Foxconn tiếp tục đầu tư 600 triệu USD vào Ấn Độ dù còn gặp nhiều thách thức

Mới đây, theo truyền thông nước ngoài đưa tin, Foxconn hiện có kế hoạch đầu tư xây dựng 2 nhà máy lên tới 600 triệu USD tại Karnataka, Ấn Độ. Trong đó có 350 triệu USD được sử dụng để xây nhà máy sản xuất các linh kiện của Apple. Việc làm lần này của Foxconn đã gây bất ngờ không nhỏ, bởi hãng mới rút khỏi nhà máy sản xuất chất bán dẫn đang trong giai đoạn chuẩn bị.

Cách đây không lâu, Foxconn đã đưa ra thông báo về việc "rút khỏi liên doanh nhà máy bán dẫn ở Ấn Độ". Tuyên bố chỉ ra rằng Foxconn sẽ rút khỏi dự án liên doanh bán dẫn trị giá 19,5 tỷ USD với tập đoàn dầu kim loại Vedanta của Ấn Độ.

Tháng 2/2022, Foxconn thông báo hợp tác với Vedanta để xây dựng nhà máy bán dẫn tại Ấn Độ, đầu tư 118,7 triệu USD và nắm giữ 40% cổ phần trong liên doanh, sang đến tháng 9, Foxconn lại ký thỏa thuận với Vedanta để đầu tư vào Mỹ để xây dựng một nhà máy bán dẫn và các cơ sở sản xuất trưng bày.

Tuy nhiên, đến cuối tháng 6 năm nay, cơ quan quản lý thị trường của Ấn Độ đã phạt Vedanta vì vi phạm quy tắc công bố thông tin. Ngoài ra, chính phủ Ấn Độ đã nhiều lần hoãn kế hoạch ưu đãi trị giá 10 tỷ USD, yêu cầu Foxconn gửi lại báo cáo dự toán chi phí để xin trợ cấp.

Sự quan tâm thường xuyên của chính phủ Ấn Độ và trợ cấp chậm trễ đã làm lung lay niềm tin của Foxconn. Khi Foxconn quyết định rời khỏi thị trường Ấn Độ thì vị khách hàng lớn nhất của họ là Apple lại quan tâm tới quốc gia này. CEO Cook của Apple đã có chuyến thăm Ấn Độ vào tháng 4 năm nay và bày tỏ hi vọng mở rộng quy mô sản xuất cũng như doanh số bán điện thoại thông minh tại Ấn Độ. JPMorgan kỳ vọng Apple sẽ sản xuất 1/4 số iPhone tại Ấn Độ vào năm 2025.

Mặc dù có sự đồng thuận trong ngành rằng môi trường kinh doanh ở Ấn Độ không tốt nhưng Foxconn và một số công ty khác vẫn phải quay lại đây để phục vụ nhu cầu của Apple.

Nhà máy bán dẫn liên doanh là tâm huyết của Foxconn ở Ấn Độ, một quốc gia có lợi tức nhân khẩu học, đang cố gắng chuyển đổi từ lắp ráp cấp thấp sang sản xuất cao cấp. Nhưng rõ ràng, bước đi này quá nhanh. Đối với Ấn Độ hiện tại, lợi thế của họ vẫn nằm ở ngành sản xuất cấp thấp. Xét cho cùng, Foxconn quay lại Ấn Độ là để lắp ráp các sản phẩm của Apple. Chiến lược này được tiếp tục trong quá trình xây dựng lại nhà máy.

Theo báo cáo của các phương tiện truyền thông Ấn Độ, kể từ khi triển khai Chương trình khuyến khích sản xuất điện tử Ấn Độ (PLI) vào tháng 8 năm 2021, khoảng 100.000 cơ hội việc làm mới đã được tạo ra và ba nhà cung cấp chính của Apple là Foxconn, Pegatron và Wistron đã tạo ra 60% trong số đó. Hiện tại, Foxconn là xưởng đúc iPhone lớn nhất ở Ấn Độ với hơn 30.000 nhân viên. Trong mười năm tới, Foxconn cũng sẽ tuyển dụng 100.000 người tại địa phương.

Ngoài Foxconn, các hãng điện thoại nổi tiếng của Trung Quốc như Xiaomi, OPPO, vivo, realme cũng đang tiếp tục thâm nhập thị trường Ấn Độ.

Năm 2014, OPPO, Xiaomi và vivo lần lượt vào Ấn Độ. Chỉ hai năm sau, các nhà sản xuất Trung Quốc chiếm 46% thị trường điện thoại thông minh Ấn Độ. Ngày nay, các công ty như Xiaomi vẫn chiếm lĩnh vị trí hàng đầu trên thị trường điện thoại di động Ấn Độ. Theo dữ liệu do Counterpoint công bố, trong quý đầu tiên của năm nay, vivo, Xiaomi, OPPO và realme đều đạt thứ hạng cao trên thị trường điện thoại thông minh Ấn Độ, chiếm 54% thị phần.

