sử dụng một tàu đổ bộ và xe tự hành tương tự trên Mặt trăng trong sứ mệnh của Chandrayaan-3 sau khi rút ra các bài học kinh nghiệm, kỹ thuật hạ cánh cũng được cải thiện để có tỷ lệ thành công cao hơn.
Cơ quan Vũ trụ Nga sẽ cố gắng gửi tàu thăm dò mặt trăng “Moon-25” đến cực nam của mặt trăng để xác minh công nghệ hạ cánh mềm, khoan các mẫu đất và tìm kiếm băng nước trên mặt trăng vào tháng 7 năm nay. Đáng chú ý hơn, đây là tàu thăm dò mặt trăng đầu tiên do Nga phóng sau khi Liên Xô ngừng chương trình thám hiểm mặt trăng vào những năm 1970.
Nhật Bản sẽ tiến hành nhiệm vụ thăm dò mặt trăng đầu tiên của mình với tàu thám hiểm cỡ nhỏ (SLIM) và trình diễn công nghệ hạ cánh chính xác trên mặt trăng. Tàu sẽ sử dụng hệ thống nhận dạng khuôn mặt để xác định các miệng núi lửa trên mặt trăng, có độ chính xác định vị cực cao.
NHIỀU NHIỆM VỤ PHẢI THỰC HIỆN TRONG QUÁ TRÌNH THÁM HIỂM
Bên cạnh việc thám hiểm mặt trăng, các tàu vũ trụ mang nhiệm vụ khám phá các chiều không gian khác cũng sẽ được sắp xếp lần lượt phóng trong năm nay. Vào tháng 4 tới, Cơ quan Vũ trụ Châu Âu sẽ phóng Tàu thăm dò Mặt trăng băng sao Mộc trên tên lửa Ariane 5 từ bệ phóng ở Guiana, Pháp. Tàu thăm dò sẽ mang theo máy ảnh, máy đo quang phổ, radar xuyên băng, máy đo độ cao, dụng cụ khoa học vô tuyến và các thiết bị khác và sẽ đến sao Mộc vào năm 2029 để nghiên cứu sao Mộc và ba mặt trăng của nó - Europa, Ganymede và Ganymede, cùng các đại dương trên bề mặt các vệ tinh của sao Mộc, từ trường,... để tìm kiếm dấu hiệu của sự sống.
Đến tháng 10/2023, NASA tuyên bố phóng tàu thăm dò Psyche. Tiểu hành tinh này chủ yếu bao gồm các kim loại như sắt và niken. Có suy đoán cho rằng, hành tinh là phần lõi còn sót lại sau một vụ va chạm dữ dội của một hành tinh sơ khai.
Không chỉ dừng lại ở đó, ngành hàng không vũ trụ toàn cầu còn có nhiều phương tiện phóng mới được phát triển sẽ công bố trong năm nay. Một trong thứ được theo dõi nhiều nhất là lần phóng đầu tiên của các loại tên lửa hạng nặng. Ví dụ, hệ thống "Starship" của SpaceX tại Mỹ là phương tiện phóng siêu nặng có thể tái sử dụng, bao gồm một tàu vũ trụ "Starship" và một tên lửa "siêu nặng". Nếu có thể thực hiện chuyến bay đầu tiên như mong đợi, nó sẽ vượt qua "Hệ thống phóng vào không gian" (SLS) do NASA phát triển và trở thành "tên lửa có năng lực nhất trong lịch sử".
Tên lửa hạng nặng "New Glenn" của công ty Mỹ Blue Origin được coi là có thể so sánh với loạt tên lửa "Falcon" của SpaceX, sử dụng động cơ metan oxy lỏng tiên tiến và dự kiến sẽ hoàn thành chuyến bay đầu tiên trong năm nay. Ngoài ra, tên lửa cỡ lớn H3 với công suất lớn nhất của Nhật Bản dự kiến sẽ bay lần đầu tiên vào tháng 2 năm nay, không chỉ cải thiện đáng kể khả năng chuyên chở mà còn mang theo hy vọng giảm chi phí phóng và cung cấp dịch vụ vũ trụ thương mại cho Nhật Bản và thị trường toàn cầu.
