Những startup thất bại, đóng cửa mãi mãi trong năm 2022

Viết về sự thất bại luôn mang đến một nỗi buồn ám ảnh. Đáng tiếc, đó là điều đã xảy ra với nhiều startup trong năm 2022. Đã có một con số thống kê được trích dẫn khá phổ biến, đó là 90% các startup cuối cùng sẽ thất bại. 

Hai năm trước, vào khoảng năm 2020, điều chưa từng có đã xảy ra ở vùng đất khởi nghiệp. Một số startup đã ra đời, nở rộ. Nhưng rồi, nhiều startup gặp khó khăn trong bối cảnh chung, nhiều startup ngừng hoạt động, sa thải việc làm. Sau đó là sự lên xuống của làn sóng SPAC (một công ty rỗng được các nhà đầu tư lập nên với mục đích duy nhất là huy động vốn thông qua một vụ IPO để cuối cùng thâu tóm một công ty khác) và các vấn đề về nguồn cung toàn cầu. Bây giờ là một nền kinh tế đầy thách thức. Theo số liệu từ Crunchbase, vốn đầu tư mạo hiểm trong quý 3 đã giảm đáng kinh ngạc 33% so với quý trước và 53% so với cùng kỳ năm ngoái.

Thời của những vòng hạt giống trị giá 20 triệu USD dường như đã qua - ít nhất là cho đến thời điểm hiện tại. Thành thật mà nói, đây là thời điểm gây quỹ tồi tệ và nói rộng ra là thời điểm tồi tệ đối với việc điều hành một công ty khởi nghiệp giai đoạn đầu. Theo đó, năm 2022 đã chứng kiến rất nhiều startup chật vật “thắt lưng buộc bụng”. Những startup thất bại sau đây vẫn chỉ là một lát cắt của thế giới khởi nghiệp 2022. Và với vòng xoáy liên tục của tiền điện tử, có vẻ danh sách này vẫn chưa dừng lại.

AIRLIFT

Airlift, từng là một trong những công ty khởi nghiệp được tài trợ và đánh giá cao nhất ở Pakistan, đã ngừng hoạt động vào tháng 7 do thiếu vốn và nỗ lực gọi vốn không thành công. Trước đó, nền tảng dịch vụ thương mại đã huy động được 85 triệu USD trong vòng tài trợ Series B lớn nhất của đất nước, với mức định giá 275 triệu USD. Sự sụp đổ từ những đỉnh cao đó không chỉ ảnh hưởng đến nhân viên và nhà đầu tư mà còn ảnh hưởng đến sự nhiệt tình chung đối với hệ sinh thái công nghệ Pakistan.

ARGO AI

Argo AI có sự hỗ trợ của hai nhà sản xuất ô tô lớn nhất thế giới: Volkswagen và Ford. Được thành lập vào năm 2016 bởi các chuyên gia Google và Uber, công ty có trụ sở tại Pittsburgh này đã huy động được 1 tỷ USD tài trợ trong nửa chục năm tồn tại của mình. Tuy nhiên, trở lại vào tháng 10, ban quản trị công ty đã “tất tay” quá mạnh: Argo đã ngừng hoạt động.

Công nghệ của Argo và một số nhân viên sẽ được thuyên chuyển vào Ford hoặc VW, và phần còn lại trong số hơn 2.000 nhân viên sẽ bị mất việc. Cuối cùng, có vẻ như công ty đã thất bại trong việc thu hút các nhà đầu tư mới và huy động thêm tiền từ những người ủng hộ hiện tại. Giấc mơ về xe tự hành chắc chắn sẽ không sớm biến mất và cả hai nhà sản xuất ô tô đều muốn đạt được điều đó, cho dù thông qua phát triển nội bộ hay mua lại của bên thứ ba. Tuy nhiên, thật không may, Argo sẽ không tham gia nữa.

FAST

Fast, một công ty khởi nghiệp cung cấp các sản phẩm thanh toán trực tuyến, đã thông báo vào đầu tháng 4 rằng họ sẽ đóng cửa sau nhiều ngày đồn đoán mù mờ về tương lai của họ. 

Công ty - được thành lập bởi Domm Holland và Allison Barr Allen - là một trong những công ty có quá nhiều sự cường điệu, vì vậy sự sụp đổ của Fast (đặc biệt là sau khi huy động được 124,5 triệu USD trong ba năm) đã gây ra một làn sóng lớn trong thế giới khởi nghiệp. Đáng chú ý, khi trong giai đoạn bùng nổ, công ty tự mô tả mình là “người tiên phong”, nói rằng không phải tất cả các bên như vậy đều lên được “đỉnh”, tuyên bố rằng dù thất bại, startup cũng đã góp phần thay đổi “mãi mãi” thế giới thương mại trực tuyến . 