Chính phủ Ấn Độ không thể ngồi yên và phớt lờ việc các công ty Trung Quốc chiếm thị phần tiêu dùng của họ, nhưng họ cũng cần các công ty Trung Quốc cung cấp việc làm, doanh thu thuế và đào tạo nhân tài cho khu vực địa phương. 

Để ngăn việc Ấn Độ trở thành “bãi rác” của hàng tiêu dùng Trung Quốc, chính phủ Ấn Độ đã tăng thuế nhập khẩu đối với các sản phẩm và buộc Foxconn và Xiaomi phải thành lập nhà máy tại Ấn Độ. Tính đến năm 2020, Xiaomi có 7 nhà máy ở Ấn Độ.

Chính phủ Ấn Độ gần như đã trở thành người chơi thống trị với sự hấp dẫn của không gian tiêu dùng khổng lồ và lợi tức nhân khẩu học, đồng thời khiến các công ty Trung Quốc bị động trước thuế quan. Các doanh nghiệp chắc chắn nhận thức được những rủi ro liên quan, nhưng trước sự cám dỗ, Foxconn và Xiaomi đã chọn chấp nhận rủi ro.

Là nhà sản xuất iPhone lớn nhất Ấn Độ, Foxconn dù hưởng ứng lời kêu gọi sản xuất cao cấp của chính quyền địa phương nhưng vẫn buộc phải từ bỏ dự án vì không thể chờ trợ cấp và các lý do khác. Các chính sách của chính phủ Ấn Độ chẳng khác nào “thanh gươm Damocles” treo lơ lửng trên đầu các doanh nghiệp Trung Quốc tài trợ.

Nhận định này bắt nguồn từ thái độ mục tiêu của chính phủ Ấn Độ đối với các doanh nghiệp do Trung Quốc tài trợ trong hai năm qua. Cuối năm 2021, Xiaomi và OPPO bất ngờ bị Cục thuế Ấn Độ (Cục thuế thu nhập) kiểm tra và cáo buộc có nhiều vấn đề về thuế. Huawei, OPPO và vivo đã bị nhiều cơ quan khác nhau của chính phủ Ấn Độ điều tra thuế. Theo ước tính của giới chuyên môn, khoảng 60% công ty điện thoại do Trung Quốc tài trợ đã bị điều tra thuế, ngoài các nhà sản xuất điện thoại nổi tiếng còn có một số lượng lớn các công ty chuỗi cung ứng điện thoại di động.

Vào tháng 6 năm nay, có thông tin tiết lộ rằng số tiền 55,51 tỷ rupee (khoảng 4,82 tỷ nhân dân tệ) của Xiaomi ở Ấn Độ đã bị chính phủ Ấn Độ đóng băng. Được biết, Xiaomi đã bắt đầu sa thải nhân viên ở Ấn Độ. Vụ việc càng khiến thị trường Ấn Độ thêm rối ren.

Ngoài các công ty do Trung Quốc tài trợ, chính phủ Ấn Độ cũng đã phạt hàng trăm triệu USD đối với Samsung, Amazon, Wal-Mart và các công ty khác vì vi phạm luật pháp nước này. Trong số đó, Wal-Mart bị phạt hơn 1,3 tỷ USD và tuyên bố rút khỏi thị trường Ấn Độ.

Chính phủ Ấn Độ nhân danh luật "buộc" phải rời bỏ một số công ty đa quốc gia, nhận một số tiền phạt lớn và tạo điều kiện cho các công ty địa phương có được chuỗi cung ứng và cơ sở hạ tầng lâu đời mà không mất gì. Theo Báo cáo Môi trường Kinh doanh Toàn cầu năm 2020 do Ngân hàng Thế giới công bố, Ấn Độ được coi là một trong những "quốc gia khó kinh doanh nhất thế giới".

Ấn Độ được ghi nhận là quốc gia "khó kinh doanh", nhưng Foxconn sẽ không rời bỏ Ấn Độ một cách dễ dàng.

Foxconn là một doanh nghiệp sử dụng nhiều lao động, cần một số lượng lớn lao động trong dây chuyền lắp ráp và Ấn Độ có lợi thế đáng kể về mặt này. Thống kê cho thấy dân số nói chung của Ấn Độ tương đối trẻ, dân số trong độ tuổi lao động vào năm 2021 là 950 triệu người và số lượng lao động trong độ tuổi lao động dự kiến ​​sẽ vượt quá 1 tỷ trong 10 năm tới.