Startup Trung Quốc tăng tốc ra toàn cầu

Trong bối cảnh áp lực giảm phát và cạnh tranh giá cả khốc liệt trong nước, nhiều startup Trung Quốc đang nỗ lực tìm đường ra thị trường quốc tế. Việc chi phí sản xuất thấp giúp họ tung ra sản phẩm nhanh và rẻ, trong khi nhà đầu tư vẫn kỳ vọng vào khả năng tăng trưởng toàn cầu của các công ty khởi nghiệp này.

CHI PHÍ THẤP MỞ LỐI CHO SẢN PHẨM RA TOÀN CẦU

Theo hãng tin Nikkei, tại sự kiện khởi nghiệp S-Tron ở Thượng Hải vừa qua, các nhà sáng lập Trung Quốc đã đồng loạt giới thiệu tiềm năng toàn cầu của sản phẩm trước các nhà đầu tư. Một số thậm chí thuyết trình bằng tiếng Anh, cho thấy tham vọng vươn ra quốc tế ngay từ giai đoạn đầu.

Huang Mingfeng, Giám đốc điều hành hãng xe máy điện Forever Blu, cho biết công ty vừa xây dựng một nhà máy ở miền Đông Trung Quốc vào tháng 5 và kỳ vọng sẽ bán sản phẩm tại hàng chục cửa hàng ở Mỹ và châu Âu ngay trong năm nay. Khi được hỏi chi phí xây dựng nhà máy là bao nhiêu, Huang tiết lộ chỉ mất “vài triệu nhân dân tệ”, tương đương khoảng 140.000 USD cho mỗi triệu nhân dân tệ – một con số khiêm tốn nếu so với chuẩn quốc tế.

Một ví dụ khác đến từ Albert Hua, doanh nhân nhiều lần khởi nghiệp. Ông cho rằng, trong bối cảnh khách hàng không còn sẵn sàng trả tiền cho phần mềm, việc tập trung vào phần cứng và bán hàng qua các nền tảng thương mại điện tử toàn cầu là hướng đi hợp lý. Hua, từng đồng sáng lập một công ty dịch vụ đám mây, hiện đang phát triển một thiết bị gắn sau điện thoại thông minh có thể ghi lại các cuộc hội thoại.

Bên cạnh đó, các startup cũng tận dụng làn sóng AI mã nguồn mở giá rẻ từ những công ty như DeepSeek để tạo ra sản phẩm mới. Công ty Psyche AI có trụ sở tại Bắc Kinh đang bán các thiết bị hình hộp với màn hình hiển thị avatar ảo có khả năng tương tác với khách hàng. Công nghệ AI từ DeepSeek giúp avatar đưa ra câu trả lời theo tình huống cụ thể, chẳng hạn như cung cấp thông tin cho hành khách tại sân bay.

Áp lực giảm phát trong nước đang tạo nên một môi trường cạnh tranh khốc liệt. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của Trung Quốc giảm mạnh hơn dự kiến trong tháng 8, cho thấy nhu cầu yếu và cuộc chiến giá cả ngày càng gay gắt. Trong bối cảnh đó, các startup hướng tới chiến lược sản xuất chi phí thấp trong nước, nhưng bán hàng ở nước ngoài để tận dụng biên lợi nhuận cao hơn. Nhiều lĩnh vực còn được hưởng chính sách hỗ trợ mạnh mẽ từ nhà nước, đặc biệt là các ngành công nghiệp chế tạo.

Các vòng gọi vốn lớn nhất quý II cũng phản ánh xu hướng này. Dẫn đầu là Biren Technology, startup bán dẫn, huy động được 209 triệu USD. Tiếp theo là Cavan, startup xe tải tự động, gọi được 168 triệu USD, và Galbot, công ty chế tạo robot hình người, gọi 153 triệu USD. Tuy nhiên, con số này vẫn còn khiêm tốn nếu so với Mỹ, nơi startup Scale AI huy động được tới 14,8 tỷ USD từ Meta.

VỪA CƠ HỘI, VỪA THÁCH THỨC CHO HỆ SINH THÁI KHỞI NGHIỆP

Dù số lượng thương vụ đầu tư tăng, giá trị trung bình mỗi thương vụ lại sụt giảm. Theo dữ liệu từ IT Juzi, trong nửa đầu năm 2025, đầu tư giai đoạn sớm tăng 20% so với cùng kỳ năm trước, đạt 2.458 thương vụ. Nhưng giá trị trung bình mỗi thương vụ giảm 17,5%, còn 35,7 triệu nhân dân tệ.

Ren Jia, Tổng giám đốc vườn ươm Shanghai Xinwei Technology, nhận định xu hướng hiện nay là “đầu tư sớm, quy mô nhỏ, tập trung vào công nghệ cứng” – đúng với định hướng hỗ trợ khởi nghiệp của chính phủ.

Một số nhà quan sát lạc quan cho rằng đà phục hồi sẽ đến từ làn sóng niêm yết của các công ty chế tạo Trung Quốc tại sàn chứng khoán Hồng Kông, cho phép nhà đầu tư thoái vốn và thu lợi nhuận. Ví dụ điển hình là Hesai Group, công ty sản xuất cảm biến lidar cho xe tự hành, và Breton Technology, nhà sản xuất xe tải điện.

Tuy nhiên, không phải lĩnh vực nào cũng rộng cửa cho startup. Ngành xe điện – vốn được coi là mũi nhọn – đang trở nên quá cạnh tranh. Victor Zhang, đồng sáng lập kiêm đối tác quản lý quỹ đầu tư mạo hiểm Puchao Capital, nhận định: “Trọng tâm của ngành ô tô hiện nay không còn là đổi mới, mà là sản xuất quy mô lớn, tích hợp và hệ thống hóa. Đây không phải cơ hội tốt cho startup, mà phù hợp hơn với những doanh nghiệp đã đạt đến quy mô nhất định”.

Ông cho biết bản thân đang chuyển sự chú ý sang lĩnh vực robot, nơi vẫn còn nhiều dư địa sáng tạo, nhưng cũng cảnh báo rằng thị trường này đang nhanh chóng trở nên đông đúc.

Một ví dụ điển hình là NetEase, công ty game lớn của Trung Quốc, đã ươm tạo một startup phát triển robot massage. Tuy nhiên, theo một nhân viên tại S-Tron, hiện có hơn 10 công ty cùng theo đuổi dòng sản phẩm này. “Lợi thế của chúng tôi là được phát triển bởi NetEase, vốn có tiêu chuẩn công nghệ cao”, nhân viên này nói.