FTX

FTX là một trường hợp gây nhiều tranh cãi. Về mặt kỹ thuật, sàn giao dịch tiền điện tử FTX vẫn chưa ngừng hoạt động. Nhưng sàn giao dịch tiền điện tử lớn thứ ba một thời FTX vào ngày 11/11 đã nộp đơn xin phá sản ở Hoa Kỳ và thông báo rằng Giám đốc điều hành và người sáng lập Sam Bankman-Fried đã từ chức. Tin tức đó được đưa ra vài ngày sau sự sụp đổ kéo dài một tuần của đế chế FTX khi công ty cố gắng duy trì hoạt động, tìm kiếm các vụ mua lại và vốn mới từ những người chơi trên thị trường. Đến ngày 12/12, Bankman-Fried bị bắt ở Bahamas. Ngày hôm sau, Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ (SEC) chính thức buộc tội Bankman-Fried lừa đảo các nhà đầu tư.

Sự sụp đổ của công ty khởi nghiệp từng bay cao, đã huy động được gần 2 tỷ USD tiền tài trợ và từng có vẻ rất rủng rỉnh tiền mặt, chắc chắn đã đánh dấu một điểm rất thấp đối với không gian tiền điện tử. Hiện tại, cựu chiến binh John J. Ray III của Enron đang giữ chức vụ Giám đốc điều hành mới của FTX, được cho là kiếm được 1.300 USD một giờ.

Các công ty tiền điện tử khác cũng đã nộp đơn xin phá sản trong năm nay nhưng về mặt kỹ thuật không đóng cửa bao gồm Celsius và BlockFi.

INSTEON

Insteon đột ngột đóng cửa vào giữa tháng 4/2022, tắt các máy chủ đám mây của mình mà không đưa ra bất kỳ cảnh báo nào cho khách hàng. Ra mắt bởi công ty khởi nghiệp SmartLabs vào năm 2005, Insteon đã có thỏa thuận với Microsoft để bán bộ dụng cụ của mình tại các địa điểm của Microsoft Store và là một trong hai đối tác ra mắt nền tảng HomeKit của Apple, với Insteon Hub Pro hỗ trợ HomeKit.

Insteon trong vài ngày đầu tiên đã không trả lời các câu hỏi về việc đóng cửa và Giám đốc điều hành Rob Lilleness đã xóa tài khoản LinkedIn của mình. Tuy nhiên, sau đó, công ty đã cập nhật trang web của mình với tuyên bố đổ lỗi cho việc đóng cửa đột ngột là do các vấn đề về đại dịch và chuỗi cung ứng. 

KITE

Kite, một công ty khởi nghiệp đang phát triển trợ lý mã hóa do AI cung cấp, đã đóng cửa vào tháng 11 mặc dù nhận được hàng chục triệu USD hỗ trợ đầu tư mạo hiểm. Người sáng lập Adam Smith đã tiết lộ trong một bài đăng trên blog sau khi “đột tử” rằng Kite đã phải vật lộn để thanh toán các hóa đơn, gặp phải những trở ngại kỹ thuật khiến việc tìm kiếm sản phẩm phù hợp với thị trường về cơ bản là không thể.

Smith cho biết: “Chúng tôi đã thất bại trong việc đưa ra tầm nhìn về lập trình có sự hỗ trợ của AI vì chúng tôi đưa ra thị trường quá sớm hơn 10 năm, tức là công nghệ vẫn chưa sẵn sàng. Sản phẩm của chúng tôi không kiếm được tiền và phải mất quá nhiều thời gian”.

Thất bại của Kite không nhất thiết là điềm báo cho các công ty khác đang theo đuổi - và cố gắng thương mại hóa - AI tổng hợp để viết mã. Smith ước tính có thể tốn hơn 100 triệu USD để xây dựng một công cụ “chất lượng sản xuất” có khả năng tổng hợp mã một cách đáng tin cậy. Điều đó nói rằng, các đối thủ của Kite, bao gồm GitHub, Tabnine và DeepCode, sẽ còn quá sớm nếu muốn trở nên có giá trên thị trường.

KITTY HAWK 

Kitty Hawk có nhiều kỳ vọng khi ra mắt vào năm 2010. Startup được thành lập và điều hành bởi nhà tiên phong về xe tự lái Sebastian Thrun. Đặc biệt, nhà sản xuất eVTOL đã có một số người ủng hộ nổi bật, trong đó đáng chú ý nhất là người đồng sáng lập Google, Larry Page. Vào tháng 9, công ty khởi nghiệp đã tuyên bố đóng cửa bằng một dòng tweet ngắn gọn: “Chúng tôi quyết định ngừng hoạt động Kittyhawk. Chúng tôi vẫn đang nghiên cứu chi tiết về những gì tiếp theo”.

Điều gì xảy ra tiếp theo vẫn chưa rõ ràng. Nhiều người vẫn lạc quan về danh mục eVTOL, nhưng Kitty Hawk không thể hạ cánh. Sau khi thực hiện 111 chuyến bay trong tổng số 25.000 chuyến bay, công ty đã đóng chương trình, và tiến hành sa thải nhân viên. Một chiếc taxi bay thương mại vẫn đang được sản xuất vào thời điểm công ty bắt đầu ngừng hoạt động vào tháng 9.